Đó là con những con số mà ứng dụng Moves trong điện thoại của mình tính được sau 4 ngày, 3 đêm đi bộ ở Siemreap và chỉ tính đi bộ chứ không phải là đi tuk tuk hay ô tô hay máy bay tàu hỏa gì đó đâu nhé.
Trong bài viết này, mình sẽ không tả về vẻ đẹp của các quần thể di tích Angkor vì có quá nhiều sách báo viết rồi (lý do thực sự là mình dốt nhất cái khoản văn tả cảnh). Mình chỉ chia sẻ một số kinh nghiệm, các kỷ niệm trong chuyến đi mà thôi. Tuy vậy cũng xin được mượn tạm một đoạn copy được từ blog của một blogger để giới thiệu lại về Angkor Wat:
"Một trong những người Tây phương đầu tiên ghé qua Angkor Wat là nhà sư người Bồ Đào Nha Antonio de Madalena. Trong chuyến du hành năm 1586, de Madalena viết rằng Angkor Wat là một kiến trúc kì vĩ không thể nào mô tả bằng ngòi bút vì nó không giống bất cứ một công trình nào trên thế giới. Ông ghi chú thêm rằng tất cả các tháp đều được khắc những hoa văn và phù điêu mà chỉ có bậc thiên tài mới nghĩ đến. Trong ghi chú xuất bản năm 1589 có đoạn viết: Cách nửa dặm từ thành phố này là một đền gọi là Angar. Đây là một công trình ngoại hạng đến nổi không có thể diễn tả bằng ngòi viết, nhất là đây là một kiến trúc không giống bất cứ kiến trúc nào khác trên thế giới. Angar có các tháp, kiến trúc trang trí và tất cả những cái tinh tuý mà thiên tài con người đã nghĩ ra được. Đền được bao bọc bởi hào nước, đi vào đền bằng một cầu, được bảo vệ bằng hai tượng cọp bằng đá rất lớn và dữ dằn làm cho du khách phải sợ hãi …"
(Đang nghĩ không biết ông Hà Mã của Mật Mã Tây Tạng mà tả cảnh ở đây thì nó sẽ hoành tráng như thế nào )
Thêm một thông tin thú vị là Angeline Jolie sau khi đóng xong Tomb Raider thì đã xin làm công dân danh dự của CPC vì quá bồ kết quần thể di tích Angkor.
Xong phần thông tin sơ bộ về Angkor Wat. Tiếp theo là những trải nghiệm của mình đối với chuyến đi lần này.
Trước tiên xin được giới thiệu về những người bạn đi cùng 2 vợ chồng mình lần này. Đó là vợ chồng anh Bình HD + chị Hằng Zenda, chị Hằng Zenda là người bạn làm cùng trong suốt 4 năm tại công ty đầu tiên mình làm việc sau khi ra trường . Tiếp đến là vợ chồng anh Huy và bạn Lan Anh cùng với con và cháu của 2 bạn là Giang và Bông, Lan Anh là bạn học cùng cấp 3 của cả 2 vợ chồng. Chuyến đi này cả hội đều để bọn trẻ con lít nhít ở nhà vì sợ nắng nóng và di chuyển nhiều. Quả thực đây là quyết định khá sáng suốt vì chuyến đi khá vất vả: di chuyển liên tục, đi bộ mỏi cẳng và nhất là phải trèo lên những bậc thang đá nhỏ hẹp và dựng đứng. Tất cả mọi người đều phải thực sự bò bằng cả 4 chân tay để lên xuống các ngôi đền (có khuyến cáo trẻ nhỏ, những người bị bệnh tim, những người sợ độ cao không được lên) và cũng đã có khá nhiều người bị ngã gãy chân tay ở đây. Vì vậy kinh nghiệm đầu tiên là không nên cho trẻ con (đặc biệt là các bé trai hiếu động) đi cùng. Hơn nữa thì mình nghĩ là hầu hết lũ trẻ con sẽ không hề cảm thấy thích thú gì với kiểu du lịch di sản như ở đây, bọn nó thích đi biển vẫy vùng hơn.
