Apachai - câu chuyện về một vùng đất

windysmile · 17-06-2007

Apachi nổi danh dưới xuôi như là một vùng đất nơi biên giới của ba nước gặp nhau, được ví von với câu nói: " Một con gà gáy, cả ba nước nghe tiếng". Thực tế Apachai là một bản thuộc xã Sín Thầu huyện Mường Nhé, cũng chưa phải là bản gần biên giới nhất. Bản xa nhất về phía Tây là bản Tá Miếu, bản này cách ngã ba biên giới độ 3-4 km.

Mốc nga ba biên giới được coi là mốc số 0. Các cột mốc khác đều lấy đây làm chuẩn để đánh số Ví dụ như cột ở cửa khẩu Lào Cai hình như là 301 có nghĩa là cột thứ 301 tính từ cột số 0. Các cột biên giới với Lào hình như được đánh theo thứ tự A1, A2...

Đến với mốc số 0 là mong muốn của rất nhiều người. Chúng tôi ngủ một đêm tại đồn biên phòng Leng Su Sìn định bụng hôm sau đi leo mốc số 0, nhưng có lẽ may mắn, hôm sau là đám cưới của một anh bộ đội biên phòng không thể bỏ qua.

Tối hôm tôi đến đồn, các chiến sĩ trong đồn đang chuẩn bị cho đám cưới. Mọi thứ đều giản dị, cắt giấy , vẽ chim bồ câu, dựng rạp trên sân bóng chuyên....

hoangbquang · 18-06-2007

Đường đến A Pa Chải

windysmile · 18-06-2007

Với tôi, gặp được đám cưới của chiến sĩ biên phòng là một dịp may mắn. Đám cưới rất xúc động, tôi nói với chú rể : "Đám cưới của anh, như câu chuỵên trong sách giá khoa" Một anh chiến sĩ biên phòng, ngoài 30, khuôn mặt khắc khổ, chai sạm, quanh năm chỉ biết sương gió biên thuỳ, lấy một cô giáo dưới xuôi lên trên này cũng đã lâu (tôi nhớ không nhầm thì ngươì Hà Tây) dạy học cách đồn biên phòng 10km, yêu nhau được 4-5 năm thì cưới. Một tổ ấm nho nhỏ, cuối tuần cô giáo được nghỉ, thì họ mới gặp được nhau.
Lấy nhau như thế, có nghĩa là họ sẽ gắn bó cả đời với cái lạnh, với ngã ba biên giới bạc phếch.

Nhưng có lẽ là hạnh phúc, gian dị, thanh tao

windysmile · 06-11-2007

zuji said:
Win, viết tiếp đi nha. APC mảnh đất đó nhiều kỷ niệm, bao giờ có dịp lên đó chuyến dài ngày nhỉ ... đi săn và uống rượu... hát xoè... ngủ " bờ rào " Win nhỉ...

Mấy hôm nay nặng lạnh, e nhớ màu vàng của những bông hoa dã quì lấp ló ở cuối con đường bụi đỏ. Lại nhắc lại chuyện say rượu. Tối hôm đó, người Hà Nhì tốt chức xoè, họ khác với người Thái, xoè quanh năm suốt tháng, người Hà Nhỉ chỉ xoè một hai lần trong năm. Một đống lửa to được đốt lên ở giữa bãi đất rộng. Phụ nữ mặc áo cầu kỳ, quấn khăn đeo hoa vào tay, đàn ông ngất ngưởng đan xen nhau, hồ hởi bên đống lửa. Tôí hôm đó, xã giết chó đón khách, rượu cứ gọi là kinh hoàng. Người Hà Nhì có tục lệ là vào mâm uống ba chén rượu. Sau lời mời của bí thư Pờ Dần Sinh, một ai đó bịt hờ lên miệng hô to : "Hãy bắt đầu" những người khác hô to: " Xơ " tiếng hô chưa dứt lại có tiếng hô khác : " Hãy bắt đầu " lại " Xơ " 3 lần thì bắt đầu uống, cực kỳ khí thế. Rượu đằm mà nặng, bụng đói meo nhưng vẫn phải uống, sau ba chén thì em lử đử, nhét vội miếng thịt chó vào mồm nhai được 2 nhai, chưa kịp nuốt thì có người tới mời rượu. Tóm lại là say, mà say không đứng vững , em lảo đảo, bám người này người khác trong đám xoè, thấy hay mà không dám vào xoè. Được khoảng một nửa đám em thấy mệt đi về nhà, được độ chục bước thì không đứng nổi, ngã uỵch phát xuống đường, không đứng dạy được, em phải bò vào hàng rào, nằm quay lơ ở đó, ngủ ngon lành hí hí....

