800 cây số từ Đông sang Tây

[diengiadung]

Xe lưng tưng một khoảng dài rồi đường lại ngon lành, vậy là khúc vừa qua chờ thi công.
Mặt đường nhựa hai bên vẫn vương đầy đất đỏ:

Vừa qua cua thì thấp thoáng phía trước là một cái hồ lớn....
Hồ gì vậy cà?:

Hồ lớn, khung cảnh đẹp. Tít phía xa xa có lẽ là những núi trong cụm núi Xuân Mãi đang chìm trong mây. Nếu nhìn trên bản đồ thì hoàn toàn không có cái hồ này - Ngạc nhiên rồi chợt hiểu ra...:

... khi chạy qua con đường nằm ngay trên thân đập: Đây chính là đập thủy điện Đăk mi 4A, một tác nhân chính khiến dòng sông Bung (DakMi) - thượng nguồn sông Vu Gia trơ trọi đáy vì nước người ta đã chặng dòng, tích hết vào đây rồi còn gì?:

Thượng lưu thiếu nước trong mùa khô: sông Vu gia chảy ngang TP Đà nẵng cũng sẽ bị nhiễm mặn, ruộng đồng thiếu nước tưới... là viễn cảnh không xa - Lợi ta nhưng lại hại người khác.

Theo thông tin từ báo chí, tổ máy H2 Nhà máy thủy điện Đak Mi 4A đã chính thức phát điện, hòa lưới điện quốc gia. Trước đó: vào tháng 6 năm 2009, Đà Nẵng đã yêu cầu Bộ Công Thương và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan buộc chủ đầu tư công trình thủy điện Đăk Mi 4 sớm bổ sung xây dựng cống điều tiết qua thân đập để trả nước lại cho sông Vu Gia với lưu lượng lớn nhất là 87m³/s.

Theo tính toán của UBND TP Đà Nẵng về nhu cầu nước ở hạ lưu sông Vu Gia, tổng lưu lượng yêu cầu (dòng chảy môi trường để đẩy mặn, duy trì dòng chảy kiệt; cho nông nghiệp, công nghiệp, sinh hoạt, dịch vụ) hiện tại là 84,19m³/s và 110,94m³/s đến năm 2020...

 

[findme]

Em thấy nước mình qua những bức ảnh chụp đẹp quá. Cảm ơn bác rất nhiều về thông tin ^^

 

[diengiadung]

Qua khỏi đập, mình gặp một ngã 3: quẹo phải là vào nhà máy thủy điện:

Theo tính toán cân bằng nước (trong đó đã tính đến nguồn nước nội thủy của TP Đà Nẵng), do chuyển nước ra khỏi lưu vực nên khi thủy điện Đăk Mi 4 đi vào hoạt động thì tình hình thiếu nước ở hạ lưu sông Vu Gia là rất nghiêm trọng.
Đà Nẵng cũng đã chỉ ra những sai sót lớn của Báo cáo cân bằng nước và đánh giá hiệu ích hạ lưu các công trình thủy điện trên sông Vu Gia - Thu Bồn do Viện Quy hoạch thủy lợi lập năm 2002 là: Lượng nước yêu cầu cho sinh hoạt, nông nghiệp, công nghiệp và du lịch được tính toán trong báo cáo là rất nhỏ so với lượng nước yêu cầu thực tế và quy hoạch đến năm 2020 của khu vực.

Nhưng nhà máy không chỉ hiện diện ở chỗ này thôi đâu mà nó còn lềnh khênh dài dài trên QL14E, rồi bạn sẽ thấy.
Phía xa xa là mây lòa xòa, trông như nằm ngang tầm mắt:

Sai về phương pháp luận trong tính toán cân bằng nước, chọn sai thông số thủy văn đầu vào của chương trình tính - chọn thông số lưu lượng kiệt tháng thay vì lưu lượng trung bình tháng, trong khi hai thông số này chênh lệch nhau rất lớn. Càng sai sót hơn nữa là khi tổng dung tích hữu ích của các dự án thủy điện Sông Côn 2, Sông Boung 2 (Bung), Sông Giằng và Sông Boung 5 đã bị giảm đi 435,4 triệu m³ so với dung tích được đưa vào chương trình tính toán cân bằng nước của báo cáo trên.