Check in sang chảnh tại phòng Vip của khách sạn: anh Huy - Lan Anh - Bông - Giang - vợ mình - mình (đẹp zai nhất đoàn, 2 ông kia nhàu hết rồi, he he) - chị Hằng Zenda - anh Bình HD.
Ngày 1: Chuyến bay kinh hoàng và chợ đêm ở Siemreap
Sau nhiều lần trì hoãn không đi Cambodia vì sợ cái khoản phải đi ô tô cả ngày trời để tới được Siemreap, lần này 2 vợ chồng vớ được vé "rẻ" của VNA (rẻ gì mà những 3tr6 khứ hồi () nên quyết tâm "đi một lần cho biết". Rất may là sau khi hạ quyết tâm thì rủ rê được ngay 6 bạn đồng hành vui tính đi cùng khiến cho chuyến đi dù mệt nhưng lại rất vui nhộn.
Bay từ Hà Nội đến Siemreap mất khoảng 1h40p. Hôm đoàn mình đi chắc là do ảnh hưởng của bão nên sân bay Siemreap mưa to gió lơn, máy bay không thể hạ cánh ngay mà phải bay lòng vòng trên trời đến 7,8 vòng mới xuống được. Thông tin MH17 vừa bị bắn rơi ngay hôm trước cùng với hàng loạt vụ máy bay rơi từ đầu năm đến giờ khiến cho cả hội được một phen sợ xanh mắt. Cũng vì chuyến bay bị delay cộng với việc phải bay lòng vòng trên trời nên khi về đến khách sạn thì trời đã tối đen, mọi người chỉ kịp lên phòng thay đồ rồi đi ăn tối luôn.
Bọn mình chọn ăn ở Hansa BBQ Seafood trên đường Wat Bo theo rất nhiều lời chỉ dẫn của anh em trên Phượt. Giá cả hiện giờ là 4,5$/người, tuy vậy mình thấy giá này khá là rẻ và ăn khá ngon dù quán rất bình dân, ít ra là mình thấy ăn ngon hơn ở Kulen II với giá 12$ kèm xem biểu diễn múa Apsara. Có khoảng 20 món vừa để nướng, vừa để nhúng lẩu gồm đủ cả bò, lợn, gà, tôm, cá, tim gan phèo phổi, hải sản,... nhưng mình thì chỉ thích mỗi thịt bò. Dân campuchia dùng một "cái chảo" (hay là cái nồi nhỉ?) vừa nướng vừa lẩu rất ngộ nghĩnh, phần ở giữa cái chảo nhô cao như cái bát ô tô úp ngược dùng để nướng, còn phần bên xung quanh "cái bát ô tô" thì lõm xuống để nước lẩu. Tiếc là mải mê ăn uống quên ko chụp ảnh "cái chảo" này làm hình minh họa (chứ đọc mình tả ở trên chắc không ai hình dung được "cái chảo" đấy nó như thế nào ). "Cái chảo" thoạt nhìn thì có vẻ tiện nhưng thực ra bất tiện hết sức. Lý do là không rõ bọn đồ nướng bên trên nó thích chơi cầu trượt hay là bọn nó fa lâu năm chán đời nên cứ thi nhau nhảy ùm xuống phần nước lẩu ở bên dưới. Mỗi lần như vậy mọi người lại phải kéo nó lên ... nướng tiếp. Thành ra cuối cùng chẳng rõ là mình ăn món nướng hay món lẩu nữa.
