[Chia sẻ] [Phúc Kiến Tân Mão Ký] Thổ Lầu Du Xuân (02/2011)

Nhà nàng ở gốc cây mai trắng,
Trên xóm mai vàng dưới đế kinh.
Có một buổi chiều qua lối ấy,
Tôi về dệt mãi mộng ba sinh.

Nhà thơ Nguyễn Bính đã từng dùng những dòng thơ đa tình để viết về “địa chỉ” của cô gái Tú Uyên mà ông yêu quý: ở phố Bạch Mai, trên xóm Hoàng Mai, dưới Phố Huế. Tôi cũng khó ngờ rằng ở một vùng xa xôi phía Tây Nam Phúc Kiến (Fujian), tôi lại có dịp chìm đắm trong một không gian tưởng như chỉ có trong thơ văn như thế, với bóng hoa mai hoa mận trắng đồi, bích đào và pháo hồng ngợp dưới nắng xuân ^^ Tết Tân Mão 2011 là 1 kỷ niệm đẹp, một mộng ba sinh như thế trong mỗi chúng tôi!

Trong khuôn khổ vài ngày ngắn ngủi thăm thú Phúc Kiến, xin lần lượt gửi đến bạn đọc đôi nét về kiến trúc, con người, và đặc biệt là không khí Tết cổ truyền của tộc Khách Gia (Hakka) nơi này.

-----------

Trước hết là lịch trình chi tiết của đoàn:

- Mồng 3 Tết (5/2): khởi hành từ Hà Nội đi Lạng Sơn, qua cửa khẩu Hữu Nghị Quan, bắt xe giường nằm (330 RMB/người) lúc 7pm từ Bằng Tường đi Quảng Châu.

- Mồng 4 Tết (6/2): đến Quảng Châu sáng 6am, tiếp tục mua vé xe giường nằm (280 RMB/người) lúc 9am đi Hạ Môn (Xiamen) tỉnh Phúc Kiến, đến Hạ Môn lúc 9pm. Tiếp tục di chuyển thêm 160km đến Thổ lâu Điền Loa Khanh (Tianloukeng) thuộc

- Mồng 5 Tết (7/2): sáng du ngoạn các thổ lâu và cảnh đẹp huyện Nam Tĩnh (Nanjing county), thành phố Trương Châu (Zhangzhou), tỉnh Phúc Kiến; tối về đốt pháo hoa

- Mồng 6 Tết (8/2): thăm thú các thổ lâu thuộc huyện Vĩnh Định (Yongding county), thị Long Nham (Longyan), tỉnh Phúc Kiến. Tối bắt xe về lại Hạ Môn.

- Mồng 7 và 8 Tết (9-10/2): ngược dòng Hạ Môn – Quảng Châu (8.30am – 11.30pm), bay Quảng Châu – Nam Ninh (8.15am – 9.45am, 820 RMB đã bao gồm thuế), rồi chạy một mạch taxi từ sân bay Nam Ninh về cửa khẩu Hữu Nghị Quan, Bằng Tường (550 RMB/xe). Từ đây đi xe nhà Hoa Thêm về Hà Nội, kết thúc chuyến du xuân đầu năm ^^

-----------

Vài nghìn cây số đi về, mấy ngày Tết cổ truyền đất khách với phong vị hội đám pháo hoa câu đối đỏ, thưởng trà Phúc Kiến trong tiết trời cao nguyên mát lạnh, cảnh sắc sinh động và đặc biệt người tộc Khách Gia hiền lành và dễ mến (tuy đôi bên không hiểu nhau hơn câu chào hỏi); chúng tôi đã có những ngày khai xuân khó quên!

 

[MrMilan]

Hình như cung đường này chưa có bác nào đi thì phải, mà sao bác chủ thớt ko viết tiếp vậy, em chờ mỏi mắt mấy hôm mà ko thấy.

 

[victoria]

Ồ, nhìn cảnh xác pháo thích quá, làm em nhớ về không khí tết năm 2007 ở Quế Lâm,hic, anh đi mà không rủ bé theo nha, bắt đền anh 1 chầu cafe bệt đó.

Anh ko rủ bé đi là một thiếu sót lớn của anh,hehe. Vì bé biết tiếng Phổ Thông, tiếng Quảng (sử dụng trong khu vực Quảng Đông, Quảng Tây, Hong Kong, Macau) và quên nói với anh, bé là người Kejia (Khách Gia) và biết nói tiếng Khách Gia. Trở thành phiên dịch viên miễn phí cho anh để anh tìm hiểu nền văn hóa, bản sắc nơi đó. hihi!