Nhà máy trộn bê tông của thủy điện Đak Mi 4A nằm trên một bán đảo của lòng hồ:

Chưa hết, tất cả các báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án thủy điện trên sông Vu Gia đều không đề cập đến ảnh hưởng của nguồn nước ở hạ lưu.

Đơn vị tư vấn lập dự án thủy điện Đăk Mi 4 còn nhầm lẫn rất cơ bản là "nước sông Đăk Mi chuyển về sông Thu Bồn rồi sau đó sẽ lại chảy về sông Vu Gia", nhưng trên thực tế, chỉ có một lượng nhỏ nước sông Thu Bồn chảy về sông Hàn (Đà Nẵng, hạ lưu sông Vu Gia) qua sông Vĩnh Điện (Điện Bàn, Quảng Nam) nhưng không sử dụng được do nước sông Vĩnh Điện thường xuyên bị nhiễm mặn.

Không biết những tranh chấp nguồn nước kia đến đâu, chỉ thấy bây giờ: cái hiển hiện trước mắt là thượng nguồn Vu Gia - tức sông Bung... trơ trọi đáy.

Đường vẫn trải dài trước mắt: quanh co, uốn lượn với những dốc không quá cao. Xe không nhiều bằng những "sư đoàn" bò, heo, cả trâu đang nhởn nhơ trên đường. Mình gặp bầy bò đầu tiên:

 

[diengiadung]

Qua vài khúc quanh thì gặp những ông trâu chào bàn.
Hi hi, mấy ông cố này đứng giữa đường, thân mình đầy sình đất ướt sũng với cái đuôi ve vẩy như muốn "uýnh dấu" vào khách bộ hành chạy ngang qua:

Hồ nước mênh mông vẫn kéo dài theo con lộ 14E, hai bên là đồi núi chập chùng. Đẹp hơn nếu đó là hồ tự nhiên...:

Đường vẫn quanh co trong tiết trời âm u. Đây vẫn thuộc địa phận Phước Sơn, bấy giờ là gần 8h sáng:

Chạy qua nhiều cây số nhưng mé phải vẫn là hồ với hồ: nước là vàng trắng - và có được theo cung cách 'chiếm đoạt' của mẹ thiên nhiên:

 

[diengiadung]

Tiếp tục gặp những cư dân 'đặc biệt': xe nhỏ phải nhường xe lớn, nhưng nếu xe lớn thấy mấy ông cố này cũng chào thua luôn - vì "ổng" có đặc quyền ưu tiên!:

Thi thoảng, hồ lại xuất hiện bên phải - trong đẹp nhưng lòng không vui.
Xưa kia "nước" ê hề nhưng trong ngày nay: nước cũng là một tài nguyên quan trọng cần tính toán kỹ để quản lý - không để cảnh "Người lểnh khểnh, kẻ weo râu":

Vòng cua vặn vẹo, mình nghĩ là sắp đến, sắp thấy một thứ gì đó. Phía phải bây giờ là dòng sông chứ không còn hồ - nước đầy ắp:

Lại gặp một công trình đồ sộ trên sông, dường như cửa nhận nước gì đó của thủy điện Đak Mi 4A.
Đây vẫn là địa phận xã Phước Hòa, bọn mình vẫn dõi mắt tìm kiếm Suối Nước Lang: một cảnh đẹp của xã.

 

[diengiadung]

Qua một số lán trại của công nhân công trình thủy điện thì mình thấy dòng suối bên phải:

Vậy là dừng xe lại, bỏ bên vệ đường và "kiểm tra chất lượng" khung cảnh bằng cách xem bản đồ, thăm thú thực tế:

Đúng là Suối Nước Lang rồi, suối bắt nguồn từ đỉnh núi Xuân Mãi chạy xuống tận đây. Chỉ được nhìn phần cuối của dòng suối nhưng trông rất đẹp huống gì phía trên kia nhưng lên cao hơn chắc phải cắt rừng:

Website huyện Phước Sơn giới thiệu về suối Nước Lang như thế này:
Suối Nước Lang nằm kề Quốc lộ 14E, thuộc địa bàn xã Phước Hòa, huyện Phước Sơn. Phước Hòa có 18.815,4 ha diện tích tự nhiên và 2.076 nhân khẩu.