Ăn uống no nê chán chê thì cả hội kéo nhau ra chợ đêm và Pub Street thăm dò để còn lên kế hoạch tác chiến cho mấy hôm sau tại đây. Ra đến nới thì lạc mất xe tuk tuk nhà bạn Lan Anh nên chỉ còn 2 vc mình cùng vc anh Bình chị Hằng. 4 người hùng hổ xông vào chợ hỏi hỏi han han một hồi thì mua được 2 cục đá kỳ (kỳ lưng, gót chân) to tướng với giá 3$/2 cục, 2 đôi tông rất đẹp với giá 5$/2 đôi. =)). Tiếp đến là mua vòng bạc, 2 vợ chồng vừa mua được một cái vòng đeo cổ bé tí cho đứa cháu 3 tuổi với giá 6$ (mặc cả từ 15$) thì quay sang thấy chị Hằng Zenda mua được một cài vòng to tướng với hoa văn cầu kỳ giá 8$ (. Không biết có phải là bạc thật hay không nhưng cũng coi như là mua được một món quà về nhà. Sau khi mua sắm qua loa như vậy, 4 anh chị em lượn qua Pub Street thăm dò tình hình và thấy khá choáng ngợp trước sự sôi động ở đây: tràn ngập các bạn Tây nhảy nhót ngay trên đường, có bạn còn trèo cả lên bàn ăn để uốn éo; tiếng nhạc xập xình khắp nơi; đủ các loại hàng quán dịch vụ,... Quá là bồ kết rồi nhưng do cũng đã muộn nên bọn mình chỉ lượn một vòng rồi lại nhảy lên tuk tuk để quay về khách sạn nghỉ ngơi chuẩn bị cho buổi hành xác ngày hôm sau.
Ngày 2: Angkor Thom - Ta Keo - Ta Prohm
Để chuẩn bị cho chuyến đi, mình đã book trước một chiếc xe 16 chỗ để cả hội được di chuyển cùng nhau cho vui và cũng là để tránh mưa do xem thời tiết thấy khả năng có mưa do ảnh hưởng của bão là khá cao. Đây là một quyết định rất đúng đắn vì thời tiết đợt mình đi bị mưa khá nhiều, ngoài ra thì việc đi cùng nhau trên một chiếc xe cũng rất vui: rất nhiều câu chuyện cười + trêu chọc nhau làm chuyến đi bớt mệt mỏi, đặc biệt là với chuyến đi xa đến Kbal Spean thăm dòng sông ngàn Linga. Giá book xe là 85$ cho 2 ngày, bao gồm cả đi ngắm bình minh (dù về sau cả hội cũng ko có cơ hội đị) và đi Kbal Spean (nếu không có 2 cái này thì chắc chỉ khoảng 60$), tính ra chỉ hơn 10$/người, cũng không đắt hơn thuê xe tuk tuk là bao. Mình thì thực sự rất hài lòng với dịch vụ của họ vì anh lái xe rất nhiệt tình, biết nhiều chỗ ăn uống và mua đặc sản campuchia như đường thốt nốt, lạp xưởng bò,... giúp cho bọn mình tiết kiệm được rất nhiều tiền. Túm lại các bạn muốn thuê có thể tham khảo chỗ này: http://www.siemreaptransportation.com/van.html
Cả nhóm xuất phát lúc 8h30 sáng, thẳng tiến tới khu quần thể di tích Angkor Thom gồm Bayon, Baphuon, Sân voi, Sân vua cùi. Nói vậy chứ chỉ có Bayon và Baphuon là đi được kỹ, đến 2 cái sân voi và sân vua cùi thì chỉ còn là cưỡi tên lửa xem hoa mà đúng hơn là chỉ đi ngang qua rồi nhòm nhòm vào giống như là ăn "phở ngó" vậy. He he. Để có thể thăm quan, tất cả khách du lịch đều phải mua vé vào cổng. Có 3 loại vé là vé 1 ngày, 3 ngày và 1 tuần (?) có lẽ mọi người đi Cam đều đã biết, mình chỉ note thêm là vé 3 ngày có thể được sử dụng trong 1 tuần chứ không nhất thiết là phải đi 3 ngày liền nhau, mỗi một ngày đi thăm quan sẽ bị bấm 1 lỗ. Tức là bạn có thể đi thăm quan ngày 1 sau đó ngày 2 