Đền thờ Romulus, còn gọi là Santi Cosma e Damiano, một trong những nhà thờ cổ nhất Roma, được gọi là tituli.
http://en.wikipedia.org/wiki/Temple_of_Romulus
Đền thờ Romulus do hoàng đế Maxentius xây cho con trai ông là Valerius Romulus chết năm 309 và được tôn thành thần. Sau khi Roma chọn Kito giáo làm quốc giáo, đền thờ này chuyển sang thờ 2 vị thánh tử đạo là 2 anh em song sinh người Hy Lạp Kosmas và Damianos mất năm 287, chuyên đi chữa bệnh miễn phí để truyền giáo. Ở đây lại một lần nữa ta thấy sự thay thế của Kito giáo trên những tôn giáo cũ. Có vẻ như việc thờ 2 thánh song sinh Kosmas và Damianos như là một sự tiếp nối sự thờ 2 anh em song sinh Castor và Pollux với đền thờ của họ ngay cạnh đó. (Hơ hơ bác Lê Kim nhà mình hay dịch chiến dịch Castor của Pháp ở Điện Biên Phủ là Chiến dịch Hải ly
Vả lại đọc cái thuyết này em lại nhớ tới lập luận của Tạ Chí Đại Trường cho rằng nhân vật Hai Bà Trưng là chỉ hình ảnh được nhân hóa của 2 con sông cổ ở Châu thổ Sông Hồng. Cũng có thể bác Trường đúng.)
http://en.wikipedia.org/wiki/Sts._Cosmas_and_Damian
Thực ra không nên lầm nhân vật Valerius Romulus kể trên với một Romulus nổi tiếng hơn gấp nhiều nhiều lần, mà hầu hết những ai mê môn bóng đá và giải Calcio Serie A đều biết.
Đó là Romulus, vị vua đầu tiên của Rome
Trên ảnh là bức tượng sói cái thần đang cho Romulus và người em song sinh là Remus bú sữa. Romulus và Remus có nguồn gốc từ Aeneas, người anh hùng thành Troy chạy trốn tới đồng bằng Latinum dể định cư. Theo motif về những anh hùng lập quốc, vua Amulius, được tiên đoán là cháu ruột mình, Rhea Silvia (con gái Numitor em trai Amulius), sẽ sinh ra đứa cháu trai sau này sẽ cướp ngôi báu của ông. Vậy nên Amulius buộc Rhea phải trở thành một Trinh nữ Vestal (sacerdos Vestalis), một loại cô hầu chuyên thờ phụng nữ thần Vesta bằng cách giữ cho ngọn lửa thần trong đến Vesta không bao giờ bị tắt, và phải luôn giữ trinh tiết. Không biết bằng cách nào mà Thần chiến tranh Mars đã quyến rũ được Rhea khiến cô này sinh ra Romulus và Remus. Tuy vậy, nghe đồn Amulius chính là người làm Rhea có thai chứ chẳng phải ai khác. Rhea bầu to, Amulius nhốt cô vào nhà giam cho tới khi sinh nở. Đẻ được 2 con trai kháu khỉnh, Amulius ra lệnh cho Rhea phải giết con. Thay vì giết, cô gái vứt 2 con vào rừng. Một nguồn tư liệu khác ghi rằng Amulius ra lệnh chôn sống Rhea (hình phạt truyền thống cho những cô gái Vestal làm ô uế ngọn lửa thiêng) và vứt 2 cháu đi cho chết (cũng là một hình phạt cổ). Một nguồn khác nữa ghi rằng ông ra lệnh thả Rhea và 2 cháu trôi sông Tiber. Tuy vậy thần sông Tiber cứu 2 trẻ và làm cho 2 đứa cái nôi bằng rễ cây tùng và đặt lên đồi Palatine. Tại đây, Sói thần Lupa đã nuôi 2 trẻ bằng sữa mình. Sau đó 2 trẻ được 1 người chăn cừu nhặt và nuôi nấng. Khi lớn lên, 2 anh em vô tình gây xung đột và giết chết Amulius. 2 anh em đi tìm nơi để xây dựng cho riêng họ một thành phố. Romulus chọn đồi Palatine nhưng Remus đưa ý kiến trái ngược. Romulus chiến thắng trong cuộc tranh cãi, Remus bị giết chết (có tới 4 giả thiết về cái chết ông này) và Romulus lên làm vua thành phố mới lấy tên theo tên ông là Roma. Romulus mời mọi người tới đây sinh sống, do đó những người bị đi đày, chạy trốn, những kẻ giết người, tội phạm và nô lệ bỏ trốn tìm đến đây. Thành phố mau chóng phát triển quanh 7 ngọn đồi. Tuy nhiên nảy sinh thêm 1 vấn đề: không có đàn bà. Romulus bèn tổ chức một lễ hội, mời những người bộ lạc Sabine gần đấy đến dự. Giữa cuộc nhậu, Romulus ra ám hiệu định trước bằng cách đứng lên, cởi áo khoác và ném xuống đất. Những người Roma tuốt vũ khí giấu sẵn ra, đánh đuổi đàn ông Sabine (không giết họ) và cướp được 700 phụ nữ.
Sau đó, đàn ông Sabine tập hợp lại trả thù. Giữa trận đánh, các phụ nữ Sabine mà nay đã là vợ người Roma lao ra chiến trường, xỉ vả mắng nhiếc cả 2 phe. Cánh đàn ông đừng lại và 1 nền hòa bình được thiết lập, theo đó hình thành vương quốc chung của 2 bộ tộc và cứ 1 người Sabine làm vua thì lại tới lượt người Roma. Phái nữ là cứu cánh thế đó.
Sói thần được thờ ở Roma và là biểu tượng của thành phố. Do đó, logo của AS Roma có hình đầu sói màu đen, được hầu hết fan bóng đá biết tới.
Trinh nữ Vestal:
http://en.wikipedia.org/wiki/Vestal_Virgin
Cuộc hãm hiếp phụ nữ Sabine
http://en.wikipedia.org/wiki/Rape_of_the_Sabine_Women
Mái vòm trên đồi Palatine, nơi được cho là có hốc cây tùng mà Sói thần đã nuôi Romulus và Remus.