:T

hoangbquang · 07-11-2007

Hí..Hí... Anh nhớ hôm ấy, đống lửa trại bập bùng bắn ra hàng ngàn những chùm tia lửa than như sao xa, vòng tay xoè Hà Nhì mấy chục con người đơn giản mà sao nó say lòng người đến thế, Windy mắt thì tít con bà nó lại, miệng líu lo "Hi..Hi.. Em say quá! Say quá, say quá", người nhũn, chân nam đá chân xiêu... Loay hoay thế đex nào ngã vào bụi, thế mà ngủ quay lơ...

Say rượu ở A Pa Chải nó "dễ thương" thế đấy!!!

Công việc bớt bận mải, quay lại nơi đó chơi mấy ngày nhá chú Windy?!

windysmile · 13-11-2007

Tôi lên Apachai vào những ngày cuối cùng của năm dương lịch, những ngày không có mặt trời, lạnh và u ám. Nhưng có lẽ, như thế lại giúp tôi nhớ lâu hơn, ám ảnh hơn, cái cảm giác lạnh lẽo, con đừong bụi đỏ mù mịt, màu tím nhờ nhờ của hoa chó đẻ lan khắp nơi. Cùng đi với tôi là một cô gái nhỏ nhắn, cô lên Apachai và dự định ở lại đó 1 tháng để dạy học cho bọn trẻ con. Dưới đây là những gì cô gái đó viết về Apachai, rất hay và xúc động. Tôi post trộm lên đây :

Trẻ em Hà Nhì má hồng rực, như những mặt trời sơ sinh.

Đôi khi tôi đi dạo quanh làng, bước qua những vuông sân quẩn bụi đỏ, những đường nước ngai ngái phân trâu chạy liên xiên ngang dọc khắp nơi. Bọn trẻ chạy chơi líu ríu bên dòng nước, má hồng loáng thoáng sau rặng cúc quỳ. Gót chân chạy làm bắn những tia nước sạch tinh lên cánh cúc quỳ lấm bụi.

Bấy giờ đã là cuối mùa cúc quỳ, hoa tàn hàng ngày. Mỗi ngày một ít đi. Thi thoảng tôi lại thấy mình lẩn thẩn ra bờ suối, tạm biệt những bông cúc quỳ đến lượt phải héo khô:

Cúc quỳ một ngày thu hết nắng

Lộng lẫy vì nhớ thương

Rồi đến lúc chỉ còn đài hoa héo in cháy vào trời xanh.

Tôi đang ở trên một hòn đảo biệt lập, làm từ cát ẩm màu đỏ, cúc quỳ vàng nắng, hoa chó đẻ tím bạc và cỏ tranh xanh ngút ngàn. Ở đấy có biết bao nhiêu mặt trời tí xíu hàng ngày chạy quanh tôi, cười tiếng cười của tôi 15 năm trước. Thấy mình già như một ngọn núi mọc giữa biển, hàng ngày sóng và gió tới bào mòn.

Một cô bé 16 tuổi, béo và xấu, và già hơn tuổi 16 của mình. Em vòng tay lên trời, duyên dáng như cây lau lả phiến lá dài dưới cơn mưa, hát say mê em sẽ trao anh trái tim này. Hạnh phúc tinh khôi ngời sáng trong mắt, niềm say mê ngây thơ và bản năng toả ra một cách hữu hình như hào quang. Những vòng hào quang lan toả, chạm vào tay tôi, da và chóp mũi, như mưa, như hơi ấm mặt trời. Má cô bé ấy cũng hồng. Mặt trời sơ sinh.

Mặt trời sơ sinh ở lại với người Hà Nhì suốt tuổi ấu thơ, chạm tuổi dậy thì. Rồi đột ngột, mặt trời lặn. Một ý nghĩ đến với tôi rất muộn sau này, khi đã trở về Hà nội, ngắm mặt trời lặn trên hồ Tây. Ấy là vẻ đẹp của họ, nhất là phụ nữ, thật giống mặt trời. Nhưng mặt trời ấy không bình minh, không chói lọi ban ngày, mà chỉ là giai đoạn hoàng hôn ngắn ngủi. Rực rỡ, chói sáng, ấm áp, âu yếm, rồi nhanh như hoa quỳnh nở, vẻ đẹp ấy tan vào màu xanh đen thẫm như rêu của bầu trời. Cô gái mặt trời toả hào quang mà tôi thấy, đột ngột trở nên già cỗi như hòn đá phủ rêu.

(còn tiếp )

windysmile · 14-11-2007

Hòn đá phủ rêu trong dáng dấp của một phụ nữ trung niên gầy mòn ngồi ngây trên chiếc ghế gỗ trước cửa, mắt không hồn hướng vào một nơi tôi không thể xác định, 2 tay đặt cố định trên đầu gối, lặng như hoá tượng. Rồi bức tượng gò lưng, khạc rất mạnh, nhổ xuống nền đất. Năm đầu ngón chân di di cẩn thận và chăm chú. Khuôn mặt họ nhăn nhúm, đau khổ, dường như cái mà họ nhổ ra không phải là nước miếng, mà là vất vả cực nhọc đã đóng cục trong cơ thể. Và đừng nên hy vọng gì, những đau đớn sau khi nhổ ra, di vào đất, cũng vẫn sẽ thấm ngược lại vào cơ thể. Không có cách nào thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn triền miên ấy.

<===)++X

Tôi hoài công kiếm tìm vẻ thanh thản bình lặng đáng lẽ ra phải có trong những con người nơi đây. Người ta nói rằng, ở những nơi biệt lập, con người được giải thoát khỏi gánh nặng phải sống và đeo thêm cái tôi cá nhân nặng nề mệt mỏi. Họ tồn tại theo như bản nguyên, như một cọng cỏ, như cơn mưa. Họ ý thức được rõ ràng về nơi linh hồn trở về sau cái chết. Do đó, họ tìm được sự hài hoà và bình thản. Họ không sống, mà tồn tại. Nhưng nơi tôi đến, mặc dù biệt lập và khó tới như một hòn đảo, vẫn là một vũ trụ nhỏ ồn ào. Con người quay điên cuồng không ý thức quanh bao nhiêu lo toan, tính toán, dự định, kế hoạch, công việc. Đó là cuộc sống, cũng như nơi tôi ở. Mệt mỏi và buồn rầu

Có lẽ, cũng như con người, vùng đất ấy không muốn nằm ườn ngắm mây trôi nữa. Nó muốn là một cá thể có cá tính, muốn hoặc bị kéo vào dòng chảy cuồn cuộn của cuộc sống nhân tạo đầy sức mạnh. Do vậy, những con đường thênh thang sẽ mở, xuyên qua rừng và đồi tranh. Cầu sẽ cắt ngang suối và một cửa khẩu quốc gia sẽ xuất hiện gần Tá Miếu lộng gió.

Nhưng khi nói chuyện với người già, những người đã xây dựng làng từ thủa trứng nước, tôi lại thấy Tả Kô Khừ và Sín Thầu, có lẽ chưa từng bao giờ chỉ mong được tồn tại, thênh thang đầy tự do. Nó đã luôn cố gắng để sống, tuy không thanh thản, nhưng có mục đích và sự tiến bộ.

windysmile · 14-11-2007

Người Hà Nhì tự gọi mình là Hà Nhì Già. Hà Nhì già nói tiếng thuộc nhóm ngôn ngữ Tạng Miến, chia sẻ âm điệu và khá nhiều từ vựng Trung Quốc.
Cách đây khoảng 300 năm, họ rời Vân Nam di cư sang khu vực Lai Châu và Hoàng Liên Sơn. Cho đến ngày nay, địa bàn sinh sống chủ yếu của họ đã mở rộng ra Sín Thầu, Chung Chải, Mù Cả, Ka Lăng, Thu Lủm (Mường Tè) và Y Tí, A Lù (Bát Xát). Riêng nhóm Hà Nhì Hoàng Liên Sơn chỉ mới định cư tại Việt Nam 150 năm trở lại đây. Năm 1918, thủ lĩnh Hà Nhì Trần Sử liên minh với Chà Tả Dần người Mèo đứng lên khởi nghĩa vũ trang, chống lại châu uý, tổng quản tay sai Pháp.

Ngôi làng nhỏ Tả Kô Khừ thành lập năm 1970. Khởi đầu, đây là nơi dừng chân của các nhà buôn, rất sầm uất với hơn 1000 hộ dân sống tập trung. Theo tiếng Hà Nhì, Tả Kô Khừ nghĩa là Đại công cộng. Sau TKK, nhiều làng khác được mở, chạy dần về hướng biên giới Việt Trung: Leng Su Sìn, Tả Kô Khừ, Apachải, và cuối cùng là Tá Miếu.