ở khách sạn xông hơi, mát xa, bơi lội, ngày 3 lại đi thăm quan, ngày 4 ngày 5 đi Phnom Penh, ngày 6 lại quay lại thăm quan tiếp =)). Thêm một note nữa là trẻ em dưới 12 tuổi và người Việt gốc Khmer không phải mua vé. Đoàn mình thì mua vé 3 ngày và ăn gian được 1 vé (tội lỗi, tội lỗi) vì Giang và Bông đều 12 tuổi nhưng Giang lại còi hơn hẳn so với Bông (chỉ đứng đến vai Bông). Thế nên khi họ hỏi có ai dưới 12 tuổi không thì mọi người chỉ ngay Giang và bảo là để quên hộ chiếu ở khách sạn. Chắc họ nhìn thấy 1 đứa 12 tuổi lớn đùng còn đứa kia thì bé hơn hẳn nên bỏ qua nhưng cũng không quên kèm theo 1 câu là nhớ ngày mai mang theo passport đi đấy nhé. . Có 3 kinh nghiệm rút ra ở đây: 1 nếu bạn có bé 12, 13 tuổi đi cùng mà muốn ăn gian vé thì áp dụng như trên; 2: nếu bạn có bé dưới 12 tuổi thì nhớ mang passport đi để khỏi phải mua vé (một cách đường đường chính chính ) và cuối cùng là nếu không có vé thì có một số điểm cấm trẻ em dưới 12 tuổi leo lên vì nguy hiểm vd như tầng thiên đàng ở Angkor Wat. Khi có vé thì các bạn nhớ giữ cẩn thận và luôn mang theo bên mình vì vé được kiểm tra rất cẩn thận tại mỗi điểm thăm quan, nếu không có vé thì chắc chắn đến 99% là không được vào. Bọn mình có kinh nghiệm đau thương ở ngày thứ 2 khi đi Kban Spean thăm suối ngàn Linga thì bạn Lan Anh "ngơ ngác" quên vé và bảo vệ nhất định không cho vào dù bọn mình đã năn nỉ gẫy lưỡi (sẽ kể thêm vụ này sau).
Trong bài viết này, mình sẽ không tả về vẻ đẹp của các quần thể di tích Angkor vì có quá nhiều sách báo viết rồi (lý do thực sự là mình dốt nhất cái khoản văn tả cảnh). Mình chỉ chia sẻ một số kinh nghiệm, các kỷ niệm trong chuyến đi mà thôi. Tuy vậy cũng xin được mượn tạm một đoạn copy được từ blog của một blogger để giới thiệu lại về Angkor Wat:
"Một trong những người Tây phương đầu tiên ghé qua Angkor Wat là nhà sư người Bồ Đào Nha Antonio de Madalena. Trong chuyến du hành năm 1586, de Madalena viết rằng Angkor Wat là một kiến trúc kì vĩ không thể nào mô tả bằng ngòi bút vì nó không giống bất cứ một công trình nào trên thế giới. Ông ghi chú thêm rằng tất cả các tháp đều được khắc những hoa văn và phù điêu mà chỉ có bậc thiên tài mới nghĩ đến. Trong ghi chú xuất bản năm 1589 có đoạn viết: Cách nửa dặm từ thành phố này là một đền gọi là Angar. Đây là một công trình ngoại hạng đến nổi không có thể diễn tả bằng ngòi viết, nhất là đây là một kiến trúc không giống bất cứ kiến trúc nào khác trên thế giới. Angar có các tháp, kiến trúc trang trí và tất cả những cái tinh tuý mà thiên tài con người đã nghĩ ra được. Đền được bao bọc bởi hào nước, đi vào đền bằng một cầu, được bảo vệ bằng hai tượng cọp bằng đá rất lớn và dữ dằn làm cho du khách phải sợ hãi …"
(Đang nghĩ không biết ông Hà Mã của Mật Mã Tây Tạng mà tả cảnh ở đây thì nó sẽ hoành tráng như thế nào )
Thêm một thông tin thú vị là Angeline Jolie sau khi đóng xong Tomb Raider thì đã xin làm công dân danh dự của CPC vì quá bồ kết quần thể di tích Angkor.