Đây cũng là nguồn góp nước cho thủy điện Đak Mi 4A, có nước là có điện, có $.
Dòng thác nhỏ chạy xuống đây rồi chen qua các tảng đá tạo thành dòng đổ vào hồ nước. Nhìn mấy chỏm cỏ bên kia thấy mê không, tiếc rằng bọn mình lười nên không qua suối.

Địa giới hành chính xã Phước Hòa gồm phía Đông giáp xã Phước Hiệp; Tây giáp xã Phước Xuân và thị trấn Khâm Đức; Nam giáp xã Phước Kim; Bắc giáp xã Cà Dy và xã Quế Lâm.
Suối Nước Lang từ lâu đã là điểm dừng chân của nhiều du khách và người dân địa phương trong mùa nắng nóng. Tại suối có nhiều ngọn thác nhỏ đổ xuống những tảng đá xếp kề lên nhau tạo nên một bức tranh đẹp quyến rũ. Trên đầu nguồn, những hồ nước nhỏ phẳng lặng hiện ra như mời gọi du khách. Nơi đây rất yên vắng và thật gần gũi với những ai muốn đi tìm khung cảnh tĩnh mịch, thú vị giữa thiên nhiên hoang dã.

Nếu được quan tâm đầu tư khai thác Suối Nước Lang hợp lý sẽ rất có hiệu quả vì tại đây có khả năng thu hút cao đối với loại hình du lịch dã ngoại, tham quan, thắng cảnh và nghỉ dưỡng. Hiện nay, cơ sở vật chất và hạ tầng không nhiều, nhưng với vị trí thuộc xã Phước Hòa thì vẫn đảm bảo phục vụ nhu cầu du khách.

 

[diengiadung]

Lại lên đường. Những "kẻ cản trờ" lúc ni thuộc giống loài khác: một bầy heo! Vui ghê, con đường tả pí lù gia súc:

Một khách bộ hành cô đơn trên đường vắng:

Một làng nhỏ ven đường nhưng nhìn quanh quất không thấy ai, có lẽ người ta lên rẫy hết rồi:

Đường vẫn vắng, vòng vo nhưng xã Phước Hiệp vẫn còn xa phía trước:

Nắng bắt đầu vượt qua những đám mây, những ngọn núi... và chan hòa xuống mặt đất, hết cảnh âm u. Bấy giờ đã là 8h10:

Đường vẫn còn xa, xa lắm mới đến Eo Gió...

 

[diengiadung]

Từ Phước Sơn về Hiệp Đức.

Hồi rời Khâm Đức theo kế hoạch đã dự tính trước, mình đã gọi điện thoại đặt chỗ với nhà xe Phương Trang.

Do Tam Kỳ không có bến, chỉ có phòng vé nên phải nhận vé tuyến từ Đà Nẵng về Sàigòn. Giá vé y như lúc đi, riêng cước xe gắn máy kèm theo thì chỉ 400k (hồi đi đến 510k!) - chứng tỏ là hàng hóa từ đây về thành phố phía Nam ít hơn. Đặt vé ở Đà Nẵng nhưng xe sẽ đón bọn mình tại Tam Kỳ, ngay gần ga xe lửa - giấc 7h tối.

QL14E đoạn Phước Sơn:

Vậy nhưng trời xui đất khiến: đến Tam Kỳ ngay giữa trưa, đang băng khoăng vì phải lây lất đến tối, phòng vé lại đóng cửa nên nên bọn này đã nhảy lên chiếc xe khác: "xe... dù có thương hiệu!" - hóa ra đi xe này sướng hơn PT nhiều > đây là chuyện phần sau, mình sẽ kể đủ.

Rất vắng, ngoại trừ những lúc chạy ngang các khu dân cư thuộc thôn xã...

