Một chàng khờ không để nhìn ra sự vật của thế gian nên đi tìm thiền sư để thỉnh giáo.
"Thưa Thiền sư, hãy nói cho con biết làm sao mới nhìn thấy sự thật của thế gian? Con vất vả bôn ba trên đường đời, sau cùng mới phát hiện con chỉ đi trong hiện tượng bên ngoài".
Khi com mê đắm với những lời lẽ ngọt ngào của cô ấy, quyết định cưới cô ấy làm vợ thì lại phát hiện cô ấy đang dùng lời lẽ tương tự hẹn hò với người khác.
Khi con tặng tất cả những gì con có cho một người qua đường quần áo lam lũ , mặt mày buồn bã thì phát hiện anh ta chẳng hề muốn gì ở con.
Khi con xem người cười với con là bạn, người mắng con là kẻ thù thì lại phát hiện người đẩy con xuống vực chính là người đã cười với con.
Tại sao người yêu con lại không nói yêu con? Người thì ở bên con nhưng lòng dạ lại ở nơi nào khác? Sao kẻ yếu đuối bình thường luôn làm ra tuồng dũng cảm? Người nhờ vả con một chuyện rất nhỏ tại sao cứ phải tặng con cả thùng châu báu...Những hiện tượng này quả thật khiến con rối trí. Xin thiền sư cho con biết con phải phán đoán như thế nào đây?
Chàng trai trẻ, đôi khi những gì mắt ta nhìn thấy chưa chắc là sự thật, những gì nghe thấy bên tai thường là những âm thanh quấy nhiễu tâm trí. Vì vậy, kẻ rời xa con có lẽ là người thật lòng yêu con; người tặng con châu báu có thể là người muốn lợi dụng con.
Khi một người tặng con hoa tươi, một người tặng con gai góc, đừng vội đoán định ai là người thân với con, ai là kẻ không thân.
Khi con trông thấy một người máu me đầm đìa nằm trên đất, một người đứng bên cạnh im lìm, đừng tùy tiện đoán định ai là người chết, ai là người sống.
Khi con nhìn thấy một người tóc đen và một người tóc bạc phơ đứng cùng nhau, đừng tùy tiện kết luận trong hai người ai già ai trẻ.
Khi một người ăn nói lưu loát, giọng sang sảng, một người nói năng lắp bắp, giọng run rẩy, đừng đoán định mù quáng ai là kẻ yếu đuối, ai là người dũng cảm.
Khi con nhìn thấy một người khóc, một người cười lớn, đừng đoán ngay ai vui, ai buồn.
Khi con đứng trên mặt hồ đóng băng, hoa tuyết lơ lửng vây quanh, đừng cho rằng ngày mai trời vẫn thế; hạnh phúc hôm nay có thể biến thành đau khổ ngày mai; những cái trong chốc lát có lẽ chính là cái vĩnh hằng...
Chàng khờ nghe xong lời dạy của Thiền sư, lòng rộng mở thông suốt.
Con hiểu rồi!
Trước khi chưa thực sự lĩnh ngộ về thế giới vạn vật, đừng nói "con hiểu rồi".