Xong phần thông tin sơ bộ về Angkor Wat. Tiếp theo là những trải nghiệm của mình đối với chuyến đi lần này.
Trước tiên xin được giới thiệu về những người bạn đi cùng 2 vợ chồng mình lần này. Đó là vợ chồng anh Bình HD + chị Hằng Zenda, chị Hằng Zenda là người bạn làm cùng trong suốt 4 năm tại công ty đầu tiên mình làm việc sau khi ra trường . Tiếp đến là vợ chồng anh Huy và bạn Lan Anh cùng với con và cháu của 2 bạn là Giang và Bông, Lan Anh là bạn học cùng cấp 3 của cả 2 vợ chồng. Chuyến đi này cả hội đều để bọn trẻ con lít nhít ở nhà vì sợ nắng nóng và di chuyển nhiều. Quả thực đây là quyết định khá sáng suốt vì chuyến đi khá vất vả: di chuyển liên tục, đi bộ mỏi cẳng và nhất là phải trèo lên những bậc thang đá nhỏ hẹp và dựng đứng. Tất cả mọi người đều phải thực sự bò bằng cả 4 chân tay để lên xuống các ngôi đền (có khuyến cáo trẻ nhỏ, những người bị bệnh tim, những người sợ độ cao không được lên) và cũng đã có khá nhiều người bị ngã gãy chân tay ở đây. Vì vậy kinh nghiệm đầu tiên là không nên cho trẻ con (đặc biệt là các bé trai hiếu động) đi cùng. Hơn nữa thì mình nghĩ là hầu hết lũ trẻ con sẽ không hề cảm thấy thích thú gì với kiểu du lịch di sản như ở đây, bọn nó thích đi biển vẫy vùng hơn.
Check in sang chảnh tại phòng Vip của khách sạn: anh Huy - Lan Anh - Bông - Giang - vợ mình - mình (đẹp zai nhất đoàn, 2 ông kia nhàu hết rồi, he he) - chị Hằng Zenda - anh Bình HD.
Ngày 1: Chuyến bay kinh hoàng và chợ đêm ở Siemreap
Sau nhiều lần trì hoãn không đi Cambodia vì sợ cái khoản phải đi ô tô cả ngày trời để tới được Siemreap, lần này 2 vợ chồng vớ được vé "rẻ" của VNA (rẻ gì mà những 3tr6 khứ hồi () nên quyết tâm "đi một lần cho biết". Rất may là sau khi hạ quyết tâm thì rủ rê được ngay 6 bạn đồng hành vui tính đi cùng khiến cho chuyến đi dù mệt nhưng lại rất vui nhộn.
Bay từ Hà Nội đến Siemreap mất khoảng 1h40p. Hôm đoàn mình đi chắc là do ảnh hưởng của bão nên sân bay Siemreap mưa to gió lơn, máy bay không thể hạ cánh ngay mà phải bay lòng vòng trên trời đến 7,8 vòng mới xuống được. Thông tin MH17 vừa bị bắn rơi ngay hôm trước cùng với hàng loạt vụ máy bay rơi từ đầu năm đến giờ khiến cho cả hội được một phen sợ xanh mắt. Cũng vì chuyến bay bị delay cộng với việc phải bay lòng vòng trên trời nên khi về đến khách sạn thì trời đã tối đen, mọi người chỉ kịp lên phòng thay đồ rồi đi ăn tối luôn.