 

[Ariel]

Chờ bài của YILKA đấy, đọc xong có khi nhân tiện vẫn còn mùa xuân thì lướt luôn!

 

[yilka]

Cảm ơn mọi người đã theo dõi và ủng hộ, yilka đang 'bịa' hết tốc lực và chuẩn bị ảnh ọt, bài tiếp theo sẽ ra trong tuần này chúc mọi ng ăn Rằm vui vẻ ^^

 

[yilka]

Thăm vùng Nam Tĩnh, Phúc Kiến

1. Sơ lược về Thổ Lâu Phúc Kiến

Truyện kể giai đoạn những năm 1960, người Mỹ nhìn thấy qua vệ tinh một vùng rộng lớn của Trung Quốc có những công trình hình trụ và hình vuông cực lớn mà không xác định rõ được kiến trúc cũng như mục đích sử dụng, đã đồ rằng đây là căn cứ quân sự chứa hoả tiễn của Trung Quốc. Phải đến khi quan hệ Trung-Mỹ (Sino-US relationship) qua giai đoạn căng thẳng, người Mỹ mới có dịp thăm dò và phát hiện ra những "căn cứ hoả tiễn" đó thực ra là cụm thổ lâu đặc trưng của tộc Khách Gia vùng Phúc Kiến. Phát hiện thú vị này khai mở cho những khảo cứu chuyên sâu về Thổ lâu, vinh danh đây là 1 trong những kiến trúc độc đáo bậc nhất về nhà cửa của vùng Phúc Kiến nói riêng và toàn Trung Quốc nói chung. Năm 2008, quần thể 46 thổ lâu Phúc Kiến đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá thế giới; tiếp sau đó là những chuyên mục giới thiệu và quảng bá hình ảnh độc đáo Thổ lâu Phúc Kiến trên truyền thông của CNTV đã giúp du khách có dịp tiếp cận với một điểm du lịch hấp dẫn nằm ngay sát cánh cung phía Đông đại lục.

Thổ lâu Phúc Kiến hay Thổ lầu thực chất là các cụm nhà xây bằng đất nện của tộc Khách Gia từ thế kỷ 12 trở lại đây; với mục đích sinh sống quần tụ, tự vệ chống lại thú dữ và giặc cướp. Các toà này thường được xây quây lại theo hình tròn, vuông, bầu dục, bát giác, thậm chí cả bán nguyệt hay dạng ghế tựa. Thông thường thổ lâu chỉ có 1 cửa duy nhất để ra vào, bên trong sân chung là giếng trời và khu thờ cúng tổ tiên. Mỗi thổ lâu có thể cao từ 3 đến 5 tầng; tầng dưới cùng là bếp, tầng 2 là các kho chứa đồ nên không có cửa sổ, từ tầng 3 trở lên là nơi sinh sống của các gia đình, thường là cũng chung một gia tộc lớn. Trải qua thăng trầm thời gian, ngày nay còn đến hàng nghìn thổ lầu vẫn đứng vững, bám trụ qua nắng mưa và cả chiến tranh, trở thành biểu trưng tự hào của truyền thống văn hoá đại gia đình qua nhiều đời của người dân nơi đây.

Khách du lịch khi ghé thăm các Thổ lâu thường chọn đi các khu chính nằm trong 2 vùng Nam Tĩnh (Nanjing) và Vĩnh Định (Yongding). Dưới đây là bản đồ tương quan các khu này: 

Xin giới thiệu với bạn đọc lần lượt các điểm mà chúng tôi có dịp ghé qua trong 2 ngày, ngày đầu là thăm quan cảnh đẹp và thổ lâu vùng Nam Tĩnh ^^

2. Nam Tĩnh - Thổ lâu Điền Loa Khanh (Tianloukeng)

Điền Loa Khanh - Tianloukeng là hình ảnh tiêu biểu nhất mà bất cứ ai lần đầu tìm thông tin về thổ lâu Phúc Kiến cũng sẽ thấy trước nhất. Cụm thổ lâu này gồm 4 thổ lầu tròn bao xung quanh 1 thổ lầu vuông chính giữa, nhìn tựa như "4 món ăn và 1 hũ canh" vậy còn gọi mỹ miều hơn thì như cánh hoa đào đơn đang nở. Nôm na như thế này:

Chúng tôi may mắn liên lạc với 1 bạn gái sống cùng gia đình bên trong khu vực Điền Loa Khanh làm du lịch và nói được tiếng Anh nên đã chọn thuê phòng và ở trong cụm thổ lâu này. Đêm mồng 4 Tết, cả đoàn đặt chân vào Tianloukeng, khi đó ngoài trời đã tối om như mực nên chưa biết thổ lầu tròn méo ra sao, tranh thủ khi chưa lên giường nháy vào kiểu ban đêm gọi là:

Trong phòng thì hết sức giản tiện: Internet, tủ lạnh, ti vi, điều hoà, máy giặt xin tạm quên đi; có 1 cửa gỗ cài then ra vào và 1 cửa sổ trổ trên tường dày chục phân với 2 giường nằm mà thôi ...

 

[yilka]

Thăm vùng Nam Tĩnh, Phúc Kiến

Sáng ra mới kịp ngắm kỹ khuôn viên bên trong thổ lâu, khung cảnh sáng sớm cũng náo động thú vị lắm, y như phim Kungfu Huslte của Châu Tinh Trì, có khác là kiến trúc ở đây bằng gỗ nhiều hơn nên đi lại phải nhẹ chân kẻo nhức đầu hàng xóm:

Cũng nhằm ngày mồng 5 Tết Nguyên Đán nên sinh hoạt trong thổ lâu có phần sôi nổi hơn, mà mở đầu là màn đốt pháo inh ỏi giữa sân chung Món này Việt Nam cấm lâu rồi, nhưng ở đây thì dường như là nét truyền thống không thể thiếu, cứ mỗi gia đình đốt 1 bánh pháo giữa sân chung, rồi thắp hương cúng lễ đầu ngày ở bàn thờ tổ:

 

[yilka]

Thăm vùng Nam Tĩnh, Phúc Kiến

Sau bữa ăn nhẹ, chúng tôi rời Điền Loa Khanh để đi thăm quan các khu xung quanh Nam Tĩnh trước. Đường đi bộ bên trong khu  Điền Loa Khanh rất đẹp, các bậc thang đá đều trải thắm xác pháo hồng mang không khí Tết ấm áp:

Ra khỏi cụm thổ lâu là đoạn đường đồi trước khi đến chỗ đậu xe, cảnh trí xinh đẹp như tranh:

Xin chào nhau giữa con đường,
Mùa xuân phía trước, thổ lầu phía sau" (phỏng thơ bác Bùi Giáng)

 

[yilka]

Thăm vùng Nam Tĩnh, Phúc Kiến

3. Nam Tĩnh - Thổ lâu Dụ Xương (Yuchanglou)

Nằm cách Điền Loa Khang gần 5km là thổ lâu Dụ Xương - thổ lâu lâu đời bậc nhất Trung Quốc, xây dựng từ năm 1308, và cũng nằm trong số những thổ lầu cao nhất với 5 tầng lớn và 50 phòng mỗi tầng. Nhìn từ bên ngoài, thổ lâu này nằm cạnh dòng suối nhỏ có cây đào trắng đang trổ hoa rất nên thơ ^^

 

 

 

Bước lại gần Dụ Xương lầu, du khách cảm nhận được sự đồ sộ trong kiến trúc của thổ lầu này với cửa vào rất lớn, tầng lầu cao chót vót:

 

[yilka]

Thăm vùng Nam Tĩnh, Phúc Kiến

Kiến trúc bên trong Yuchanglou còn độc đáo hơn thế!

 

 

Một lỗ châu mai nhìn từ tầng trên của Dụ Xương lầu cho phép quan sát bên ngoài và cũng dùng để phòng thủ:

 
Vũ điệu các lan can gỗ vài mái xám xếp đều tăm tắp rất bắt mắt, thêm vào đó là hàng cột nghiêng "tự nhiên" rất quy củ càng làm người ta thêm tò mò về kiến trúc của lầu. Được biết các cây cột này đều nghiêng 15 độ từ khi mới xây dựng, hoàn toàn chắc chắn và lầu đã đứng vững qua nhiều thế kỷ; đến nay vẫn là nơi sinh sống của nhiều gia đình người Khách. Cũng vì thế mà Dụ Xương Lầu còn có hỗn danh là toà lầu zig-zag: