Vừa trở về từ Ladakh, hồn vẫn còn treo lơ lửng trên những ngọn núi bạc đầu, tranh thủ viết vội vài dòng để lưu lại, nhớ đến và sẽ lại lên đường vào một ngày nào đó…
Ladakh Đẹp! Đẹp không góc chết!!! Đẹp từ cảnh sắc, đến con người và nét văn hóa gần giống Tây Tạng thuần túy…
Khác hẳn các lãnh thổ khác của Ấn Độ, Ladakh thực sự một điểm đến yên bình và an toàn. Sống giữa thiên nhiên hùng vĩ và đầy khắc nghiệt, những con người Ladakh vẫn luôn chân chất với nụ cười đặc trưng trên môi. Hành trình giáp vòng Leh – Nubra – Pangong và Tsomoriri trong những ngày cuối thu, đầy nắng và gió với sự hỗ trợ của anh tài Sobu thân thiện, nhiệt tình là một trong những hành trình đẹp nhất của nhóm hai người đi khắp thế gian tụi mình.
Bên cạnh đó, Ladakh còn là điểm đến thuận tiện và tiết kiệm đối với du khách Việt bởi các lý do sau đây:
1. Visa không phải là một thách thức vì bạn có thể xin Visa điện tử thời hạn 60 ngày kể từ ngày nhập cảnh đầu tiên một cách dễ dàng, nhanh chóng dù là phải khai 1 form dài lê thê và mức phí khá chát $80/eVisa (double). Nếu muốn hiệu quả chi phí của mỗi Visa được cấp và có kế hoạch du lịch tại nhiều điểm du lịch nổi tiếng khác của Ấn độ trong năm, bạn có thể nộp đơn xin Visa loại multiple thời hạn một năm trực tiếp tại Lãnh sự quán Ấn Độ.
Link cho eVisa: https://indianvisaonline.gov.in/evisa/tvoa.html.
2. Tổng chi phí cho một hành trình cơ bản đến Leh từ 10 ngày đổ lại của một nhóm 4 người chưa đến $1000, trong đó:
a. Vé máy bay SGN/HNN – DEL và DEL – IXL (Leh) cân một nữa ngân sách tổng.
Từ Việt Nam, bạn sẽ có chặng dừng tại thủ đô New Delhi (DEL) trước khi đến Leh bằng đường bay hoặc đường bộ. Vé máy bay 2 chiều chặng SGN – DEL (quá cảnh tại Thái Lan hoặc Singapore) dao động tầm $280 - $450. Vé nội địa DEL – Leh (IXL) tầm $100-$150. Đợt này, mình mua vé của JetAirway cho cả hai chặng bay chỉ vài tuần trước ngày bay tổng cộng tầm $500 (bao gồm hành lý ký gửi 30kg chặng bay quốc tế và 15kg chặng bay nội địa). Mức giá mua đi ngay này theo mình là không hề đắt đỏ và xứng đáng cho hành trình đến với Ladakh không một phút trì hoãn nào. Tất nhiên, nếu lên kế hoạch sớm, bạn có thể mua được vé với giá rất hời.
b. Landtour:
Không quá khó để tìm một nhà cung cấp tour trọn gói ở Ladakh bao gồm inner line permit (giấy phép để đến một số khu vực tại Ladakh như Nubra, Pangong hay Tsomoriri), phương tiện vận chuyển, nhà nghỉ và các bữa ăn. Giá tất nhiên là vô chừng tùy mỗi nhà cung cấp.
Transportation và Permit: Từ trải nghiệm thực tế của bản thân, phương tiện vận chuyển là điều cần thiết nhất bạn nên quan tâm tìm hiểu và đặt trước khi đến Ladakh. Giá thuê xe Toyota có thể sử dụng 4 người cho hành trình cơ bản 8 ngày 7 đêm (Leh-Nubra-Turtuk-Pangong-Tsomoriri) tầm 40.000 – 45.000 Rps (bao gồm Inner Line Permit + Driver). Giá này thậm chí bạn có thể tìm đặt khi đến Leh. Vì lịch trình tụi mình chọn tương đối khớp với lịch trình cho thuê xe tại Ladakh của Phuotvivu nên tụi mình đã đặt dịch vụ qua website này với tâm niệm ủng hộ đơn vị cung cấp dịch vụ nước mình. Tuy nhiên, việc hợp tác giữa Phuotvivu với đơn vị cung cấp tour tại Ladakh khá lỏng lẽo dẫn đến việc lịch trình và đơn giá tour không cập nhật kịp thời và xác nhận dịch vụ chậm, và bạn quản lý của Zak (đối tác ở Ladakh của nhà Phuotvivu) mà tụi mình làm việc cùng là một đại diện thương mại Ấn đặc trưng và tụi mình đã bị chặt chém 1 vố đau đến không muốn nhắc lại. Dù rằng ở Ladakh, bạn sẽ gặp hầu hết những con người bản địa chất phát nhưng không có nghĩa gian thương Ấn không tồn tại tại nơi này nhé. Hãy luôn cẩn trọng và hết sức tỉnh táo trong các sự vụ có ảnh hưởng đến túi tiền của bạn. ?
Hostel/Hotel: Với tầm 1.000 – 1.500 Rp ($10 – 20), bạn có thể tìm được một phòng đôi sạch sẽ, ấm cúng, view đẹp, có nước nóng và có thể bao gồm bữa sáng. Tụi mình chỉ đặt phòng cho đêm đầu tiên ở Leh, các đêm còn lại đều là phòng đạt chuẩn theo giới thiệu của anh tài Sobu với giá luôn rẻ hơn vài trăm rupee khi so sánh với giá trên các website đặt phòng trực tuyến.
Tour Guide: Tour Guide được báo giá 2.000 Rp mỗi ngày. Nếu cũng lựa chọn cung đường tham quan các thung lũng và hồ giống tụi mình thì việc thuê tour guide là hoàn toàn không cần thiết vì các khu vực này nổi bật bởi cảnh quan thiêng nhiên hùng vỹ thay vì các di tích hay đền đài cổ. Ở Leh, các bạn thậm chí có thể thuê xe gắn máy để lượn vòng vì đường xá rất xịn, không khí trong lành, dễ chịu và Maps.me offline cũng hoạt động ổn định.
Ăn uống: Không có nhiều lựa chọn ăn uống ở Ladakh. Ẩm thực địa phương chủ yếu là cari ăn kèm cơm trắng hoặc bánh mỳ Naan. Ở một số nhà hàng tại trung tâm thị trấn Leh, gà nướng ăn kèm khoai tây chiên, bánh mỳ là món Tây phổ biến nhất. Mình bị dị ứng cari cũng không hảo gà nên trung thành với trứng gà luộc cho bữa sáng, cơm chiên rau củ và trứng omelette cho các bữa chính kèm 1 ly tea honey lemon ginger nóng với giá rất rẻ từ 15-50 rps/egg và 100rps/dĩa cơm chiên chà bá 2 người ăn. Thời gian di chuyển giữa các điểm đến ở Ladakh khá nhiều, trung bình tầm 5 giờ ngồi xe mỗi ngày nên tụi mình tiêu hóa sạch sẽ các thể loại chà bông, snack, bánh ngọt mang theo trong khi mỳ gói, thực phẩm đóng hộp còn lại rất nhiều… Một loại thức uống cũng khá phổ biến và dễ tìm mua ở Ladakh là Redbull với giá 110rps. Mình để ý thấy các phượt thủ xe máy thường mua loại này tại các điểm nghỉ chân. Mình cũng mua nhâm nhi nhằm cấp năng lượng tức thời khi di chuyển đường dài đồng thời cũng mua luôn cho anh tài để ảnh đủ tỉnh táo.
