[Chia sẻ] Cát bụi Rajasthan

Cát bụi Rajasthan

Sinh ra từ cát bụi, và rồi trở về lại với cát bụi…​

Cát bụi ở đây, có thể hiểu là cát từ vùng sa mạc Thar Desert rộng lớn ở phía Tây, hàng năm vào mùa nóng thổi theo từng đợt gió vào khắp Delhi, tạo ra bụi bặm luôn dấy lên từ những bước chân đi ở từng con đường Rajasthan. Và cũng có thể hiểu đó là quá khứ lừng lẫy của để chế Mughal, một trong những triều đại rực rỡ của lịch sử Ấn Độ.

Quay trở lại lịch sử, với 2 từ Mughal, hay còn gọi là Mongul, Mongol, Moal, Tartar, Mông Cổ, đế chế rộng lớn nhất trong lịch sử loài người, với lãnh thổ kéo dài từ Châu Á đến tận Châu Âu. Vậy, người Mông Cổ thì có liên quan gì đến vùng Rajasthan, vùng của những người Raiput anh dũng và kiêu hùng với niềm tin tuyệt đối từ đạo Hindu đến từ phía Nam lục địa Ấn Độ. Có thể Thành Cát Tư Hãn, sau khi chiếm Trung Hoa Đại Lục, đánh đổ mọi sự chống cự ở Trung Á, kiểm soát con đường tơ lụa và chiếm đến miền Trung Pakistan hiện tại (với trung tâm là thành phố Lahore, cổng thành Đỏ Red Fort ở Delhi ngày nay quay hướng về nơi này), thì dừng lại, vì nhiệt độ đã trở lên quá nóng so với người Mông Cổ. Sau khi Thành Cát Tư Hãn qua đời vào năm 1227, các hậu duệ của ông vẫn tiếp tục đánh chiếm và thực hiện tư tưởng cả thế giới thành một của ông, với sự đánh bại đế chế Ba Tư (Persia), tiến quân vào Ai Cập và vào Châu Âu. Lúc này, Ấn Độ vẫn chưa thuộc đế chế Mông Cổ. Ba trăm năm sau, các hậu duệ của Thành Cát Tư Hãn sau khi tạo dựng triều đại vững chắc của mình ở Trung Á bắt đầu tiến đánh Ấn Độ. Năm 1526, sau chiến thắng trước quân Ấn tại Delhi, Babur lên ngôi hoàng đế và bắt đầu mở ra một đế chế Mughal rực rỡ trong lịch sử Ấn Độ.

Các triều đại Mughal với sự cải đạo sang đạo Islam (Muslim) đã tạo ra các công trình vĩ đại trong lịch sử nhân loại với kiến trúc Muslim làm nền móng. Hoàng đế Humayun (con trai của Babur) sau khi chết đã được vợ mình xây dựng nên Lăng mộ Humayun Tomb ở Dehli bởi những người thợ đến từ Ba Tư . Lăng mộ này là nền móng về mặt kiến trúc cho Taj Mahal được xây dựng bởi dòng dõi của ông sau này.

Tiếp đến triều đại của vua Akbar, con trai của Humayun. Có thể nói, Akbar là vị vua lừng lẫy nhất trong tất cả các vị vua của đế chế Mughal, với sự bành trướng rộng khắp miền Bắc Ấn. Rajasthan, vùng đất của những người Rajput, lúc này là sự cát cứ, phân chia quyền lực và chiến tranh liên miên của những vị vua từng vùng, với hệ thống thành lũy được xây dựng vô số, tương ứng với từng vùng đất. Chính sự giành giật lẫn nhau đó của các vương quốc nhỏ đó là điểm yếu để Vua Akbar lợi dụng. Với sự đàn áp, đánh chiếm và liên minh riêng với từng thủ lĩnh của từng vương quốc (Akbar có 3 người vợ, một theo đạo Hindu, một theo Islam và một theo Thiên chúa), mà dần dần, vua Akbar thống nhất toàn vùng Rajasthan và phía Bắc Ấn Độ. Quân đội anh dũng và kiêu hùng của những người Rajput sau này trở thành cánh tay phải của ông trong các cuộc đánh chiếm các vùng đất tiếp theo ở phía tây và đông. Khi Delhi ở quá xa, Vua Akbar cho xây dựng và chuyển kinh đô về Agra (Agra Fort) và đời đô về Fatebur Sikri vào năm 1571 sau khi ông được tiên đoán là sẽ có con. Từ một vùng đất hoang vu còn nhiều dã thú, Fatephur Sikri đã nhanh chóng biến thành một thành phố tráng lệ với nhũng cung điện, hồ nước nhân tạo, đài phun nước,… hết sức lộng lẫy. Tuy nhiên năm 1585 Akbar lại dời thiên đô về Lahore. Cuối cùng vào năm 1599 cung đình Mughal lại quay về Agra và Akbar định cư ở đó cho đến khi qua đời.