Lại nhắc về lúc rời Khâm Đức: lúc này mình cũng nuôi một ý định ngông hơn - do từ Khâm Đức đến Tam Kỳ không quá xa, chỉ tầm hơn 120km - nếu đến Tam Kỳ sớm, mình có thể chạy thêm chừng 50km nữa để đến Quảng Ngãi luôn. Ở đây có nhà xe Chính Nghĩa, về SG cũng thuận tiện.
Tuy nhiên "nửa kia" không tán thành do sợ mình chạy xe xa quá, mệt mỏi nhiều (hi hi, thương nhiều mới chăm kỹ) - phần khác: ghé Quảng Ngãi chỉ để mua vé, lên xe đi về thì... tiếc quá trong khi nơi này vô số những cảnh đẹp không dễ bỏ qua - chỉ tính sơ sịa biển Sa Huỳnh, núi Bàn Than... cũng đủ mê tơi rồi.

Nhưng tại sao lại cứ là QL14E, D... nhỉ? ít rối rắm nhưng dễ lầm lạc, mà lầm ở quốc lộ thì toi hàng chục cây số:

Phần cuối cùng của nhà máy thủy điện Đăk mi 4A, không biết nó là cái gì nhưng tính từ đập chính đến đây thì thủy điện đã vươn vòi dài đến hàng chục km: lấy nước của vùng cao đổ về xuôi. Càng cao, càng tốt vì sức nước đổ xuống thấp sẽ tăng mạnh bội phần...
Từ khúc này trở đi không thấy thủy điện trên đường này nữa:

 

[diengiadung]

Vậy nên Tam Kỳ vẫn là điểm dừng chân cuối lộ trình, đến sớm, dư thời gian thì sẽ tham quan bãi biển Tam Thanh vậy. Nhưng tính là tính, thực tế thì cũng có thể khác - Trời khiến mà, he he...

Cột cây số ven đường ghi: Bà Xá 11km. Địa danh này thì mình chịu, chỉ biết rằng bọn này đang hướng về xã Phước Hiệp rồi đi Hiệp Đức. Phía trước là một đỉnh núi rất cao, mình cho là núi Cà Tang thuộc Quế Sơn:

Vượt cầu 70 rồi thì đến cầu Bà Xá, địa danh trên cột cây số khi nãy - km68 + 177.
Dòng sông này nước ăm ắp, cuồn cuộn chảy. Bên trái có những chân của cây cầu cũ hay mới xây nữa chừng gì đó:

Cảnh đẹp nên bọn mình dừng chân nghỉ một tý, hết ngắm bên này rồi nghía bên kia...:

Dòng sông mé phải cầu hợp lưu cùng một nhánh khác từ núi Xuân Mãi đổ xuống, đục ngầu phù sa (dòng nước bên phải):

 

[diengiadung]

Một trong những đỉnh của rặng Xuân Mãi đây:

Đỉnh Xuân Mãi có độ cao 1.863 m, quanh năm mây phủ, có thể là nơi nghỉ dưỡng rất lý tưởng, cũng thích hợp với loại hình du lịch leo núi. Chưa có một cơ sở hay dịch vụ nào được xây dựng tại chân núi Xuân Mãi nhưng nếu được đầu tư đối với một đỉnh núi đẹp và thơ mộng này thì du lịch sẽ rất phát triển, nhất là đối với loại hình du lịch leo núi, đây cũng là nơi nghỉ dưỡng tuyệt vời.

Xem qua cứ trông như một cảnh đẹp trên Đà Lạt nhỉ:

Tại Khâm Đức, mình hoàn toàn không đổ thêm miếng xăng nào do đã châm đầy bình lúc rời Thạnh Mỹ. Bình xăng Win100 những 7L nên hoàn toàn có khả năng dư dã khi chạy đến Tam Kỳ, thậm chí đi thêm nữa, ví dụ như Quảng Ngãi. Xăng mà dôi dư ra thì lúc bỏ vào gầm xe openbus, người ta cũng rút ra hết thôi.

Tiếp tục con đường đã chọn: bọn mình chạy qua cầu Dốc Đỏ:

Miền đất đỏ, bạn thấy màu đất vương vãi hai bên đường không?: