6. Bản vẽ năm 1881:
Xem hình bản gốc:
http://www.flickr.com/photos/13476480@N07/4634334506/sizes/o/in/set-72157623615224565/
Bản vẽ phối cảnh này cho thấy quy hoạch và phạm vi của TP Sài Gòn vào cuối thế kỷ 19.
Toàn cảnh Saigon – 1881 (bản vẽ rất chi li chính xác của Đại úy hải quân Favre).
Nào, bây giờ chúng ta cùng nhau lang thang trên những con đường Sài Gòn năm 1881 nha!
Ngay góc rạch Bến Nghé, sông Sài Gòn đã có bến Nhà Rồng trụ sở của hãng Messageries Impériales, sau năm 1870 đổi ra Messageries Maritimes, mà người mình quen gọi là hãng Đầu Ngựa, vì trên các ống khói tàu của hãng có vẽ hình đầu ngựa.
Đại lộ Nguyễn Huệ vẫn còn là một con kênh đào.
3 gian nhà của chợ Vải (chợ cũ) nằm ở khu ngã 4 đường Hồ Tùng Mậu, Hải Triều, Ngô Đức Kế, Nguyễn Huệ. Nơi này hiện nay có toà nhà Bitexco 68 tầng cao nhất Sài Gòn.
Bùng binh đài phun nước ngay ngã tư Lê Duẩn đã có. Khách sạn Rex trông lạ quá! Chung cư Eden quá đẹp.
Tòa Bố Chính (UBNDTP) vẫn chưa xây dựng.
Khu nhà cuối đường Hàm Nghi sau này sẽ bị phá xây trạm xe buýt trung tâm. Bùng Binh Quách Thị Trang cùng chợ Bến Thành vẫn chưa được xây.
Tiếp đường Lê Duẩn, con đường lúc này ngập tràn bóng cây, làn đường cho xe hơi trồng toàn cây xanh, mọi xe cộ lưu thông 2 bên đường.
Có lẽ mảnh xanh cuối cùng còng sót lại cho đến hôm nay là khu vực tượng mẹ và con, triển lảm ảnh ngoài trời trước nhà hát TP. Nhà hát T đâu mất tiêu rồi, thì ra vẫn chưa có!
Chà, tòa nhà này trông quen quá. Đúng rồi,Continental, khách sạn cổ nhất Sài Gòn đây mà, nó đã khánh thành 1 năm rồi, đến giờ mà kiến trúc vẫn như thế.
Khu vực Ks Caravelle, nhà hàng Lion trông lạ thiệt.
Bãi giữ xe hơi phía sau nhà hát cũng không có, thất là quá trong lành, cứ lo lo gặp phải mùi "lạ" khi qua đây!
Tổng hành dinh của "đại ca" điện lực cũng mất tiêu, trả lại sự thông thoáng cho đến tận đường Thái Văn Lung. Hic, bao giờ mình mới gặp lại cảnh này nhỉ!
Vòng lại con đường đẹp nhất Sài Gòn: Đồng Khởi - Tự Do nào.
Khách sạn Majestic chưa có. Được đi ngược chiều trên đường Đồng Khởi ngắm nhìn nhà thờ Đức Bà mà không phạm luật thật thoải mái!
Nhà thờ trông chẳng khác gì, vẫn phong cách ấy, vẫn màu gạch ấy, tòa tháp chuông cổ kính. Ah, còn thiếu tượng Đức Mẹ Nữ Vương Hòa Bình.
Í, góc này trông quen quen, khu vực công viên đường Hàn Thuyên đây mà, dựng xe vô kiếm ly cafe bệt uống coi, thời này chắc chưa có trật tự đô thị đâu nhỉ - đỡ tốn 150k tiền nhảm
)
Dinh Độc Lập thấy khang khác, thì ra vẫn còn là Dinh Toàn quyền Đông Dương.
Khu hồ con Rùa có cái tháp rồi đây này, không biết là tháp gì nhỉ, không phải là tháp truyền hình, hay cột ăng ten của mobie, viettel! Chắc là tháp canh, ra tới đây đã là ngoại ô của Sài Gòn rồi.
Tiếp đường Lê Duẩn. Có lãnh sự quán Mỹ rồi sao! Không phải, đó là toà nhà Thống Đốc.
Thành Saigon vẫn còn 4 tường bao bọc khu đất bên trong.
Quẹo qua đường Tôn Đức Thắng nào, nhìn tường thành hùng vĩ quá, như thế mà gọi là nhỏ sao, vậy thành Bát Quái còn lớn thế nào nữa!
Ba cơ sở lớn của Giáo Phận Sài Gòn nằm trên đường Tôn Đức Thắng đã được xây dựng: Dòng Thánh Phaolô (1860), Đan Viện Cát Minh (1861) và Đại Chủng Viện Thánh Giuse (1863). Đẹp tuyệt, phong cách kiến trúc vẫn được giữ đến thế kỷ 21.
Xưởng Ba Son thời bấy giờ đã nghi ngút khói, ở tuốt xa kia còn có ụ nổi dùng để sữa chữa tàu thuyền nữa.
Vào năm 1864 người Pháp cũng cho xây dựng một xưởng sửa chữa tàu thuyền mà người Sài Gòn sau nầy gọi là xưởng Ba Son-Arsenal.
Ụ tàu có cửa đập ngăn nước và tháo nước cùng với những trại bằng gỗ có mái lợp để làm xưởng đúc, xưởng tiện, xưởng hàn, xưởng rèn, xưởng mộc v.v…Kích thước của ụ tàu Ba Son vào năm 1865 là: dài 91.44m, rộng 28.65m, sâu 12.80m; khánh thành ngày 15-08-1865 (theo tập chí Xưa & Nay số tháng 9 năm 1997).
Tuy nhiên theo một trung úy hải pháo người Pháp có tên là P.C Richard thì vào khởi đầu năm 1866 của thành phố Sài Gòn và các vùng phụ cận thì ụ tàu Ba Son dài 62m, rộng 24m dùng để sửa chữa và bảo trì các loại phóng pháo hạm nhỏ và các loại tàu nhỏ mà thôi.(Tập san Revue Maritime et Coloniale; Tập 18, số phát hành tháng 09-12 năm 1866 trang 535).
Nguồn: http://www.quehuongngaymai.com/forums/showthread.php?t=73525
Quảng trường Mê Linh đã có, chỉ tiếc là chưa có tượng Đức Thánh Trần chỉ tay xuống sông Sài Gòn mà bảo với Tự Đức rằng: "Ngươi hãy chém đầu ta trước rồi hãy hàng!"
Bến đò Thủ Thiêm kia, vẩn còn cô lái đò ngây thơ đẹp đẽ, chưa phải bị "thay bằng một động cơ ráp trên một chiếc phà chậm chạp, xục xịch tối ngày trên dòng sông bạc..."(Sài Gòn năm xưa).
Cụ Vương ạ, rồi đến cuối năm 2011 này, chiếc phà chậm chạp, xục xịch tối ngày ấy cũng sẽ không còn nữa, thay vào đấy là hầm Thủ Thiêm hiện đại tân kỳ.
Thôi để con đi qua đò cùng với cô lái đò xinh đẹp, để được dịp ngâm 2 câu thơ mà cụ đã từng viết:
“Bắp non mà nướng lửa lò,
Đố ai ve được con đò Thủ Thiêm!”
Sau này khoảng vài chục năm nữa có dịp dẫn con cháu dạo vòng quanh Sài Gòn, khi đến đây chắc con ngâm 2 câu thơ này, nhưng nhại lại, xin cụ đừng giận con:
"Con ơi đừng hỏi cùng ta
Đố ai qua được con phà Thủ Thiêm!"
Bonus thêm 2 tấm ảnh về bến cảng Sài Gòn xưa:
Bản vẽ năm 1870
Hình năm 1882