c. Một số điều cần lưu ý khác cho một hành trình suôn sẻ đến Ladakh:
Thời tiết:
Do không sắp xếp được thời gian, tụi mình chọn đến Ladakh vào những ngày cuối tháng 9, đầu tháng 10 vốn là quãng thời gian được cảnh báo bởi thời tiết có thể thay đổi bất thường. Như để minh chứng cho cảnh báo trên là hoàn toàn có cơ sở, tụi mình đã mắc kẹt ở Delhi hơn 30 tiếng đồng hồ do chuyến bay nội địa đến Leh đã đặt trước bị hủy do thời tiết xấu. Tuy nhiên, tụi mình vẫn còn may mắn lắm vì thời tiết lại tuyệt đẹp trong suốt quãng thời gian tụi mình lưu tại Ladakh. Trời cao xanh, nắng rực vàng, gió lồng lộng và ngập trong sắc lá vàng, lá đỏ, Ladakh những ngày cuối thu thực đẹp quá sức tưởng tượng.
Thuốc men:
Ladakh, the land of high passed, vùng đất của những con đèo cao, theo mình, chống chỉ định đối với những bạn có bệnh về đường hô hấp, hen suyễn và vấn đề sốc độ cao cần được đặc biệt lưu tâm. Sau khi tham khảo rất nhiều review về sốc độ cao ở Ladakh và cẩn tắc vô áy náy, mình quyết định mua Diamox và sử dụng thuốc theo các hướng dẫn tìm được nhờ bác Gu-Gồ và cảm thấy rất hiệu quả. Mình bắt đầu uống thuốc ngày 2 viên khi bắt đầu bay từ Việt Nam và vì bị delay ở New Delhi hơn 1 ngày nên tổng thời gian mình uống thuốc trước khi đáp Leh là gần 48h và mình hoàn toàn không có biểu hiện sốc độ cao dù ngày tiếp theo mình di chuyển nhiều giờ (bằng ô tô) cũng như tung tăng, chạy nhảy khắp các ngõ ngách để tham quan vòng quanh Leh. Tuy nhiên, do mình mua đúng 10 viên và nghĩ bụng là sau vài ba ngày có thể thích ứng với độ cao, tại Leh mình uống mỗi ngày 1 viên và ngưng hẳn khi đến Nubra sau khi đã vượt đèo cao Khardunglar Pass với độ cao 5.359m trong trạng thái hoàn toàn tỉnh táo và đầy năng lượng và hậu quả là mình có 1 đêm mất ngủ do đau đầu và cảm giác không thở được trong đêm lưu tại hồ Pingong, điểm đến tiếp theo sau Nubra. Hai viên thuốc cuối cùng được dùng ngay ngày hôm sau thì triệu chứng đó giảm hẳn và mình lại hoàn toàn tươi tỉnh trong ngày tiếp theo khi tham quan Tsomoriri trong ngày từ Leh (gần 10 giờ ngồi xe). Bạn đồng hành cùng mình cũng có biểu hiện tương tự. Dùng thuốc tất nhiên sẽ có nhiều tác dụng phụ không mong muốn, tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe cho một hành trình dài, bạn có thể cần cân nhắc để sử dụng. Mình mua Diamox tại một nhà thuốc gần chợ Tân Định, đường Hai Bà Trưng sau gần nữa ngày tìm kiếm quanh Sài Gòn.
Ngoài thuốc chống sốc độ cao, nước muối xịt mũi, thuốc chống dị ứng (nước, thời tiết,…), kem dưỡng ẩm và kem chống nắng cũng là must-have khi đi du lịch Ladakh.
Quần áo: Nếu cũng đi Ladakh vào những ngày cuối tháng 9, trời cao xanh và đầy nắng, gió, bạn nên chuẩn bị đủ quần áo chống gió (chống thấm luôn càng tốt), khăn chống nắng, mũ ấm và kính râm. Ngoài ra, một đôi giày chống trượt tốt cũng sẽ cần đến để tiện di chuyển trên những con đường sỏi đá hay phủ đầy tuyết trắng…
Bảo hiểm Du lịch: Đừng tiếc tiền mua Bảo hiểm du lịch để cover các chi phí phát sinh do trễ chuyến nếu chọn đến Leh bằng đường hàng không hoặc các chi phí cấp cứu do sốc độ cao hay di ứng thời tiết. Như đã đề cập đến ở trên, chuyến bay từ Dehli đi Leh đã đặt trước của tụi mình bị hủy và tụi mình được sắp xếp lại trên chuyến bay tang cường ngày hôm sau của Jet Airway. Tổng thời gian trì hoãn trên 30 tiếng và hiện tại mình đang hoàn thiện hồ sơ yêu cầu bồi thường gửi AIG. Nếu có gì HOT trong quá trình này, mình sẽ chia sẻ đến các bạn sau.
d. Vẻ đẹp của Ladakh không chỉ nằm ở các điểm đến đặc biệt nổi tiếng như hoang mạc ở Nubra, làng biên giới Turtut, hồ Pangong hay Tsomoriri mà còn là quang cảnh ven đường trong suốt hành trình. Vậy nên, các đối tượng say xe hay luôn bật chế độ auto ngủ khi đi ô tô thì nên cân nhắc du lịch Ladakh bằng xe gắn máy trong những ngày trời đẹp nắng nhé.
e. Lịch trình: Dưới đây là lịch trình cơ bản, đánh giá nhanh một số khách sạn mà tụi mình đã lưu trú và một số điểm check-in thần thánh trong suốt hành trình Ladakh để các bạn tham khảo:
Day 1: SGN-New Delhi
Day 2: Del – Leh
The Empyrean House (1.640Rp/double room/night đặt trước qua Booking.com)
Ưu: Phòng tinh tế, ấm áp và view siêu đẹp, xứng đáng 10/10. Kết nối Internet tốt. Chủ siêu thân thiện và tốt bụng. Mình đặt phòng trước 2 đêm ở đây với mức giá không hoàn lại qua Booking tuy nhiên chủ nhà đã không thu phí đêm tụi mình bị delay ở Delhi. Thức ăn rẻ (15 Rp/trứng gà, 20 Rp/trà)
Nhược: Nước nóng được cấp bằng hệ thống năng lượng mặt trời nên thường không đảm bảo lúc sáng sớm hoặc khi trời mù mây. Khá bất tiện nếu khách có hàng lý nặng, cồng kềnh vì ô tô không vào tận ngõ do đường hẹp.
Day 3: Leh sightseeingSáng: Thiksey, Stakna Monastery, Matho Monastery và Motha Village.
Chiều: Magnetic Hill, Confluence of Indus and Zanskar, Shanti Stupa, Leh Palace
Niri La Ladakh Guest House (1.540 Rps/room đặt qua Booking.com)
Ưu: Chủ thân thiện và tốt bụng đã tự động nâng cấp phòng shared bathroom mà tụi mình đã đặt thành phòng lớn có ban công và private bathroom. Ô tô vào tận cửa. Nước nóng 24/24.
Nhược: Wifi yếu. Phòng ban đêm siêu lạnh dù tụi mình đã trùm 2 lớp chăn. Theo anh tài giải thích thì dù cùng khu vực với Empyrean House nhưng Niri La do có một dòng chảy sau nhà nên Niri La sẽ rất lạnh vào ban đêm.
Day 4: Leh-Nubra-Hunder (Camel Riding and Sunset at Desert)Ibex Guest House (Hunder) (1.200 Rps/room do anh tài giới thiệu)
Ưu: Phòng tiêu chuẩn, thoáng. Có hệ thống cấp nước nóng bổ sung siêu tốc để cung cấp bổ sung vào mỗi buổi sáng.
Nhược: Anh chủ tiếng Anh không tốt lắm (nhưng bù lại có một anh phụ trợ thạo nhiều ngoại ngữ). Thức ăn vừa miệng nhưng giá hơi cao so với mặt bằng chung (50 Rps/trứng gà, 150 Rps/đĩa cơm chiên 2 người ăn).
