[Chia sẻ] Nước Nga: Ký ức - Mơ tưởng - và hiện thực

Kỳ 1: Ngồi ở Việt chém gió về Liên xô

Có lẽ thế hệ 7x như tôi ai ít nhiều cũng đã mơ tưởng về Liên Xô hay nước Nga qua những trang sách. Cả thế giới bên ngoài của chúng tôi chỉ từ những cuốn “Tiếng Nga quyển 1” cho tới “Tiếng Nga quyển 3”. Tuyệt nhiên không hiểu gì về thế giới tư bản, và mặc nhiên những cái gì bị gắn với mác tư bản đều bị coi là xấu xa, suy thoái.

Về văn hóa nghệ thuật hồi đó cũng ảnh hưởng rất nhiều. Hồi nhỏ học cấp 2 thì được học hát bài “ Nụ cười”, lớn lên thì miệng lẩm nhẩm hát bài “ Triệu bông hồng”, “Kachiusa”... về nhà thì nghe được từ chiếc đầu đĩa than với cái loa rè của cụ già mấy bài như: “ Đôi bờ”, “Chiều Mát cơ va”....

Sách truyện thì phải đọc mấy tác phẩm của Nga “ Thép đã tôi thế đấy” “Chiến tranh và hòa bình”, “Xa Mạc tư khoa”. Phim ảnh của trẻ con thì chũng chỉ biết được “ Hãy đợi đấy” và mấy bộ phim mầu chiến đấu của Liên Xô chủ yếu là về cuộc chiến tranh vệ quốc của họ.

Tôi còn nghe được một câu chuyện về thẩm âm thời đó như thế này:

( Một hôm đồng chí thủ trưởng một cơ quan, nghe thấy cấp dưới của mình đang nghe một thứ nhạc gì mà lời không có, lại còn não nề, thi thoảng lại giật đùng đùng. “Thôi chết rồi, thằng này suy thoái quá”, nghĩ thế đồng chí liền chạy sang và hỏi:

-Đồng chí đang nghe thứ nhạc gì vậy?

-Báo cáo thủ trưởng tôi đang nghe bản giao hưởng số 9 của Beethoven

-Hả cái gì? Sao giao hợp lại còn có nhạc? Mà lại 9 lần là sao? Này đồng chí? Beethoven là thằng nào vậy?

-Thưa đồng chí, đó là nhà soạn nhạc người Áo

- Thôi chết đồng chí nghe nhạc của địch rồi nó mới đồi trụy như thế, ai đời giao hợp còn có nhạc. Tôi yêu cầu đồng chí không được nghe loại nhạc đồi trụy này và ngày mai viết kiểm điểm nghe rõ chưa?

- Thưa đồng chí, tôi rõ rồi. Đồng chí cho tôi hỏi tôi có được nghe loại nhạc của Tchaikovsky này không ạ?

- Tchaikovsky là thằng nào?

- Dạ thưa Tchaikovsky là người Nga ạ, Liên xô đấy ạ.

- À được quá đi chứ, đồng chí chỉ được nghe nhạc của Đồng chí Tchaikovsky thôi nghe rõ chưa?)

Mơ tưởng về nước Nga ( đương nhiên là ảnh sưu tầm)

​

 

[mikhail-tran]

Sao cùng một tộc, cũng mắt xanh, cũng mũi lõ, cũng tóc vàng, tóc nâu mà sao cuộc sống bẻ bàng đến thế nhỉ?! Người có tất cả, kẻ chả có gì. Ngày xưa bạn của mình bảo mình rằng, ở Nga lương thấp lắm, mình không tin, đất nước thì rộng, tài nguyên thì cực kỳ dồi dào, lúc nào cũng, v.v. . . Giờ tự nhiên đọc qua trang #7 bài viết của bác TungNguyenMD làm mình bồi hồi cảm xúc buồn của 4 năm về trước. . .

