Chào các bạn yêu nước Ý giống mình!
Mình đã dạo qua một vòng diễn đàn và thấy topic Italia hơi bị ... outdate. mình lập topic này để chia sẻ với cả nhà những thông tin hữu ích nhất về Ý và du lịch Ý: các điểm đến thú vị, kinh nghiệm du lịch tiết kiệm, lên kế hoạch du lịch Ý, văn hóa Ý, v.v. Mình là ai mà lại ôm đồm thế? Mình chỉ là người yêu Ý và đã từng sống, học tập và làm việc tại Ý. Hiện tại, mình đang dạy tiếng Ý tại Sài Gòn, viết blog và đi du lịch Ý.
Để bắt đầu, mình xin giới thiệu 12 cung núi ở Ý mình cho là các phượt thủ không nên tha. Bài đã đợc đăng trên https://favellatrice.com/du-lich/12-chang-leo-nui-o-y-cho-dan-phuot.html. Nếu muốn xem chi tiết các cung các bạn có thể vào link trên hoặc đặt câu hỏi cho mình.
Mình sinh ra và lớn lên ở vùng núi thấp nhưng cứ mỗi dịp hè lại được bố mẹ đưa về quê nội ở vùng núi cao chơi. Tuổi thơ của mình gắn liền với những lần tắm suối, lội khe xanh, đi rừng rậm, trèo đồi sim, mót ruộng lạc và ăn cơm gạo đỏ giã với trứng…trâu. Rừng núi hiển nhiên với mình đến độ phải khi lớn lên và đi xa núi mình mới tường tận sở thích núi non của bản thân. Mình đã leo núi ở Thụy Sỹ, ở Pháp, ở Áo và ở Đức nhưng lần leo núi đầu tiên ở Ý vẫn là lần để lại cho mình ấn tượng nhất. Rồi cứ thế mình hết leo núi này lại đến trèo núi khác…
Núi ở Ý có gì mà leo?
Nước Ý có hình dáng và vị trí làm người ta liên tưởng đến một chiếc ủng thò ra giữa biển. Không phải loại ủng xoàng, secondhand lại càng không.
Chiếc ủng đặc biệt này được làm từ 35% núi và 40% đồi với chất lượng Made in Italy thực thụ. Mép cổ ủng (aka biên giới phía Bắc) được nẹp bởi sườn Nam dãy Alps dài độ 1200 km, bao trọn biên giới Ý với Pháp, Thụy Sỹ, Áo, Slovenia. Sườn ủng được gia cố bằng dãy Appennini kéo dài dọc theo lãnh thổ từ đầu thân ủng (aka Liguria) đến mũi ủng nối dài (aka Sicilia). Điểm xuyết lên bề mặt ủng có những đường viền núi Cinque Terre hay những lỗ thông hơi núi lửa Etna và Vesuvio.
Nhìn chung các cánh núi ở mép ủng phía Bắc xanh mượt và cao hơn hẳn so với mép trái và phần thân. Chính vì những chất liệu như thế mà không khí vùng núi rất rõ rệt: lạnh thấu hoặc nắng nung.
Quả xứng với chất lượng Made in Italy, các cung có thể leo núi ở Ý (cũng như ở châu Âu) đều được tổ chức cặn kẽ và bài bản. Phần lớn diện tích núi đồi được quy hoạch trong mô hình “parco naturale” vườn sinh quyển hay “parco nazionale” vườn quốc gia. Không giống như vườn quốc gia ở ta, ở Ý không có người canh gác hay tổ chức bán vé du lịch mà mở cho tất cả mọi người. Là vùng khí hậu ôn đới nên cây cao hay cây bụi ở đây mọc rất… nghiêm túc và ngăn nắp, hoa cỏ thì xanh rì vui nhộn, rất ít côn trùng. Như bao cung núi khác, có hai lựa chọn trải nghiệm: đường mòn (sentiero) và đường rừng tự do (bosco).
Dưới đây mình sẽ điểm lại những cung đường hay ho nhất mà phần lớn mình đã từng có dịp hike/trek. Ở cuối bài mình chia sẻ thêm những lưu ý cho các bạn lần đầu leo núi ở Ý.
