[Tổng hợp] Chùa đất Việt

[Mic71]

Cho em hỏi:
- Bác Chitto :chùa Kim Liên ở Hồ Tây có phải đối diện trụ sở UBND quận Tây Hồ không ạ?
- Ảnh thứ 4 của bác Chuối có phải cổng Đền Đô ở Đình Bảng- Bắc Ninh không ạ

 

[Chitto]

Bốn cái ảnh của bác Chuối, từ trên xuống dưới:

1. Đền Kiếp Bạc, thờ Trần Hưng Đạo. Bên trên có 4 chữ "Hưng thiên vô cực", bên dưới là "Trần Hưng Đạo vương từ". Cổng này là Tam quan rõ ràng rồi.

2. Tam quan nội chùa Côn Sơn (chùa Hun). Tuy một toà cổng nhưng chia làm ba gian nên vẫn là tam quan. Nhìn ra xa còn thấy Tam quan ngoại ở phía xa.

3. Cổng đền Chử Đồng Tử ở Đa Hòa. Cổng này tuy có 3 gian nhưng không có cửa nên thực ra không gọi là Tam quan. Tuy vậy phía xa bên ngoài có 4 cột trụ (Tứ đại trụ), lại chia mặt tiền thành 3 phần, nên có thể coi đó là Tam quan ngoại cũng được.

4. Cái cuối cùng là cổng đền Đô. Thực ra cổng này chỉ là Tam quan, hai cửa con hai bên không được tính trong Cổng. Thế nhưng lại vẫn đề biển là Ngũ Long môn. Cái này phải hỏi riêng các bác đặt tên. Hoặc giả xưa kia có Ngũ môn thật, nhưng giờ chỉ làm lại thành Tam quan rồi thêm hai Tả môn, hữu môn thôi ?

- Bác Chitto :chùa Kim Liên ở Hồ Tây có phải đối diện trụ sở UBND quận Tây Hồ không ạ?

Không bác ạ. Đối diện UBND Tây Hồ là chùa Tảo Sách.

Chùa Kim Liên ở gần Sheraton, ngay chỗ "the Lien" (10 năm chưa xong). Ngay chỗ đường Nghi Tàm và Quảng Bá gặp nhau để rồi chia đôi thành Âu Cơ và Xuân Diệu, thì có lối rẽ xuống là chùa Kim Liên. Từ đó nhìn ra khách sạn Thắng Lợi đó ạ.

 

[CVN]

Không bác ạ. Đối diện chùa Kim Liên là chùa Tảo Sách.

Chùa Kim Liên ở gần Sheraton, ngay chỗ "the Lien" (10 năm chưa xong).

Đồng chí này chả chịu ắp đết gì xứt. Cái The Lien giờ đã là KS 5.5 sao Intercontinental rồi. Nhất Hà Lội đới.

 

[Chitto]

Đồng chí này chả chịu ắp đết gì xứt. Cái The Lien giờ đã là KS 5.5 sao Intercontinental rồi. Nhất Hà Lội đới.

Vầng, công nhận là nhìn nó chán quá nên chả buồn quan tâm nữa bác ạ.

Tớ nhớ là cuối 1992 đến nhà bạn ở gần đó chơi, nó đã khởi công rồi. Để xây, nó chặt đi 1 hàng liễu rất đẹp ngay bên ven đường, chỗ chùa Kim Liên nhìn ra. Sang đến năm 1993 đã thấy xây thô xong, mái miếc xong hết rồi.

Nhưng từ đó thì bỏ hoang, vứt đó, như một đống chòng chọc nhìn sang ngôi chùa cổ.

Hồi trước còn có buổi ngắm hoàng hôn hồ Tây từ rặng liễu trước chùa, đẹp kinh hoàng. Thế mà nó choán luôn trước mắt, nên không còn ra đó chơi nữa.

Nó vứt từ năm 1993 đến gần bây giờ mới đưa vào hoạt động, chẳng cũng đã gần 15 năm rồi hay sao?

Nên phải sửa "10 năm chưa xong" thành "10 mới xong" có lẽ hợp lý hơn, nhưng cũng chưa đúng.

Tam quan chùa Kim Liên đang được sửa chữa

 

[Chitto]

Tam quan chùa Kim Liên đang được sửa chữa

​

[/QUOTE]

 

[Chitto]

Kiến trúc cổ

Đền chùa cổ Việt Nam có 3 kiểu kiến trúc chính : Chữ tam, Chữ công, và chữ Đinh

​

Hình chữ Tam gồm 3 tòa ngang, từ cửa vào lần lượt là chùa Hạ, Trung, Thượng. Mỗi tòa có những tượng riêng. Chùa chữ tam hiện nay còn không nhiều. Tiêu biểu là chùa Tây Phương ở Hà Tây, chùa Kim Liên ở Hà Nội.

Hình chữ Công, hình chữ H nằm ngang, gồm hai tòa ngang được nối với nhau bởi một tòa dọc (gọi là ống muống).
- Tòa ngang ở ngoài là Tiền đường, hay Bái đường, cũng còn gọi là chùa Hộ vì hay để tượng Hộ pháp.
- Tòa dọc gọi là Thiêu hương (rất nhiều chỗ do không biết nên viết là thiên hương, thiện hương (NO) ), hay cũng là Chính điện, nơi để bàn thờ chính.
- Tòa ngang cuối là Thượng điện, hay Hậu điện.

Hình chữ Đinh, hình chữ T lộn ngược, thực ra là giản lược của chùa chữ Công. .
- Tòa ngang vẫn là Bái đường, Tiền đường.
- Tòa dọc gọi là chuôi vồ, là Chính điện.

Những đền chùa đủ rộng, có các dãy hành lang bao quanh, trông giống chữ Quốc, nên gọi là "Nội công ngoại quốc"

 

[Chitto]

Đền cổ cũng thường có dạng chữ Công hoặc chữ Đinh, hoặc trùng thiềm điệp ốc, nghĩa là các tòa nhà ngang liền vào nhau, như đền Ngọc Sơn, đền Quán Thánh.

Chùa Tây Phương (Sùng Phúc Tự), ngôi chùa chữ tam đẹp nhất, với những mái đầu đao cong vút duyên dáng.

​

 

[Chitto]

Cũng có trường hợp kiến trúc nửa chữ Công, nửa chữ Tam, đó là khi hai chùa Hạ và Trung của chữ Tam lại được nối với nhau bởi một ống muống, còn chùa Thượng vẫn đứng tách ra.

Tiêu biểu là ngôi chùa Thầy (Thiên Phúc Tự) nổi tiếng đất Hà Tây.

Ảnh tư liệu từ xưa.

​

(Giờ thì chỉ còn một cây gạo, hai cây chết rồi, tiếc lắm)

 

[Chitto]

Thủy đình

Kiến trúc Thủy đình là đặc trưng riêng có của đồng bằng Bắc bộ, và cũng là riêng có của Việt Nam, gắn với hình thức sân khấu Múa rối nước.

Thủy đình chùa Thầy, chùa Nành là những hình ảnh tuy không hoành tráng, nhưng rất sâu đậm với người Việt. Nếu có đi đâu, bỗng gặp một thủy đình, hãy hình dung đến rối nước...

​

 

[Chitto]

Thủy đình cũng có thể trở thành một phần kiến trúc không gắn với rối nước, như thủy đình của đền Phù Đổng, được xây thành một miếu đối diện với đền, tôn lên vẻ đẹp không gian của ngôi đền.

​

Đứng bên cây đa cổ thụ, một nhịp cầu không liền. Chỉ ngày lễ mới nối cầu với bờ

​