[Chia sẻ] Liên Xô - Moscow - Kiev - hoài niệm và đương đại

Nhắc đến Liên Xô cũ với các địa danh như Moscow, Leningrag, Kiev, Kharcop luôn làm cho nhiều bậc trung niên, lão niên Việt Nam những hoài niệm và niềm kính trọng. Rất nhiều người Việt trẻ cũng mong được đến Moscow 1 lần nhưng ước mơ đó nghe chừng không phải ai cũng thực hiện được. Tôi là người được đào tạo thành người biết làm việc như một trí thức từ chính mảnh đất ơn tình này. Tôi gặp nhiều bạn bè từng cùng học và rất nhiều người muốn đến thăm lại đất nước anh hùng và bi tráng, thăm lại quảng trường Đỏ lịch sử nhưng nhiều người không thể đi được do nhiều lí do khác nhau, có khi chỉ vì lí do lãng nhách là sợ mất an toàn! Rồi có người già yếu, bệnh tật, thậm chí đi về thế giới bên kia mà vẫn chưa thực hiện được ý đồ thăm lại nước Nga.
Tôi muốn chia sẻ trải nghiệm của mình qua chuyến thăm lại nước Nga nghĩa rộng (bao gồm cả thành phố Kiev nơi tôi học đại học) trong 6 ngày tự túc tự đi.

 

[TaiMV]

Cứ bác KimVanChinh mở thớt là em lại vào.

 

[kimvanchinh]

Thật ra, nói chuyện nước Nga đương đại không thể không nói đến những vấn đề nhạy cảm, về những con người anh hùng và bi tráng của một dân tộc anh hùng đã làm đảo lộn lịch sử thế giới và ảnh hưởng quá lớn đến mảnh đất Việt Nam. Tuy nhiên, đây là topic public và phục vụ bạn yêu du lịch phượt nên tôi xin phép không nói đến các trải nhiệm và suy tư mang tính chính trị nhạy cảm. Dù vậy, qua hình ảnh và suy tư, có thể làm ai đó liên tưởng suy diễn thì tùy theo cảm nhận của từng người thôi. Sau 22 năm quay trở lại nước Nga, tôi có quá nhiều suy ngẫm về nhân tình thế thái, về số phận nước Nga, về sức mạnh của cái được gọi là dòng chảy lịch sử. Tôi thấy, do topic này là của một người yêu nước Nga và hoài niệm về một nước Nga ngày xưa nên nó chủ yếu dành cho các bạn đồng cảnh ngộ và suy tư. Những bạn không cùng cảm nhận hãy bỏ qua và xin đừng bình luận.
Đầu tiên là một vài hình ảnh về những phút đầu tiên quay lại cái sân bay quá nhiều kỷ niệm vui buồn, sân bay mang tên Sheremetievo
Máy bay hãng AEROFLOT ngày nay không b ay IL62 nữa mà bay boing rồi

Sân bay Sheremetievo những năm 80 là niềm tự hào của Liên Xô vĩ đại, ngày nay vẫn nguyên si, chỉ có điều quy mô sân baydđã mở rộng rất nhiều, thêm vài Terminal nữa

 

[kimvanchinh]

Chuyến bay Hà Nội - Moscow gần đầy khách ngồi, đại đa số là người Việt. Chuyến bay này giá vé thường rẻ hơn các hãng máy bay khác nên cũng thu hút đủ khách đi. hãng này còn bán nối chuyến sang các nước Tây Âu nên nhiều người đi Tây Âu cũng hay đi hãng này. Hơn nữa, hầu như các bác làm ăn ở Kiev, Ba Lan do chưa có đường bay thẳng nên hay bay chuyển ở Moscow.
Trên chuyến bay có đến 1/3 là người lao động được đưa sang bằng con đường bán hợp pháp, nghĩa là các em được làm thủ tục sang thăm thân hoặc có lời mời của một Cty nào đó nhưng thục chất là lao động chui. Tôi đã gặp những em hoàn toàn chưa được chuẩn bị gì về tinh thần và hiểu biết để sang làm việc nên các em khá hoang mang, hoảng sợ.
Tuy nhiên, điều khác biệt so với các chuyến bay hơn 20 năm về trước là không còn các quan chức Việt Nam đi thỉnh giáo hoặc công du nhộn nhịp ngày nào, thay vào đó là người lao động đi lại làm ăn với đầy đủ các tố chất còn thuần Việt. Điều đó, gây cho các tiếp viên người Nga (mà trên tuyến Hà Nội họ bố trí toàn tiếp viên già, xấu, đủ bản lĩnh đối chọi với những người Việt còn hoang sơ). Nhiều em phải dạy, bảo từ cách ăn trên máy bay, cách sử dụng các nút gọi, cách đóng buồng vệ sinh...

 

[kimvanchinh]

sân bay Sheremetievo ngày nay đã mở rộng quy mô đón khách tăng vài lần so với hồi thịnh vượng nhất Thời Soviet. Do vậy, họ đã mở thêm các Terminal E và F bên cạnh khu cũ nay được gọi là Ter. D. Giao thông về Moscow đã có cải thiện hơn, điển hình là họ có tuyến tàu nhanh chất lượng quốc tế chạy thẳng từ sân bay về ga Belarusia. Vé tàu nhanh này là 10$, thời gian 30'; nếu đi taxi mất 70$, thời gian cùng tương đương, còn đi kiểu public (đi xe bus đến bến Rechnoi rồi đi metro) thì chỉ mất 1+1=2$ nhưng thời gian mất hơn 1 tiếng.
Sân bay Sheremetievo là nơi nhiều người Việt có nhiều kỉ niệm. Đối với tôi có lẽ đây là sân bay tôi qua lại và làm các việc đưa đón nhiều nhất trong đời. Suốt thập niên 1980 đây hầu như là cửa ngõ chủ đạo của người Việt giao lưu với thế giới và bung ra làm ăn ở các nước châu Âu, châu Phi... Đây cũng là nơi mà người Việt bị bọn cảnh sát Nga hồi đó ở sân bay đối xử không khác loài chó trong nhiều năm đầu thập niên 1990. Ai đã từng ăn chực nằm chờ ở Moscow để bay về nước, chứng kiến cảnh bọn cảnh sát Nga hồi đó đứng trên bục cao dùng dùi cui nện thẳng vào người Việt rất vô cớ để giữ trật tự khi người Việt chen lấn, xô đẩy để về nước mới thấy sự thảm hại trong quan hệ Việt - Nga thời Soviet. Từ hồi đó, tôi đã nghiệm ra bản chất của lợi ích dân tộc, lợi ích bè nhóm, trách nhiệm công vụ quan chức Việt (của mấy ông đại sứ quán), về bản chất của dân tộc Việt và Nga. Thật không thể nào diễn tả được ngoài từ than ôi cho một dân tộc nhược tiểu, hèn kém và không được đẹp tính cho lắm. Nhưng cũng phải than ôi cho ảo tưởng cộng sản, ảo tưởng về một nước Nga giàu mạnh và tốt bụng, ảo tưởng về một hệ thống Soviet mà bao nhiêu bậc anh minh của dân tộc Việt vẫn coi là thành trì và chỗ dựa vững chắc cho dân tộc.

 

[kimvanchinh]

Thủ tục vào Nga hiện nay đỡ hơn nhưng vẫn còn xa mới đạt chuẩn quốc tế. Nghĩa là bạn vẫn bị làm khó dễ tí gì đấy mặc dù giấy tờ hợp lệ.
Visa vào Nga cũng không khó khăn lắm. Ai đi công vụ thì OK. Ai tự xin visa chắc trên sứ quán Nga họ cũng không phiền hà và khó dễ quá. Còn lại toàn đi theo visa dịch vụ khoảng 500$/ suất. Sang Nga tôi mới biết người Việt sang đây theo chế độ chạy visa khá nhiều, rồi ở lại làm đủ thứ nghề như thợ may, xây dựng, làm đồng, trông trẻ (cho bà con có tiền nhiều hơn), buôn bán ngoài chợ. Ở Moscow, nếu bạn cần người giúp việc (OSIN), chỉ cần bắn tiếng là có hàng loạt ứng viên, toàn các cô 28-40, có chồng con ở nhà hoặc cũng ở bên Nga, người ở các tỉnh làm lâu dần thành quen mặc dù tiếng Nga chỉ lõm bõm.