Điện chỉ có từ 6:30pm – 10:30pm, wifi yếu khỏi bàn nhưng đây là tình trạng chung của toàn vùng Nubra, Pangong hay Tso Moriri nhé.
Day 5: Hunder – Turtuk (Hiking to Monastery) – HunderDay 6: Hunder – Pangong
Pangong Holiday Camp & Cottage ([email protected] - Pangong)
(1300 Rp/room kèm bữa tối, bữa sáng và trà. Nghe bẩu là bạn anh tài nên được ưu tiên cấp phòng kiên cố, ấm và giá siêu rẻ. Tụi mình phải tránh ra góc để thanh toán để không bị khách khác so bì).
Ưu: Phòng tiêu chuẩn, kiên cố, ấm, kín gió. Có thể ngắm hồ và núi tuyết từ khu phòng.
Nhược: Nước nóng hạn chế, được cấp từng xô đến tận phòng theo yêu cầu. Phòng cách nhà ăn khá xa nên hơi vã vì phải cuốc bộ đi ăn tối giữa trời đêm lạnh buốt.
Day 7: Pangong – Leh (Main Market)Adu’s Eternal Comfort (1.500 Rps/room do anh tài giới thiệu)
Ưu: Phòng rộng, đẹp, có ban công và cây đào trĩu quả. Đường rộng, ô tô vào tận cửa. Nước nóng 24h. Thuận tiện đi bộ đến chợ tị nạn, main bazzan. Wifi mạnh ở khu vực lễ tân.
Nhược: Wifi trong phòng chập chen.
Day 8: Leh - Kyagar Tso - Tso MoririDay 9: Tso Moriri - Tso Kar – Leh
Vì bị delay ở Dehli một ngày nên tụi mình đã phải thay đổi lịch trình thành Kaygar Tso và Tso Moriri (bỏ qua Tso Kar) đi về trong ngày. Dù phải xuất phát từ 5 giờ sáng tại Leh và ngồi xe gần 10 giờ đồng hồ thì lựa chọn tham quan Kaygar Tso và Tso Moriri trong ngày cũng có thể được xem là một lựa chọn sáng suốt để tận hưởng chăn êm, đệm ấm tại Leh thay vì qua đêm tại Tso Moriri nơi được đồn đại là còn rét buốt hơn cả Pangong do nằm ở độ cao trên 4.500 m và dịch vụ hỗ trợ du lịch không phát triển tại đây.
Day 10: Leh - New Delhi (New and Old Delhi City tour) – ArgaDay 11: Arga (Taj Mahal and Arga Port Day trip) - New Delhi - HCM
Trong hành trình lần này, tụi mình còn tranh thủ ghé thăm New Delhi và Arga với kỳ quan thế giới Taj Mahal. Để thuận tiện và phù hợp với quỹ thời gian của tụi mình, tụi mình đã đặt trực tuyến tại website www.Klook.com Tour riêng tư 2 ngày Delhi và Agra với HDV tiếng Anh và đưa đón tại sân bay và Vé vào cửa Taj Mahal và Arga Port. Tour tham quan thì tùy bạn lựa chọn dựa vào lịch trình, quỹ thời gian và ngân sách của bạn nhưng Vé vào cửa Taj Mahal và Arga thì nhất định phải đặt trước nhé để bỏ qua việc xếp hàng dài dằn dặt chờ mua vé tại chỗ và kịp là những vị khách đầu tiên thưởng ngoạn bình minh trong lành tại Taj Mahal.
Tụi mình ở tại Safarnama Agra với giá 1.800 Rps/double room bao gồm bữa sáng, đặt qua Booking.com. Chỗ ở này đáng giá với từng rupee bỏ ra nhé. Nằm ở khu vực yên tĩnh, sạch sẽ và không quá xa Taj Mahal, với phòng rộng rãi, có shared kitchen và ban công thoáng đãng, lãng mạn và kết nối wifi mạnh. Lễ tân siêu thân thiện và hiếu khách và bữa sáng buffee đa dạng so với tiêu chuẩn của guesthouse. Highly recommend nhen!