Dãy An-pơ vùng Tây Bắc (Alps/Alpi Nord-Ovest)
Tuy cùng thuộc dãy Alps nhưng Alps ở phía Tây gần như khác hẳn so với Alps ở phía Đông về đặc điểm địa hình và thảm thực vật. Dãy Alps phía Tây như một sơn nữ thô ráp và dân dã nhưng hồn hậu, do đó dễ tiếp cận. Dãy Alps phía Đông là cô nàng thành thị kiêu sa, lộng lẫy và đỏng đảnh, do đó khó nắm bắt. Tùy vào sức mạnh tài chính và gu mà các chàng có thể quyết định nên chinh phục cô nào. Nhà chính của sơn nữ dân dã gồm: Torino, Biella, Aosta, Varese, Domodossola. Biệt phủ của cô nàng thành thị gồm: Bergamo, Verona, Trento, Bolzano, Merano, Brescianone, Brennero, Venezia, Belluno. Từ đây du khách sẽ sửa soạn tay nải và vào thăm các vườn địa đàng.
1. Vườn sinh quyển Veglia e Alpe Devero
2. Alagna Valsesia và vườn sinh quyển Alta Valsesia
3. Alpi Pennine: đỉnh Cervino (Mattehorn) và quần thể Monte Rosa
4. Vườn quốc gia lâu đời nhất nước Ý: Gran Paradiso
Dãy Al-pơ vùng Đông Bắc/Nam (Apls Alpi Nord/Sud-Est)
Phía Đông Bắc nước Ý được đặc trưng bởi dãy PreAlps (thềm Alps) và dãy Alps với những cung đường thơ mộng ở những độ cao vào bậc nhất nước Ý. Một trong những quần thể đẹp nhất và huyền thoại nhất đó là Dolomiti. Nếu lười không muốn trek thì chỉ cần ở những thành phố và thị trấn như Trento, Bolzano, Merano, Vipiteno đô thị nghỉ dưỡng rực rỡ vùng núi cao. Hay bạn chỉ cần nghỉ tại thung lũng Val di Funes để ngắm Santa Maddalena, ở thung lũng Val Gardena là tha hồ ngắm Sassolungo và Sassopiatto từ xa. Còn nếu bạn nhất định phải trek thì đây là 06 điểm không thể tha ở mạn này.
5. Dãy thềm Prealpi Orobiche
6. Vườn sinh quyển lớn nhất: Adamello Brenta
7. Vườn sinh quyển Parco Naturale Puez-Odle
8. Vòng cung Sassopiatto từ Campitello di Fassa
9. Vòng cung Tre Cime di lavaredo từ Lago di Misurina
10. Vườn sinh quyển Fanes, Sennes, Braies
Những điểm thú vị trên dãy Appennini
Ngoài dãy Alps kéo dài 1200km, địa hình nước Ý còn được đặc trưng bởi dãy Appennini kéo dài từ Liguria đến Sicilia. Dưới đây là 02 điểm đến mà mình ưng nhất, trong đó mình thích hơn cả là vườn quốc gia Parco Nazionale di Abruzzo, Lazio e Molise.
11. Vườn quốc gia vùng Abruzzo, Lazio và Molise
12. Cung đường Gran Sasso
Lưu ý cho hiker/trekker lần đầu leo núi ở Ý
– Công viên quốc gia mở cho tất cả mọi người (có chỗ tùy mùa)
– Có thể bắt được sóng và 3G hay 4G ở một số vùng núi
– Bảng chỉ đường (segnavia): Ở mỗi trục đường mòn (sentiero) hay đường rừng (bosco) đều có bảng ghi địa điểm, độ cao và ước lượng thời gian. Một lần mình đã trượt từ đỉnh 3.000m xuống làng mà không cần biết trước lối đi.
– Những hòn đá (segnavia con rosso e bianco): Nếu không có đường mòn thì cứ đường rừng mà đi. Trên đường hãy để ý những tảng đá hoặc thân cây xem có dấu sơn sọc trắng đỏ hay không. Dấu hiệu này cho thấy bạn đang đi đúng hướng. Chỉ cần đi men theo là nhất định sẽ tìm được điểm đến.
– Có nhiều điểm đến có hơn một lối đi: lối ngắn/dài, lối khó/dễ, bạn nên tìm hiểu trước để chọn theo sức mình.
– Những con suối trong veo hoàn toàn có thể uống được. Mẹo: hễ thấy bò uống ở đâu thì chỗ đó nước ngọt và sạch nhất.