Cháu của vua Akbar là vua Shah Jahan, sau này đã xây dựng nên một trong những kỳ quan của thế giới, Lăng mộ Taj Mahal để tiếc thương cho người vợ của mình. Cố cung Red Fort xưa kia của ông cha vô tình lại là nơi giam giữ ông, bởi chính con trai của mình.. và ông sẽ không bao giờ tiếp tục ý định xây thêm một Black Tal Mahal cho riêng mình ở phía bên kia bờ sông, đối diện với Taj Mahal..

Có vẻ như có quá nhiều lịch sử quá nhỉ! Thư giãn nào, đã đến lúc để nói thêm một chút về chuyến đi lần này, và tất cả những gì sẽ có trong topic này lại liên quan đến phần lịch sử trên. Gần nửa tháng cho một chuyến đi đến một số nơi ở bang Rajasthan là quá ít, thường thì sẽ phải mất hơn 1 tháng đến vài tháng để hiểu hết những gì nơi này. Rất muốn đi thêm nhiều nhiều nơi khác nữa ở Rajasthan, song do không có nhiều thời gian, chỉ là cưỡi ngựa xem hoa, nên trong topic này sẽ nói thêm về một số điểm sau:

I. Jodhpur – Thực sự là thành phố màu xanh (Blue City ) với pháo đài Mehrangart oai hùng

II. Bikaner – Sa mạc, nghệ thuật và thiên đường của những con chuột

III. Jaipur – Pink City, không hẳn vậy, và Amber Fort tuyệt vời.

IV. Agra – nơi không có trần gian, chỉ có thiên đường và địa ngục

V. Delhi – Cũ hay mới, chọn nơi nào?

Chiếc máy ảnh số mang đi trong chuyến này vừa mang ra chụp được 2 cái thì hỏng, chỉ còn chút ảnh máy film, chắc sẽ rất ít và không thật đẹp, nhưng hy vọng mọi người sẽ thích.

 

[gianker]

Đối với tôi, nhắc đến 2 từ Ấn Độ, đó là một thứ gì đó xa xăm, mơ hồ và dường như ko thể với tới… Trong tôi vẫn chỉ là những hiểu biết ngây ngô trong tuổi thơ về Ấn Độ. Đó là những bức tranh treo tường hình những đứa bé Ấn da tím, da vàng, đeo trên người những đồ trang sức hết sức tinh xảo (sau này mới biết là những vị thần trong Hindu giáo) thời trước, đó là bộ phim chiếu trên tivi ngày mùng 2 Tết năm 1988 nói về một cậu bé bị lạc trong rừng già Ấn Độ và được sự che chở của thần Rắn hổ mang, đó là một vài bộ phim Ấn mà diễn viên suốt ngày hát từ đầu đến cuối phim với nội dung hết sức lâm ly, đó là con mắt thứ ba, hay nốt ruồi Ấn Độ, trên trán các phụ nữ Ấn… Tất cả chỉ có thế. Những cảm nhận ngây ngô.

Sau này khi Tal Mahal được công nhận là kỳ quan thế giới, thông tin về Ấn Độ trở nên đại chúng và dễ dàng tiếp cận hơn, nhưng sự thực là cả một nền văn minh này không chỉ riêng có Tal Mahal… mà còn có rất, rất nhiều điều phải tìm hiểu ở đất nước rộng lớn này.

Đọc lại hành trình của các bạn đi trước thấy mê mệt với một loạt các điểm từ Tây sang Đông, Nam lên Bắc, nhưng do thời gian có hạn nên chuyến đi lần này của tôi tập trung chính vào bang Rajasthan, phía bắc Ấn Độ, với 5 thành phố chính, mà mỗi thành phố lại mang một nét riêng, không thành phố nào giống một thành phố nào. Bang Rajasthan, được gọi là vùng đất của các bậc Vương giả. Thật đúng! Không sai chút nào. Sự cát cứ của mỗi vị vua ở mỗi vùng đã biến mỗi thành phố dừng chân là một pháo đài, một cung điện, một thành phố người, chợ tấp nập… với sự hòa hợp và yêu thiên nhiên, động vật đáng quý của những người dân tôn thời Hindu (Ấn Độ giáo) và sùng đạo Muslim sống xen kẽ lẫn nhau này.