Một cái nhìn thoáng qua về làng quê dọc sông Volga mộc mạc, nên thơ với hình ảnh người nông dân Nga trong thời đại mới giản dị, đơn sơ đang cố gắng lăn lộn, chật vật cùng với sự thay đổi cuộc sống nay đã đổi thay rất nhiều.

"Là tình người, hay là tình đời,
Đôi mắt ấy, tất cả đã nên lời."

 

[TungNguyenMD]

Thôi tạm chuyển sang chuyện xe cộ cho nó đỡ nhàm chán.

Ở Nga các bạn có thể gặp các xe thượng vàng hạ cám. Từ những chiếc xe sang nhất thế giới đến những chiếc Lada đời ơ kìa vẫn nhong nhong chạy ngoài đường. Vì ở đây thời tiết lạnh nên người dân không thế cứ xe máy chạy ngoài đường như ở ta, mà muốn đi lại kiểu gì cũng phải có chiếc ô tô.

Giá xe ở Nga theo tôi được biết cũng khá rẻ, chỉ bằng 1/3 Việt Nam mình. Giá xe cũ còn thê thảm hơn nữa, tôi có gặp anh T (người Việt) anh cho biết chiếc BMW 530i của anh đời 2008 giá bây giờ chỉ còn khoảng hơn 8.000 USD. Thế nhưng người Nga vẫn lọc cọc với chiếc Lada chứng tỏ họ cũng không sung túc gì lắm.

Chính sách bán trả góp của các hãng xe riêng ở Nga nó cũng khác. Tôi được biết người mua xe phải trả cả gốc lẫn lãi hàng tháng bằng USD vì đồng ruble nhảy múa liên tục. Nên chỉ có người làm cho công ty, VPDD hoặc các tổ chức phi chính phủ nước ngoài mới dám mua. Mà tổ chức phi chính phủ thì bị hói dẹp từ mấy năm nay, các công ty đa quốc gia, VPDD của nước ngoài sau chính sách đối đầu, cấm vận với phương tây của chính phủ cũng dần dần đóng cửa. Nên số người được đảm bảo đồng lương bằng USD cũng giảm theo. Mức sống cũng giảm, tương lai đang chờ nước Nga không mấy xán lạn.
Nói thế chứ ở nước Nga bây giờ chính vì chính sách như thế nên đối với một số người làm giầu cũng không khó. Vô tình nó lại rất phù hợp với những ngừoi Việt ( có học) của mình trên đất Nga. Vốn quen luồn lách, nịnh bợ, chạy chọt nên họ có thể làm giầu rất dễ. Thế nhưng cũng rất nguy hiểm khi ảnh hưởng của họ quá lớn, động chạm đến quyền lợi của giới maphia Nga. Tấm gương như một ông chủ chợ người Việt bị bắn chết tại Nga không còn phải là hiếm.

Có những chiếc xe cũ rích chẳng biết xe gì





Chiếc BMW 530i đời 2008 này bây giờ có giá hơn 8000 USD



​

 

[TungNguyenMD]

Đến chiếc Lada, Volga nhả khói ầm ầm

















​

 

[TungNguyenMD]

Những chiếc xe sang như Volvo, Escalade, Audi cũng có











Xe tải chủ yếu là Kamaz






Nhưng thi thoảng vẫn có xe Jin, hình như VN mình đã tuyệt chủng rồi



​

 

[TungNguyenMD]

Xen này quân đội nhân dân VN cũng vẫn đang dùng nhưng ko biết là xe gì






Người Nga có vẻ rất chuộng Mer G65



​

 

[TungNguyenMD]

Tôi lạc vào chỗ toàn xe sang












​

 

[TungNguyenMD]

Leng keng tầu điện ngày xưa ở VN. Bây giờ Nga vẫn dùng






Uaz đời mới










Lada đời mới



​

 

[TungNguyenMD]

NGƯỜI VIỆT Ở NGA

(Thôi đã tiện chém thì chém luôn về những người Việt ở Nga theo những gì chúng tôi nghe, tiếp xúc và thấy)

Người Việt ở Nga tôi cũng tạm thời chia làm mấy loại

1. Tầng lớp công nhân- tầng lớp thấp kém nhất

Giữa thành trì XHCN, giai cấp công nhân, giai cấp tiên phong của đảng CS mà lại thấp kém nhất cũng hơi nực cười. Nhưng sự thực nó là như vậy các bạn ạ. Họ là những người nông dân tay chưa hết bùn từ một vùng quê nghèo Vietnam. Họ sang đây không hề có khái niệm về hộ chiếu, visa, không hề biết một từ tiếng Nga nào. Họ được dắt mối đi sang, giấy tờ không có, nên không dám ra ngoài. Suốt ngày quanh quẩn quanh bốn bức tường ( thường là những nhà kho cũ được ông chủ họ thuê lại). Điều kiện ăn ở thiếu thốn, không may gặp ông chủ như ông cách đây mấy năm khóa xưởng nên khi cháy xưởng chết mất 14 người. Hoặc may mắn hơn gặp ông chủ tử tế, cho ăn, cho mặc, trả lương cao thì thân phận họ vẫn là bọt bèo nơi đất khách. Phụ thuộc vào tính đồng bóng bà chủ, lòng tốt của ông chủ, và chính sách của Maphia. Còn trông vào pháp luật ư? Quá là xa xỉ ở Nga. Vụ ông chủ xưởng làm cháy và chết 14 công nhân vẫn đang nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. Ai làm gì được khi trong tay ông ta vẫn có tiền
Tôi có may mắn gặp tầng lớp công nhân của cả xưởng đen ( xưởng chui) lẫn xưởng trắng ( xưởng hợp pháp). Nhưng có một điều lạ là họ lại thích làm cho xưởng đen hơn. Tuy rằng xưởng trắng làm việc ít thời gian hơn, điều kiện sống tốt hơn. Nhưng bù lại lương thấp hơn. Người công nhân họ đâu có cần điều đó, điều kiện sống tuy có khó khăn, thiếu thốn họ dễ dàng vượt qua. Cái họ cần khi bán sức lao động vong quốc là tiền, họ đã xác định đi sang đây để kiếm tiền. Để vượt qua hai nắng một sương trên chính đồng ruộng quê hương họ mà vẫn không đủ sống. Nếu làm một thời gian thấy ổn họ kéo vợ or chồng họ sang, cùng chung nhau lao động rồi mơ ước về một tương lai tươi sáng hơn

2. Giai cấp bán hàng thuê

Những người này họ thường tập trung ở các khu chợ người Việt, ai có duyên biết tiếng Nga thì đứng lên trên bán hàng. Ai không biết thì xuống dưới hầm đóng hàng cho ông chủ. Vào mùa, họ phải dậy từ 4-5 giờ sáng dưới cái rét cắt da ( thường là âm độ). Làm việc đến tối mịt mới về. Đối với họ nước Nga cũng chỉ là nơi kiếm tiền. Họ tích cực lao động, sau vài năm nếu có chút vốn có thể tự mở ra một cửa hàng buôn bán nho nhỏ. Rồi gây dựng cơ nghiệp dần dần. Thường thường những người thuộc hàng ngũ này họ nhanh nhẹn, tháo vát hơn những người công nhân. Họ biết tính toán, biết kinh doanh, biết giao tiếp. Và đương nhiên thu nhập cũng tốt hơn.

3. Những ông, bà chủ cửa hàng nhỏ

Tôi thấy họ thường là những người sang Nga từ khá lâu ( khoảng trên 10 năm). Họ nhanh nhậy, biết làm ăn, biết tính toán, từng trải qua nhiều giai đoạn, nhiều thời kỳ. Có khi tài sản mất trắng, có khi lại gây dựng lại được. Họ ít làm việc trực tiếp, mà giống như ở ta. Họ thường có quan hệ tốt đối với một vài mối hàng cũ ( bán sỉ) hoặc họ bán lẻ cho những người tiêu dùng trực tiếp. Lấy một ví dụ cho dễ gần: họ giống như những người chủ sạp ở chợ Đồng xuân ta.
Nói như thế họ không phải là giai cấp địa chủ ngồi mát ăn bát vàng. Mà họ cũng phải lo lắng, thức khuya dậy sớm. Hôm tôi sang trời tuyết rơi. Nhiệt độ ngoài trời khoảng -2 độ C, nhưng họ vẫn đứng, vẫn co ro bán hàng. Mặc dù họ là những tỷ phú (VND) nhưng tinh thần lao động không ngơi nghỉ.
Cũng có những người thì làm quanh năm, cũng có những người chuyên vụ xuân – hè hay Thu – đông. Thế là cái kios họ nhượng lại cho nhau. Đến vụ của mình mình làm, hết vụ thì về Vietnam với vợ con. Đối với họ nước Nga cũng chỉ là nơi kiếm tiền họ không có nhu cầu, chính xác là không muốn hòa nhập và ở lại xã hội Nga

4. Những người chủ xưởng

Như trên tôi đã nói, các bạn có thể mua đồ made in Russia but made by Vietnamese. Thì đây, họ chính là những người chủ xưởng làm ra của cải vật chất cho xã hội Nga.
Có hai loại xưởng: Xưởng trắng – xưởng hợp pháp và xưởng đen: xưởng bất hợp pháp
Để làm được một xưởng hợp pháp, có đăng ký kinh doanh đoàng hoàng. Chủ xưởng phải đáp ứng yêu cầu từ chính quyền. Và đương nhiên như thế thì lợi nhuận giảm, mà lợi nhuận giảm thì họ cũng phải cắt giảm từ lương công nhân cho đến mọi thứ. Ở đâu cũng thế, làm ăn đường hoàng làm sao có lợi nhuận như làm lậu được, chỉ trừ khi không làm lậu được thôi. Rất may nước Nga lại là nơi có thể làm lậu được. Vậy là xưởng đen ra đời.
Thường những ông chủ xưởng đen họ sẽ thuê một nhà máy bỏ hoang ( cái này ở Nga đầy) sau đó dồn công nhân và xưởng sản xuất của mình vào đó. Họ ở cùng nơi với xưởng luôn. Như tôi đã nói, điều kiện sống thiếu thốn nhưng người công nhân bù lại được lương cao.
Sản phẩm của họ làm ra là sản phẩm chui, thường không có cơ quan nào chứng nhận chất lượng. Nhưng vì cạnh tranh nên chất lượng hàng của họ cũng thường khá tốt
Hàng ngày họ chở các hàng hóa do họ sản xuất được ra chợ bán buôn để giao hàng, và nhập lại những phụ kiện, nguyên liệu cho việc sản xuất.
Vì xưởng chui, nên họ không đóng thuế, cũng chẳng có hóa đơn. Đi đường bị hỏi han ư? Xưởng bị kiểm tra ư? Sao chính quyền địa phương không biết ư? Tiền là xong, xã hội Nga không gì không giải quyết đc bằng tiền cả. Thay vì họ đóng thuế cho chính phủ thì họ đóng thuế cho maphia. Maphia sẽ bảo kê cho họ yên ổn làm ăn. Không phải sợ chi hết. Nhiều bạn có thể ngạc nhiên nhưng thử hỏi nếu như không có hệ thống maphia thì làm sao Tin hói tổng thống của họ có được một tài sản (theo Forbes) tới 200 tỷ USD gấp nhiều lần tài sản của những tỷ phú giàu chính thống nhất thế giới như Carlos Slim Helu hay Bill Gates.

5. Những người có công ty làm ăn chân chính

Nói là chân chính chứ Nga nó khác Mỹ, khác phương Tây. Làm ăn chân chính thì chỉ có húp cháo. Họ có công ty, đóng thuế chỉ là phần tượng trưng. Còn công chuyện làm ăn của họ gắn bó mật thiết với maphia Nga. Đôi khi mâu thuẫn quyền lợi thì “Bùm! Bùm”. Một viên đạn cũng có thể giải quyết hết.
Họ thường là những du học sinh Vietnam sang các nước XHCN học từ thời Xô Viết. Họ có học, đầu óc tinh nhanh hơn người khác. Sự kết hợp cái đầu của phương tây cộng với tính cách ma cô của Vietnam thành một công thức tuyệt hảo cho sự thành công ở Nga thời điểm này.
Họ là những người Nga nhất, gia nhập sâu rộng vào xã hội Nga nhiều nhất. Nhưng họ cũng tức thời, con cái thường gửi sang các nước phương tây học. Còn đối với trong nước, càng bất ổn, càng lộn xộn họ càng dễ kiếm tiền. Đối với họ đồng tiền không có quốc gia, không có tâm hồn. Và họ thuộc triết lý “đồng tiền không mùi” của Vespasianus hơn ai hết.

6. Đại gia

Những người này thì ai cũng biết, họ là những người tỷ phú. Khi làm ăn ở Nga không còn thuận buồm xuôi mái họ rút dần vốn về nước. Tôi không đủ tầm và không có diễm phúc gặp những người này. Thế nên cũng không dám chém.

Cộng đồng người Việt

Khác với công đồng người Hoa. Cộng đồng người Việt ở Nga lại không đoàn kết mấy, họ chỉ đoàn kết thành những nhóm nhỏ ( anh em, họ hàng..). Họ cạnh tranh nhau bằng các thủ đoạn. Không bảo vệ, thậm chí còn xì đểu cho CS bắt đối thủ của mình. Hôm tôi đến chợ Liu ( chợ của nguời Việt lớn nhất Mockva bây giờ) gặp ngay vụ hai người Việt đâm nhau gần chết. Kẻ nằm ôm bụng máu me chảy đầm đìa đợi cấp cứu. Còn kẻ bị cảnh sát còng tay dẫn đi. Tôi cũng hóng được hình như là ghen tuông gì đấy. Ngồi uống cafe ở khu người Việt. Thi thoảng lại thấy lao vào nhau DM mày nọ kia, và thật lạ người mình bên này rất hay dùng nắm đấm để nói chuyện phải trái

 

[mikhail-tran]

Mình chỉ biết thốt lên một câu: "Tương đồng suy nghĩ và nhận thức" với bác TungNguyenMD. Rất thực tế, thực tế và thực tế, tuy phũ phàng nhưng nó là sự thật.

Tiếp đi bác, đang hay quá!

 

[kimvanchinh]

Cám ơn bạn TungNguyenMD, bạn đã cho tôi thêm những tư liệu quý giá về vùng nông thôn Nga giàu đẹp về tiềm năng nhưng đang bị bỏ quên và đày ải do những chính sách bất lương của giới cầm quyền Nga cộng với sự ngu muội do khép kín quá lâu của người mugic Nga đau khổ.
Sự tan hoang của nông thôn Nga và cả Ucraina nữa bên cạnh sự xa hoa của giới cầm quyền, maphia và người giàu có từ thời soviet. Tuy nhiên sang thời nay nó được nhân bội phần. Thế mà họ vẫn phải nhẫn nhục mong chờ một anh hoàng đế nào đó kiểu Pie chứ không phải kiểu Pu hói...
Tôi xin phép bạn down 1 số hình ảnh của các bạn về nông thôn Nga bổ sung kho tư liệu hình ảnh về nước Nga tôi thi thoảng chiếu cho học sinh của tôi.

Mong tiếp tục được đọc nhiều tư liệu và cảm xúc của bạn.