– Nếu gặp những hiker/trekker khác kể cả không quen biết vẫn nên chào rồi mới đi tiếp. Đây là thói quen của hiker/trekker ở những cung núi phía Tây, nơi ít khách du lịch và ít xô bồ hơn.
– Ngôi sao An-pơ Stella alpina – Edelweiss: mọc trên những dãy núi có độ cao từ 1500m – 2500m. Tương truyền cây này giữ cho bầu không khí Alps luôn trong sạch do đó người dân thường bảo vệ chúng. Bạn tránh dẫm đạp hay hái.
– Rifugio: nơi trú nghỉ phục vụ ẩm thực của vùng núi. Bạn nên ghé để thưởng thức các món ngon và giao lưu với những hiker/trekker khác. Nên thử các món như khoai tây bỏ lò, phô mai, xúc xích, thịt thú rừng và yogurt trái cây. Ăn yogurt nhớ xin thêm đường vì vùng núi họ ăn món này nguyên chất: lạt và chua. Một số nơi có phục vụ món soup như gulasch, bạn có thể thử cho biết nhưng đừng nên trông đợi nhiều ở món này. Luôn nhớ ăn nhiều loại hạt và quả khô để có năng lượng.
– Về làng bạn có thể xem trên các bảng tin lịch trình tổng thể cho các chặng tiếp theo. Ở một số làng còn có fontanella bằng gỗ dẫn nước uống trực tiếp từ những con suối trên thượng nguồn về làng.
– Rất nhiều cung đường có đường thích hợp để đi xe đạp.
– Không phải cung nào cũng cho dẫn theo
chó.
– Bạn phải tuân thủ một số luật nhất định: không đốt lửa trại dưới bất kì hình thức nào trong khu vườn quốc gia/vườn sinh quyển. Nếu đốt và bị bắt bạn sẽ phải nộp phạt khoảng 5000euro (~13 triệu VND). Không xả rác hay xâm hại cây cối (kể cả dùng để đánh dấu) hay động vật hoặc các tài nguyên khác.
– Concert trên núi: Thường vào cuối tháng 6 đến hết tháng 9 và tùy địa điểm bạn có thể tham gia buổi hòa nhạc bên những dãy núi hùng vĩ.
Hết rồi. Post sau mình sẽ đăng bài về cắm trại ngủ lều ở Ý nhé.
Mình đã dạo qua một vòng diễn đàn và thấy topic Italia hơi bị ... outdate. mình lập topic này để chia sẻ với cả nhà những thông tin hữu ích nhất về Ý và du lịch Ý: các điểm đến thú vị, kinh nghiệm du lịch tiết kiệm, lên kế hoạch du lịch Ý, văn hóa Ý, v.v. Mình là ai mà lại ôm đồm thế? Mình chỉ là người yêu Ý và đã từng sống, học tập và làm việc tại Ý. Hiện tại, mình đang dạy tiếng Ý tại Sài Gòn, viết blog và đi du lịch Ý.
Để bắt đầu, mình xin giới thiệu 12 cung núi ở Ý mình cho là các phượt thủ không nên tha. Bài đã đợc đăng trên https://favellatrice.com/du-lich/12-chang-leo-nui-o-y-cho-dan-phuot.html. Nếu muốn xem chi tiết các cung các bạn có thể vào link trên hoặc đặt câu hỏi cho mình.
Mình sinh ra và lớn lên ở vùng núi thấp nhưng cứ mỗi dịp hè lại được bố mẹ đưa về quê nội ở vùng núi cao chơi. Tuổi thơ của mình gắn liền với những lần tắm suối, lội khe xanh, đi rừng rậm, trèo đồi sim, mót ruộng lạc và ăn cơm gạo đỏ giã với trứng…trâu. Rừng núi hiển nhiên với mình đến độ phải khi lớn lên và đi xa núi mình mới tường tận sở thích núi non của bản thân. Mình đã leo núi ở Thụy Sỹ, ở Pháp, ở Áo và ở Đức nhưng lần leo núi đầu tiên ở Ý vẫn là lần để lại cho mình ấn tượng nhất. Rồi cứ thế mình hết leo núi này lại đến trèo núi khác…
Núi ở Ý có gì mà leo?
Nước Ý có hình dáng và vị trí làm người ta liên tưởng đến một chiếc ủng thò ra giữa biển. Không phải loại ủng xoàng, secondhand lại càng không.
Chiếc ủng đặc biệt này được làm từ 35% núi và 40% đồi với chất lượng Made in Italy thực thụ. Mép cổ ủng (aka biên giới phía Bắc) được nẹp bởi sườn Nam dãy Alps dài độ 1200 km, bao trọn biên giới Ý với Pháp, Thụy Sỹ, Áo, Slovenia. Sườn ủng được gia cố bằng dãy Appennini kéo dài dọc theo lãnh thổ từ đầu thân ủng (aka Liguria) đến mũi ủng nối dài (aka Sicilia). Điểm xuyết lên bề mặt ủng có những đường viền núi Cinque Terre hay những lỗ thông hơi núi lửa Etna và Vesuvio.
Nhìn chung các cánh núi ở mép ủng phía Bắc xanh mượt và cao hơn hẳn so với mép trái và phần thân. Chính vì những chất liệu như thế mà không khí vùng núi rất rõ rệt: lạnh thấu hoặc nắng nung.
Quả xứng với chất lượng Made in Italy, các cung có thể leo núi ở Ý (cũng như ở châu Âu) đều được tổ chức cặn kẽ và bài bản. Phần lớn diện tích núi đồi được quy hoạch trong mô hình “parco naturale” vườn sinh quyển hay “parco nazionale” vườn quốc gia. Không giống như vườn quốc gia ở ta, ở Ý không có người canh gác hay tổ chức bán vé du lịch mà mở cho tất cả mọi người. Là vùng khí hậu ôn đới nên cây cao hay cây bụi ở đây mọc rất… nghiêm túc và ngăn nắp, hoa cỏ thì xanh rì vui nhộn, rất ít côn trùng. Như bao cung núi khác, có hai lựa chọn trải nghiệm: đường mòn (sentiero) và đường rừng tự do (bosco).
Dưới đây mình sẽ điểm lại những cung đường hay ho nhất mà phần lớn mình đã từng có dịp hike/trek. Ở cuối bài mình chia sẻ thêm những lưu ý cho các bạn lần đầu leo núi ở Ý.
Dãy An-pơ vùng Tây Bắc (Alps/Alpi Nord-Ovest)
Tuy cùng thuộc dãy Alps nhưng Alps ở phía Tây gần như khác hẳn so với Alps ở phía Đông về đặc điểm địa hình và thảm thực vật. Dãy Alps phía Tây như một sơn nữ thô ráp và dân dã nhưng hồn hậu, do đó dễ tiếp cận. Dãy Alps phía Đông là cô nàng thành thị kiêu sa, lộng lẫy và đỏng đảnh, do đó khó nắm bắt. Tùy vào sức mạnh tài chính và gu mà các chàng có thể quyết định nên chinh phục cô nào. Nhà chính của sơn nữ dân dã gồm: Torino, Biella, Aosta, Varese, Domodossola. Biệt phủ của cô nàng thành thị gồm: Bergamo, Verona, Trento, Bolzano, Merano, Brescianone, Brennero, Venezia, Belluno. Từ đây du khách sẽ sửa soạn tay nải và vào thăm các vườn địa đàng.
1. Vườn sinh quyển Veglia e Alpe Devero
2. Alagna Valsesia và vườn sinh quyển Alta Valsesia
3. Alpi Pennine: đỉnh Cervino (Mattehorn) và quần thể Monte Rosa
4. Vườn quốc gia lâu đời nhất nước Ý: Gran Paradiso
Dãy Al-pơ vùng Đông Bắc/Nam (Apls Alpi Nord/Sud-Est)
Phía Đông Bắc nước Ý được đặc trưng bởi dãy PreAlps (thềm Alps) và dãy Alps với những cung đường thơ mộng ở những độ cao vào bậc nhất nước Ý. Một trong những quần thể đẹp nhất và huyền thoại nhất đó là Dolomiti. Nếu lười không muốn trek thì chỉ cần ở những thành phố và thị trấn như Trento, Bolzano, Merano, Vipiteno đô thị nghỉ dưỡng rực rỡ vùng núi cao. Hay bạn chỉ cần nghỉ tại thung lũng Val di Funes để ngắm Santa Maddalena, ở thung lũng Val Gardena là tha hồ ngắm Sassolungo và Sassopiatto từ xa. Còn nếu bạn nhất định phải trek thì đây là 06 điểm không thể tha ở mạn này.
