[Chia sẻ] Liên Xô - Moscow - Kiev - hoài niệm và đương đại

Nhắc đến Liên Xô cũ với các địa danh như Moscow, Leningrag, Kiev, Kharcop luôn làm cho nhiều bậc trung niên, lão niên Việt Nam những hoài niệm và niềm kính trọng. Rất nhiều người Việt trẻ cũng mong được đến Moscow 1 lần nhưng ước mơ đó nghe chừng không phải ai cũng thực hiện được. Tôi là người được đào tạo thành người biết làm việc như một trí thức từ chính mảnh đất ơn tình này. Tôi gặp nhiều bạn bè từng cùng học và rất nhiều người muốn đến thăm lại đất nước anh hùng và bi tráng, thăm lại quảng trường Đỏ lịch sử nhưng nhiều người không thể đi được do nhiều lí do khác nhau, có khi chỉ vì lí do lãng nhách là sợ mất an toàn! Rồi có người già yếu, bệnh tật, thậm chí đi về thế giới bên kia mà vẫn chưa thực hiện được ý đồ thăm lại nước Nga.
Tôi muốn chia sẻ trải nghiệm của mình qua chuyến thăm lại nước Nga nghĩa rộng (bao gồm cả thành phố Kiev nơi tôi học đại học) trong 6 ngày tự túc tự đi.

 

[hanoi06]

Tiếp đi bác. Định sang Nga mấy lần mà cứ hãi về an ninh bên đó. Đọc bài của bác thấy an lòng hơn.

 

[kimvanchinh]

Tôi booked một nhà nghỉ bình dân ở ngõ Voznhesenski, cách quảng trường đỏ 15 phút đi bộ. Có lẽ cả đời tôi mới thấy một nhà nghỉ độc đáo và hay ho kiểu Nga hậu Soviet.
Nhà này chăc trước đây là một khu nhà khách của hiệp hội nghệ sỹ gì đó vì thấy khắp hành lang toàn treo ảnh M. Monroe. Nhà nghỉ đặc biệt ở cấu trúc như một bát quái giữa các tầng do chắp nối, sửa đổi công năng các dẫy nhà cũ kĩ thành nhà nghỉ với các loại phòng riêng có, common có. Cửa phòng hầu như không khóa được, còn gường tầng thì ọp ẹp đung đưa như sắp đổ đến nơi.
Đây là cổng vào KS, mag tên A La Russe, Hotel & Hostel

Trực KS là một anh chàng Mugic Nga cục mịch và hầu như không hề biết cung cách giao dịch trên thế giới hiện nay ra sao. Khách ở đây chủ yếu là người thu nhập không cao từ nhiều miền đất nước Nga (rất ít người nước ngoài). Tuy nhiên, KS cũng đủ tiện nghi và bếp núc cho những ai cần chỗ nghỉ lưng rất gần trung tâm Moscow mà giá rẻ bất ngờ: 14$/ người / đêm.

Vài hình ảnh về Khách sạn
Bếp nấu ăn

Bếp ăn, có mấy cháu người Nga lên Moscow múa văn nghệ

Bữa ăn sáng kiểu Nga do chúng tôi chuẩn bị

bàn ăn kiểu Nga đến nay vẫn không giống ai trên thế giới

 

[kimvanchinh]

Biển treo như vậy ở nhà vệ sinh chỉ thấy ở những nước như Nga và Việt

Cửa phòng ngủ như vậy đây

sân sau KS là một khu đỗ xe rộng ra đây hút thuốc rất tuyệt

Ống nước kiểu Nga không lẫn vào đâu

Ghế ngồi kiểu Nga cho khách hút thuốc

Tôi khuyên ai đến Nga cũng không nên nghỉ ở cái KS A La Russe này, thật kinh khủng về nhiều mặt.

 

[kimvanchinh]

Nước Nga là một quốc gia giàu có và là một dân tộc khác thường. Người Nga họ thường tự gọi mình là Mugic, nghĩa là anh nông dân hơi đần độn, khỏe mạnh, chất phác và can đảm. Người Việt mình hay gọi họ là "Nga lợn" theo tôi rất là miệt thị và không đúng với bản chất người Nga. Người Nga vừa là châu Âu nhưng đứng trước các dân tộc Tây Âu và Bắc Âu họ rất thô kệch và quê mùa, bị người châu Âu coi như người châu Á. Dân tộc Nga cũng như một số dân tộc Slavo khác vốn dĩ từ khá lâu đã lạc hậu so với châu Âu lại sống biệt lập ở vùng Đông Âu nên lại càng cách biệt. Sự cách biệt được nhân bội phần sau cách mạng tháng 10 gần 100 năm nay, nước Nga đối với phương Tây được coi như " bức màn sắt".

Pie đại đế là người đã làm thay đổi diện mạo và vị thế nước Nga. Ông đã làm một cuộc cách mạng Âu hóa cho người Nga khi ông xây dựng một quân đội thiện chiến theo những chuẩn mực đương đại, ông đã cho phát triển kinh tế trên cơ sở học theo các ngành công nghiệp phương tây, ông đã cải cách hệ thống hành chính và văn hóa quan trường, ông cho xây dựng thành phố Saint Peterbourg hoành tráng, phát triển hàng hải, quân đội và tổ chức lại nhà nước Nga. Tiếp theo nỗ lực của ông, các đời vua sau của triều đại Romanov đã noi theo gương người sa hoàng vĩ đại, dần dần đưa nước Nga trở thành một đế quốc được kính trọng với quân đội thiện chiến, kinh tế đứng thứ tư thế giới.

Khi cách mạng vô sản thắng lợi ở Nga, nước Nga dần dần mở rộng và liên minh với các nước xung quanh bằng cả con đường tự nguyện và gây chiến tạo thành thực thể Liên Xô với 15 nước cộng hòa. Đến khi đổi mới 1989, Liên Xô tan rã (giải thể), các nước cộng hòa tách ra, còn lại nước Nga kế thừa tư cách Liên Xô cũ.

Từ cách mạng 1991, nước Nga vần vũ với bao biến cố.
Ngày nay nước Nga đã thay da đổi thịt so với hồi 1990 nhưng nhiều nhiều việc tôi thấy gần như không thể trở lại đường ray phát triển bình thường của loài người. Hậu quả của chủ nghĩa Stalin (có người gọi là CNCS) thật khủng khiếp. Đến nay, người Nga vẫn lầm lũi và đau buồn xây dựng một xã hội mới nhưng với bản tính cố hữu của người Nga, không biết bao giờ họ mới đạt tới đẳng cấp châu ÂU. Bề ngoài ta có thể thấy người Nga họ làm được mọi thứ như phố xá, đường cao tốc, metro, xe cộ... nhưng đi vào các cấu trúc vi mô và văn hóa của cuộc sống xã hội ta thấy rõ sự cách biệt khó khắc phục trong một vài chục năm. Hiện nay mức giá, quần áo, xe cộ, cửa hàng ở Moscow cũng gần như ở châu Âu rồi nhưng văn hóa và chất lượng cuộc sống thì còn nhiều khoảng cách.

Người Nga đương đại có câu: "Đi với châu Âu, chúng ta chỉ là nô lệ, tách khỏi châu Âu, chúng ta là nước Nga". Có lẽ triết lý và lẽ sống đó đã dẫn đạo nước Nga và vị tổng thống của họ (Putin) định vị lại hành vi từ đầu những năm 2000 sau một thập kỷ đổi mới, hội nhập không thành công lắm với thế giới. Ngày nay, sau những sự kiện như Crimea, Syria... chúng ta thấy nước Nga trở lại là một quốc gia gần như Liên xô trước đây ở tính biệt lập của nó đối với thế giới bên ngoài.

 

[kimvanchinh]

Sáng sớm vợ chồng tôi đi thăm Quảng trường đỏ, đi bộ từ chỗ nghỉ mất 15'. Trời mưa tuyết nhẹ nên rất vắng người, 8 giờ mà còn lờ mờ như đêm
Đây là quảng trường phía bắc quảng trường đỏ

ngọn lửa bất diệt tưởng nhớ các chiến sỹ vô danh, nơi các nguyên thủ thăm Nga ai cũng phải đến viếng

Kiến trúc Nga uy nghi và hùng tráng: chỗ này là một cơ sở của Đại học tổng hợp Moscow

cảnh vẽ linh tinh như thế này ngày xưa không thể có

 

[kimvanchinh]

Bên tường thành phía bắc Điện Cremlinh

khách tham quan đã bắt đầu nhốn nháo

Tượng tứ mã bên hông điện Cremli, nơi đây hay hẹn hò gặp mặt khi đi chơi khu trung tâm

Nhà triển lãm

 

[kimvanchinh]

Quảng trường đỏ là địa danh không thể không đến khi thăm nước Nga ngày nay và Liên Xô cũ. Ở đây có một lăng tẩm nổi tiếng quàn thi hài ướp của lãnh tụ Lenin. Sau này Việt Nam ta học mô hình này trung thành nhất và cũng bền lâu nhất cho đến tận ngày nay với việc xây dựng quảng trường Ba Đình và lăng Bác Hồ Chí Minh.
Chúng ta cần phải nhớ là rất nhiều thứ của Việt Nam đương đại, từ những sản phẩm linh thiêng và vô hình như đảng ca, đảng kỳ, quốc danh... đến những thứ hữu hình như lăng tẩm, nhà hát, nồi áp suất... chúng ta đều sao chép và nhờ sự giúp đỡ của ông anh cả Liên Xô ngày xưa. Đến cả điều 4 hiến pháp đang sôi nổi tranh luận hiện nay thực ra cũng là sao chép năm 1991 từ điều 6 hiếp pháp Liên Xô trước năm 1991. Thành tố quan trọng trong Quốc danh Việt nam "cộng hòa XHCN" là bản sao chép nguyên xi từ nước Liên Xô ngày xưa. Mấy danh vị như nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú, nghệ sỹ nhân dân, ưu tú... cũng sao chép từ danh hiệu của Liên Xô cũ. Điều đáng suy ngẫm là rất nhiều sản phẩm hữu hình và vô hình của Nga bây giờ họ đã phế bỏ từ sau năm 1991 thì ở Việt Nam vẫn chưa biết là nó đã lạc hậu, do vậy nhiều người, thậm chí người có học và tự cho mình có trách nhiệm cao vẫn tưởng và thực tâm coi đó là những chân lý vĩnh cửu.
Ngày trước, khi tôi lần đầu sang Liên Xô sao thấy nhiều thứ như nồi niêu, bát đĩa giống bên mình quá, cứ tưởng người ta bắt chước mình, sau dần thấy hoá ra mình chỉ là nhân bản của họ, mà là nhân bản dị dạng, sau thấy họ thay da lột xác để trở thành thực thể hoàn mỹ hơn thì mình dường như vẫn lùng bùng trong cái xác nhân bản của họ, không thoát ra được. Do vậy người Nga già cả hay hoài niệm quá khứ họ có thể thích Việt Nam hiện đại vì họ sang Việt nam vẫn được thấy những thứ nhân bản của họ ngày xưa.
Quảng trường đỏ là quảng trường có bờ tường đỏ là thành điện Cremli quyền lực, nơi các lãnh tụ như Lenin, Stalin... cho đến Putin làm việc và ra các mệnh lệnh, trong đó có những mệnh lệnh làm thay đổi thế giới.
Nơi đây cũng là nơi từng hạ huyệt Stalin và đào mồ ông ấy mang đi nơi khác...
Nơi đây cũng là nơi nhiều thế hệ lãnh đạo Việt nam hiện đại, đương đại từ cụ Hồ, Bác Trần Phú... cho đến đồng chí Nguyễn Phú Trọng từng kính cẩn nghiêng mình trước thi hài Lenin.
Đây cũng là nơi diễn ra những biến cố lớn về chính thể của nước Nga đương đại.
Quảng trường đỏ gắn liền với lịch sử nước Nga và Liên Xô cũ, với màu đỏ đặc trưng của bức tường điện Cremli, nhà thờ đặc Nga Vaxili Blagennovo, bảo tàng cách mạng và bách hóa tổng hợp GUM nổi tiếng, với những viên gạch đá đen nhấp nhô hàng bao thế kỷ...
Đây là Nhà bảo tàng cách mạng phía đầu quảng trường đỏ

Nhà thờ chính thống giáo bên phía đối diện

Còn đây là một góc quảng trường

Tháp canh điện Cremli

Lăng Lenin bình dị như vậy đây, một công trình xây từ thập niên 20 thế kỷ trước

hàng ngày vẫn có người thành kính viếng ông

 

[kimvanchinh]

Cửa hàng GUM bán đồ bình dân ngày xưa nay đã trở thành Trung tâm thương mại với toàn thương hiệu thời trang nổi tiếng thế giới chỉ dành cho người giàu.

Phía sau lăng và thành điện là tòa nhà Tổng thống

Tháp canh uy nghi và kiều diễm

Phía đối diện là nhà thờ nổi tiếng với kiến trúc độc đáo mang tên Blagennovo

Tháp canh này là cổng ra vào Cremli dành cho các quan chức. Ai muốn vào bên trong điện Cremli thăm quan phải đi vòng phía cổng Spaski

 

[kimvanchinh]

Nắng lên càng làm cho màu đỏ của Cremli thêm kiều diễm. Quả là đẹp

Chỗ này họ đang sửa chữa một tòa nhà kiến trúc cần bảo tồn. Họ dựng rào chắn, lưới chắn che bụi và vẽ ngôi nhà làm cho ta cảm tưởng như vẫn còn ngôi nhà, cảnh quan toàn khu vực không ảnh hưởng nhiều, nhất là chụp ảnh. Điều này tôi thấy là Nga đã học được Phương Tây rồi, còn ông nhân bản Việt Nam thì chưa học kịp nên các công trình xây dựng và sửa chữa của ta chưa đạt được chuẩn thẩm mỹ này trong quá trình xây dựng. Ước gì chuẩn này nhân bản nhanh vào VN như hồi nhân bản cải cách ruộng đất hay hợp tác hóa.

Ít người thăm quảng trường đỏ chú ý đến chỗ này với mấy hòn đá kỷ niệm kiến trúc sư đã xây dựng nhà thờ

 

[kimvanchinh]

9 giờ sáng, khách tham quan bắt đầu hò hẹn

Ngôi sao tháp điện Cremli ban đêm luôn sáng tỏa ra màu đỏ mê hoặc

Sự hùng vĩ của lịch sử Nga, sự oai phong của một dân tộc vĩ đại