Và vì thế, lần đầu tiên đặt chân đến Ấn Độ, tôi không thể bỏ qua Rajasthan…

 

[gianker]

Jodhpur – Blue City​

Blue City, khi đọc ra 2 từ này, ít ai nghĩ đến nghĩa đen của nó.. mà thường nghĩ đến nghĩa bóng, dạng tính từ.. Blue City, thành phố buồn, có lẽ thế. Hay như một bản nhạc tên Blue City của Three Blind Mice cũng nhiều âm điệu man mác không kém.. Nhưng khi đến Jodhpur, bạn sẽ thấy đích thực một Blue City là thế nào. Một thành phố màu xanh đích thực.

Không phải tự nhiên mà Jodhpur là nơi mà tôi muốn chia sẻ đầu tiên. Mấy ngày ở nơi này thật là tuyệt vời… Tất cả đều dung dị, thật thà, tử tế, nó khác xa với những thủ đoạn lừa đảo ở Agra, hay sự nhếch nhác đáng lo sợ ở Jaipur. Ở nơi đây, bạn có thể hoàn toàn yên tâm thư giãn, với những gì dường như là nhiệt tình, thoải mái nhất của cả chuyến đi này.

Ngồi café, thực ra là ngồi uống “Chai” - trà sữa nóng trên tầng mái của khách sạn, ngắm cả thành phố xung quanh từ khi mặt trời lên, bên cạnh là pháo đài Mehrangart hùng dũng, tâm hồn như thư thái và nhẹ nhàng hơn… Đâu đó tiếng nhạc phát ra từ chiếc loa phường những bản nhạc riêng của người Ấn, âm thanh như rõ ràng đến mức khiến ta có cảm giác như cả thành phố đều nghe thấy. Một cách chào đón tuyệt vời và mấy kẻ lữ khách dường như lúc nào cũng tràn ngập niềm vui trong thư giãn.

 

[gianker]

Một góc Blue City,

Những ngày đông, thành phố ngập trong sương. Mọi hoạt động của thành phố bắt đầu diễn ra từ 10h sáng đến tối. Chỉ qua trưa, nắng mới tràn ngập…

Thành phố bao xung quanh một trung tâm duy nhất, đó là pháo đào Mehrangart hùng dũng.

 

[gianker]

Những góc khác của Jodhpur

Đây là khu Oldtown với nhiều ngôi nhà cổ có tuổi hơn 200 năm, xen lẫn là những ngôi nhà mới. Nếu để ý thì các ngôi nhà mới do điều kiện kinh tế còn thấp, nên người dân vẫn để nguyên gạch và không sơn màu gì cả, hoặc sơn màu khác. Màu sắc ưa thích của vùng này là màu nâu đỏ, cả khu phố mới toàn một màu nâu đỏ.

Khách sạn chúng tôi ở Jodhpur lần này là Hare Krishina, cũng là một ngôi nhà 225 năm tuổi được cải tạo lại. Các vị chủ nhà rất nhiệt tình, thoải mái, và hiếm khi tôi có cảm giác là mình đang ở khách sạn. Từ phòng đến nhà hàng, chỗ ngồi trên tầng thượng, bạn có thể nằm, ngồi ngả ngốn, nhâm nhi thoải mái. Hơn nữa là chi phí rất hợp lý, từ 250 – 500 Rupee/ phòng, tính ra khoảng từ 125k – 250k vnd. Khách sạn này nằm gần nhất ở vị trí sát chân pháo đài Mehrangart, nên việc đi lại và khám phá Oldtown dễ dàng hơn. Có nhiều khách sạn khác cũng hay, để sau thì tôi nói rõ hơn. Việc định hướng ở Oldtown rất đơn giản, tất cả tập trung vào Clock Tower ở chợ Sandar Market. Và dễ nhất là nhìn về hướng Pháo đài Mehrangart.

Đây là khu Oldtown ở cửa thành phía bên trái của pháo đài (Victory Gate - Lohapol), và gần như nguyên vẹn. Từ cửa chợ trở ra ngoài Oldtown là khu phố mới, trên đường đi Cung điện Umaid Bhawan.

 

[machoangphuong]

Rất hay...Ấn Độ đúng là phần lớn của diệu kỳ Châu Á! Thêm ảnh và bài viết đi anh.

Nhiều câu hỏi muốn đặt ra quá ... thôi đành tự mình tìm hiểu thêm vậy ! Ảnh lạ thật là lạ

 

[gianker]

Cuộc sống thường ngày ở Jodhpur, ảnh này bạn có thể thấy những người phụ nữ Ấn theo 2 đạo Hindu và Muslim khác nhau..

Trẻ em

(trong topic này thì mình hay dùng từ Muslim (Islam) chứ ít khi gọi là đạo Hồi, vì tên gọi đạo Hồi ko chính xác, vì những người Trung Á khi xưa sau khi bị Mông Cổ chiếm thì bị cải đạo sang Muslim bởi các triều đại Mông Cổ, họ đi xuống các vùng đất phía Nam và trong các món ăn thì ấn tượng nhất là nồng mùi Hồi, vì thế nên hay gọi là người Hồi và đạo của họ là đạo Hồi giáo, nhưng sự thực là những người Trung Á này chỉ là một phần rất nhỏ của trong các tín đồ Muslim. Nếu có gì sai thì các bạn chỉ bảo giúp nhé… )

 

[gianker]

Jodhpur là thành phố cửa ngõ để đi vào vùng sa mạc Thar Desert khá rộng lớn, đi sâu hơn nữa là thành phố Jaisalmer, hay còn được gọi là Yellow City nằm trong vùng sa mạc là biên giới với Pakistan hiện nay. Thành phố được xây dựng năm 1459 với tư cách là thủ phủ của vùng Marwar, với người đứng đầu là Rao Jodha, thủ lĩnh của những người Jajput. Bao quanh thành phố là hệ thống tường thành dài khoảng 10km ( mà hiện tại, bạn chỉ có thể thấy khoảng vài ba km gần sát pháo đài, và vài ba km xa xa khỏi thành phố) với 8 cửa thành chính và vô số tháp canh. Sau đó gần 100 năm, sự tàn phá và mở rộng đế chế của triều đại Mughal diễn ra mạnh mẽ, từ Dehli đến vùng sa mạc Thar, cùng với sự bành trướng đó là sự kháng cự không mệt mỏi từ Jodhpur. Có nhiều câu chuyện được kể lại về sự anh dũng của những thần dân và thủ lĩnh Rajput trước nguy cơ cai trị và áp đặt của các nhà vua Mughal. Qua 3 triều đại, từ vua Babur đến Humayun và cuối cùng là vua Akbar, thì sự liên minh giữa đế chế Mughal và Jodhpur mới được thành lập. Sự liên minh diễn ra trên cơ sở lễ cưới của vua Akbar với một người thân thuộc gia đình người thủ lĩnh Jodhpur. Sự tự do của Jodhpur từ đây đã chấm dứt, khi Akbar thay đổi vị thế trung tâm của Jodhpur về thành phố Ajmer cách đó khoảng 150km, và từ đây Jodhpur trở thành một cánh tay phải cho công cuộc mở rộng bờ cõi của ông, với hệ thống thành quách, vũ khí, và đặc biệt là khả năng chiến đấu dũng mãnh của những người Rajput hung hăng. Quan hệ của Jodhpur với mọi triều đại Mughal về sau rất tốt, cho đến khi bị hủy bỏ ở đời vua Aurangzeb, con trai của nhà vua Shah Jahan, người đã xây dựng nên Tal Mahal kỳ tích.

Tại sao những ngôi nhà ở thành phố này lại sơn màu xanh? Một câu hỏi rất cơ bản, phải không ạ, nhưng câu trả lời như nào là tùy thuộc vào các bạn nhé..

Cánh cổng với bức tranh tường vẽ bằng sơn dầu

Và Blue hơn…

 

[gianker]

Tháp đồng hồ - Clock Tower - ở chính giữa chợ Sardar

Bò tung tăng ở khắp nơi

Chúng ta chơi ở chợ trước đã … rồi sau đó sẽ đi lên pháo đài Mehrangart

​

 

[gianker]

Từ trước chuyến đi này, tôi đã có ý định tìm lại một chiếc Vespa để đi, nhưng đành từ bỏ ý định sau khi trở về vì, ở mình một chiếc xe zin rất đáng quý, nhưng ở India thì vespa zin nhiều lắm lắm, từ Standard, Sprint, Super… đến các loại mới sau này. Ở đâu cũng thấy vespa, vespa khắp mọi nơi, từ đô thị đến nông thôn, và xe ba bánh kiểu như Lambretta ( Tuk tuk, auto-rickshaw) hay còn gọi là xe lam. Ko giống như vespa đẹp đẽ, bóng bảy và yêu kiều như ở Việt Nam, Vespa ở đây xù xì, phai bạc và nhuốm màu thời gian. Đơn giản, Vespa chỉ là một phương tiện để đi lại.