Tôi cùng bà xã đến Moscow vào cuối tháng 10 năm 2012, gặp ngay đợt tuyết rơi đầu mùa. Mãi đến 17 giờ mới ra khỏi sân bay. Tôi xuống tầng hầm nhà ga F gửi va li to để khỏi mang vào thành phố. Chúng tôi chọn phương tiện public để về khách sạn nhỏ phố Voznhesenskii (đi bộ từ ga Arbat mất 10 phút).
Nói gì thì nói, giao thông công cộng ở Moscow vẫn vào loại chuẩn. Việt Nam mình không biết bao giờ bằng họ.
Đây là xe bus chạy từ sân bay về ga metro Rechnoe, xe chạy mất 30 phút, xe bus do Nga đóng, không nuột nà nhưng đủ lịch sự.

Còn đây là bến Rechnoe. Bến này thật thân quen với bao người Việt vì đây là bến cuối của tuyến tàu đi phía bắc. Từ đây có thể đi sân bay bằng bus hoặc đi khu nghỉ mát thơ mộng theo tàu sông cao tốc

 

[kimvanchinh]

Metro bây giờ không dùng đồng 5 kopec như ngày xưa mà sử dụng vé từ. Bạn phải mua vé ở ô bán vé, có thể mua vé lượt, vé 10, 20 lượt rẻ hơn. Giá bus và metro bây giờ ngang với thế giới, khoảng 1$/ lượt.

Trên tàu metro người và tầu vẫn có vẻ như xưa nhưng tầu thì đa số cũ kĩ hơn, một số tàu đóng mới, nhiều quảng cáo linh tinh hơn trên tàu, nhưng con người bây giờ họ ăn mặc đẹp hơn, thái độ lãnh đạm hơn, còn rất ít cảnh trai gái hôn nhau trên tàu điện như hồi xưa, ít người đọc sách hơn. Họ có vẻ kém thiện chí hơn với người ngoại quốc (tất nhiên sau hàng loạt biến cố và các vụ khủng bố kinh người nơi công cộng làm cho người Nga họ trở nên cảnh giác và lãnh đạm hơn).

 

[kimvanchinh]

Hệ thống metro của Nga hơn hẳn các nước khác là thiết kế đồng bộ nên sử dụng khá dễ dàng, tiện lợi. Các bến tàu đều được trang trí như một nhà bảo tàng, các ga chuyển tuyến đều có hệ thống đường nối cho người đi bộ với các biển chỉ dẫn dễ xem.
Tôi đã đi nhiều hệ thống tàu điện ngầm, nổi, trong đó phức tạp bậc nhất là ở Paris, Seoul và Tokyo, lần này quay lại Moscow lại thấy nao lòng với các bến metro quen thuộc, với mệnh lệnh lặp đi lặp lại của các đoàn tàu khi đến bến, với cảnh đứng hàng dài trên băng chuyền lên xuống, với cảnh xô dạt mỗi khi tàu tăng hoặc giảm tốc đột ngột...
Nhìn nhà ga này giống hệt một viện bảo tàng

 

[kimvanchinh]

Chúng tôi về đến bến Arbat lúc 21 giờ, phải đi bộ theo đường phố ngõ nhỏ mất 10' để đến hostel đã đăng ký. mất 2-3 lần hỏi đường giữa phố đêm.
Tôi cũng phải khẳng định là an ninh cho khách du lịch bây giờ ở Moscow là đủ mức an toàn. Từ hồi Putin lên cầm quyền, ông đã ra tay rất mạnh quét nhiều băng đảng linh tinh và các nhóm tội phạm đường phố. Công an Nga bây giờ cũng không trắng trợn cướp bóc người Việt như chục năm về trước. Bạn có thể yên tâm đi chơi đêm ở các khu phố chính. Còn ban ngày, mặc dù cảnh sát tuần tra đi lại ở các điểm quan trọng nhưng bạn không bị hạch sách và làm tiền như ngày trước.

 

[gaymedao]

hay quá tiếp nữa đi bác. Thế hệ 6x chúng tôi cũng bị ngộ độc về cái thiên đường mù này nên rất muốn tìm hiểu những hình ảnh và đánh giá của những người am hiểu CCCP ngày xưa và nước Nga mới ngày hôm nay