5. Dãy thềm Prealpi Orobiche
6. Vườn sinh quyển lớn nhất: Adamello Brenta
7. Vườn sinh quyển Parco Naturale Puez-Odle
8. Vòng cung Sassopiatto từ Campitello di Fassa
9. Vòng cung Tre Cime di lavaredo từ Lago di Misurina
10. Vườn sinh quyển Fanes, Sennes, Braies
Những điểm thú vị trên dãy Appennini
Ngoài dãy Alps kéo dài 1200km, địa hình nước Ý còn được đặc trưng bởi dãy Appennini kéo dài từ Liguria đến Sicilia. Dưới đây là 02 điểm đến mà mình ưng nhất, trong đó mình thích hơn cả là vườn quốc gia Parco Nazionale di Abruzzo, Lazio e Molise.
11. Vườn quốc gia vùng Abruzzo, Lazio và Molise
12. Cung đường Gran Sasso
Lưu ý cho hiker/trekker lần đầu leo núi ở Ý
– Công viên quốc gia mở cho tất cả mọi người (có chỗ tùy mùa)
– Có thể bắt được sóng và 3G hay 4G ở một số vùng núi
– Bảng chỉ đường (segnavia): Ở mỗi trục đường mòn (sentiero) hay đường rừng (bosco) đều có bảng ghi địa điểm, độ cao và ước lượng thời gian. Một lần mình đã trượt từ đỉnh 3.000m xuống làng mà không cần biết trước lối đi.
– Những hòn đá (segnavia con rosso e bianco): Nếu không có đường mòn thì cứ đường rừng mà đi. Trên đường hãy để ý những tảng đá hoặc thân cây xem có dấu sơn sọc trắng đỏ hay không. Dấu hiệu này cho thấy bạn đang đi đúng hướng. Chỉ cần đi men theo là nhất định sẽ tìm được điểm đến.
– Có nhiều điểm đến có hơn một lối đi: lối ngắn/dài, lối khó/dễ, bạn nên tìm hiểu trước để chọn theo sức mình.
– Những con suối trong veo hoàn toàn có thể uống được. Mẹo: hễ thấy bò uống ở đâu thì chỗ đó nước ngọt và sạch nhất.
– Nếu gặp những hiker/trekker khác kể cả không quen biết vẫn nên chào rồi mới đi tiếp. Đây là thói quen của hiker/trekker ở những cung núi phía Tây, nơi ít khách du lịch và ít xô bồ hơn.
– Ngôi sao An-pơ Stella alpina – Edelweiss: mọc trên những dãy núi có độ cao từ 1500m – 2500m. Tương truyền cây này giữ cho bầu không khí Alps luôn trong sạch do đó người dân thường bảo vệ chúng. Bạn tránh dẫm đạp hay hái.
– Rifugio: nơi trú nghỉ phục vụ ẩm thực của vùng núi. Bạn nên ghé để thưởng thức các món ngon và giao lưu với những hiker/trekker khác. Nên thử các món như khoai tây bỏ lò, phô mai, xúc xích, thịt thú rừng và yogurt trái cây. Ăn yogurt nhớ xin thêm đường vì vùng núi họ ăn món này nguyên chất: lạt và chua. Một số nơi có phục vụ món soup như gulasch, bạn có thể thử cho biết nhưng đừng nên trông đợi nhiều ở món này. Luôn nhớ ăn nhiều loại hạt và quả khô để có năng lượng.
– Về làng bạn có thể xem trên các bảng tin lịch trình tổng thể cho các chặng tiếp theo. Ở một số làng còn có fontanella bằng gỗ dẫn nước uống trực tiếp từ những con suối trên thượng nguồn về làng.
– Rất nhiều cung đường có đường thích hợp để đi xe đạp.
– Không phải cung nào cũng cho dẫn theo
chó.
– Bạn phải tuân thủ một số luật nhất định: không đốt lửa trại dưới bất kì hình thức nào trong khu vườn quốc gia/vườn sinh quyển. Nếu đốt và bị bắt bạn sẽ phải nộp phạt khoảng 5000euro (~13 triệu VND). Không xả rác hay xâm hại cây cối (kể cả dùng để đánh dấu) hay động vật hoặc các tài nguyên khác.
– Concert trên núi: Thường vào cuối tháng 6 đến hết tháng 9 và tùy địa điểm bạn có thể tham gia buổi hòa nhạc bên những dãy núi hùng vĩ.
Hết rồi. Post sau mình sẽ đăng bài về cắm trại ngủ lều ở Ý nhé.