Bọn mình chọn ăn ở Hansa BBQ Seafood trên đường Wat Bo theo rất nhiều lời chỉ dẫn của anh em trên Phượt. Giá cả hiện giờ là 4,5$/người, tuy vậy mình thấy giá này khá là rẻ và ăn khá ngon dù quán rất bình dân, ít ra là mình thấy ăn ngon hơn ở Kulen II với giá 12$ kèm xem biểu diễn múa Apsara. Có khoảng 20 món vừa để nướng, vừa để nhúng lẩu gồm đủ cả bò, lợn, gà, tôm, cá, tim gan phèo phổi, hải sản,... nhưng mình thì chỉ thích mỗi thịt bò. Dân campuchia dùng một "cái chảo" (hay là cái nồi nhỉ?) vừa nướng vừa lẩu rất ngộ nghĩnh, phần ở giữa cái chảo nhô cao như cái bát ô tô úp ngược dùng để nướng, còn phần bên xung quanh "cái bát ô tô" thì lõm xuống để nước lẩu. Tiếc là mải mê ăn uống quên ko chụp ảnh "cái chảo" này làm hình minh họa (chứ đọc mình tả ở trên chắc không ai hình dung được "cái chảo" đấy nó như thế nào ). "Cái chảo" thoạt nhìn thì có vẻ tiện nhưng thực ra bất tiện hết sức. Lý do là không rõ bọn đồ nướng bên trên nó thích chơi cầu trượt hay là bọn nó fa lâu năm chán đời nên cứ thi nhau nhảy ùm xuống phần nước lẩu ở bên dưới. Mỗi lần như vậy mọi người lại phải kéo nó lên ... nướng tiếp. Thành ra cuối cùng chẳng rõ là mình ăn món nướng hay món lẩu nữa.
Ăn uống no nê chán chê thì cả hội kéo nhau ra chợ đêm và Pub Street thăm dò để còn lên kế hoạch tác chiến cho mấy hôm sau tại đây. Ra đến nới thì lạc mất xe tuk tuk nhà bạn Lan Anh nên chỉ còn 2 vc mình cùng vc anh Bình chị Hằng. 4 người hùng hổ xông vào chợ hỏi hỏi han han một hồi thì mua được 2 cục đá kỳ (kỳ lưng, gót chân) to tướng với giá 3$/2 cục, 2 đôi tông rất đẹp với giá 5$/2 đôi. =)). Tiếp đến là mua vòng bạc, 2 vợ chồng vừa mua được một cái vòng đeo cổ bé tí cho đứa cháu 3 tuổi với giá 6$ (mặc cả từ 15$) thì quay sang thấy chị Hằng Zenda mua được một cài vòng to tướng với hoa văn cầu kỳ giá 8$ (. Không biết có phải là bạc thật hay không nhưng cũng coi như là mua được một món quà về nhà. Sau khi mua sắm qua loa như vậy, 4 anh chị em lượn qua Pub Street thăm dò tình hình và thấy khá choáng ngợp trước sự sôi động ở đây: tràn ngập các bạn Tây nhảy nhót ngay trên đường, có bạn còn trèo cả lên bàn ăn để uốn éo; tiếng nhạc xập xình khắp nơi; đủ các loại hàng quán dịch vụ,... Quá là bồ kết rồi nhưng do cũng đã muộn nên bọn mình chỉ lượn một vòng rồi lại nhảy lên tuk tuk để quay về khách sạn nghỉ ngơi chuẩn bị cho buổi hành xác ngày hôm sau.
Ngày 2: Angkor Thom - Ta Keo - Ta Prohm
Để chuẩn bị cho chuyến đi, mình đã book trước một chiếc xe 16 chỗ để cả hội được di chuyển cùng nhau cho vui và cũng là để tránh mưa do xem thời tiết thấy khả năng có mưa do ảnh hưởng của bão là khá cao. Đây là một quyết định rất đúng đắn vì thời tiết đợt mình đi bị mưa khá nhiều, ngoài ra thì việc đi cùng nhau trên một chiếc xe cũng rất vui: rất nhiều câu chuyện cười + trêu chọc nhau làm chuyến đi bớt mệt mỏi, đặc biệt là với chuyến đi xa đến Kbal Spean thăm dòng sông ngàn Linga. Giá book xe là 85$ cho 2 ngày, bao gồm cả đi ngắm bình minh (dù về sau cả hội cũng ko có cơ hội đị) và đi Kbal Spean (nếu không có 2 cái này thì chắc chỉ khoảng 60$), tính ra chỉ hơn 10$/người, cũng không đắt hơn thuê xe tuk tuk là bao. Mình thì thực sự rất hài lòng với dịch vụ của họ vì anh lái xe rất nhiệt tình, biết nhiều chỗ ăn uống và mua đặc sản campuchia như đường thốt nốt, lạp xưởng bò,... giúp cho bọn mình tiết kiệm được rất nhiều tiền. Túm lại các bạn muốn thuê có thể tham khảo chỗ này: http://www.siemreaptransportation.com/van.html
Cả nhóm xuất phát lúc 8h30 sáng, thẳng tiến tới khu quần thể di tích Angkor Thom gồm Bayon, Baphuon, Sân voi, Sân vua cùi. Nói vậy chứ chỉ có Bayon và Baphuon là đi được kỹ, đến 2 cái sân voi và sân vua cùi thì chỉ còn là cưỡi tên lửa xem hoa mà đúng hơn là chỉ đi ngang qua rồi nhòm nhòm vào giống như là ăn "phở ngó" vậy. He he. Để có thể thăm quan, tất cả khách du lịch đều phải mua vé vào cổng. Có 3 loại vé là vé 1 ngày, 3 ngày và 1 tuần (?) có lẽ mọi người đi Cam đều đã biết, mình chỉ note thêm là vé 3 ngày có thể được sử dụng trong 1 tuần chứ không nhất thiết là phải đi 3 ngày liền nhau, mỗi một ngày đi thăm quan sẽ bị bấm 1 lỗ. Tức là bạn có thể đi thăm quan ngày 1 sau đó ngày 2 ở khách sạn xông hơi, mát xa, bơi lội, ngày 3 lại đi thăm quan, ngày 4 ngày 5 đi Phnom Penh, ngày 6 lại quay lại thăm quan tiếp =)). Thêm một note nữa là trẻ em dưới 12 tuổi và người Việt gốc Khmer không phải mua vé. Đoàn mình thì mua vé 3 ngày và ăn gian được 1 vé (tội lỗi, tội lỗi) vì Giang và Bông đều 12 tuổi nhưng Giang lại còi hơn hẳn so với Bông (chỉ đứng đến vai Bông). Thế nên khi họ hỏi có ai dưới 12 tuổi không thì mọi người chỉ ngay Giang và bảo là để quên hộ chiếu ở khách sạn. Chắc họ nhìn thấy 1 đứa 12 tuổi lớn đùng còn đứa kia thì bé hơn hẳn nên bỏ qua nhưng cũng không quên kèm theo 1 câu là nhớ ngày mai mang theo passport đi đấy nhé. . Có 3 kinh nghiệm rút ra ở đây: 1 nếu bạn có bé 12, 13 tuổi đi cùng mà muốn ăn gian vé thì áp dụng như trên; 2: nếu bạn có bé dưới 12 tuổi thì nhớ mang passport đi để khỏi phải mua vé (một cách đường đường chính chính ) và cuối cùng là nếu không có vé thì có một số điểm cấm trẻ em dưới 12 tuổi leo lên vì nguy hiểm vd như tầng thiên đàng ở Angkor Wat. Khi có vé thì các bạn nhớ giữ cẩn thận và luôn mang theo bên mình vì vé được kiểm tra rất cẩn thận tại mỗi điểm thăm quan, nếu không có vé thì chắc chắn đến 99% là không được vào. Bọn mình có kinh nghiệm đau thương ở ngày thứ 2 khi đi Kban Spean thăm suối ngàn Linga thì bạn Lan Anh "ngơ ngác" quên vé và bảo vệ nhất định không cho vào dù bọn mình đã năn nỉ gẫy lưỡi (sẽ kể thêm vụ này sau).