Apachải, không biết tên gọi này có lấy từ gốc là Apà (b&#7889

không? Chỉ biết trong một lần nói chuyện, bác Pờ Sì Tài có nhắc tới Apachải dưới tên gọi Bản Bố. Trước kia, tên gọi Pờ Nhù Khồ/Hồ phổ biến hơn. Pờ (trắng) Nhù (trâu) hồ/khồ (suối). Suối trâu trắng. Là vì trước đây, cứ 3 năm một lần, Hà Nhì Già lại đem một con trâu trắng ra suối cúng. Cúng xong sẽ đem chia cho mỗi hộ gia đình một ít xương, thịt. Họ lại đem về ruộng nhà mình cúng, cầu cho một mùa bội thu.

Tá Miếu là bản cuối cùng, nằm sát mốc 3, nơi sau này sẽ mở cửa khẩu. Tá Miếu (miếu to) gợi nhớ ngôi miếu xưa do Trung Quốc xây, nơi người Hà Nhì, dù Việt hay Tàu, đều thành tâm cầu cúng. Thời Pháp đô hộ, dân bị đuổi ra khỏi quả đồi, ngôi miếu suy tàn dần. Nay, tàn tích duy nhất còn sót lại là chân cột đá, nằm cách 1km thẳng hướng nhà chú Gió To (Mạ Gió Tư, trưởng bản Tá Miếu)

Vậy là, chỉ cách đây cùng lắm là 100 năm, người Hà Nhì đã đặt chân tới Mường Nhé ngày nay.Bắt đầu từ Tả Kô Khừ, họ xây thêm những ngôi nhà nhỏ ấm cũng bằng gỗ, bằng đất dưới chân những ngọn đồi, rồi đặt tên chúng là Leng Su Sìn, Tá Miếu, Apachải.

Trong khoảng 100 năm ấy, Hà Nhì già tiến hành chiến tranh lien miên với thú rừng, lũ lụt, giặc ngoại xâm, đói, phỉ và thuốc phiện. Đặt vào lịch sử, 100 năm chỉ là chớp mắt. Nhưng 100 năm của người Hà Nhì đầy biến động. Lịch sử ngắn và sôi nổi chỉ có thể là sản phẩm của một dân tộc sống, tha thiết sống. Không thể là tồn tại.

windysmile · 15-11-2007

nomadicant said:
:help :help À Quên! Nhắc các Bác nhớ quan tâm đến tin nhắn của em nhé! Em đang làm tạp chí du lịch trên VTC, đang có nhu cầu quay các chuyến đi chơi, khám phá thú vị, hấp dẫn của các Bác. Các Bác nhớ liên hệ với em nhanhnhanh nhé! Trông cậy vào các Bác cả đấy!

hì hì, trên này nhiều chuyến đi, bác chịu khó tham gia theo dõi.

em post tiếp ợ

Tôi mơ ước được cảm nhận vẻ đẹp của sự tồn tại.

Về một khoảnh cuộc sống nào đó, có lẽ chỉ hơi lùi lại một tẹo vào quá khứ.

Làng Hà Nhì trong hình dung của tôi là nơi dân cư vẫn phải sống tuyệt đối tập trung trong bản, làm nhà trình tường thật dày để chống thú rừng. Phụ nữ lấy củi, nấu cơm, cất rượu, làm nương. Đàn ông đi săn. Bản làng vàng rực những vuông nhà đất. Các cô gái má đỏ hồng mặc trang phục có tà dài, lấp lánh khuy bạc chỉ thêu. Đàn ông áo đen giản dị. Làng trồng lúa nước ở những nơi bằng phẳng, chắt nước trồng cải mèo. Đàn bò sống chung với nai hoãng trong rừng. Tôi luôn hình dung những ngôi làng Hà Nhì như một nơi đầy nắng, nắng ôm ấp mặt đất, làm ánh lên màu bụi đỏ, gỗ, chỉ thêu, hoa cải và tất nhiên, cả những mặt trời sơ sinh của tôi. Ngôi làng tràn ngập tiếng hát. Cô bé hàng xóm hái rau cải, tiếng hát thẹn thùng không vang xa, chỉ lảng bảng bên những chùm hoa cải:

a nhí là a nhí ô

A cồ là cồ a nhí

A nhí á cô

A cồ là a nhí ô

Con trai thì theo con gái

Con gái khóc, còn con trai lại cười

Hùng Sang á ma nối tiếng hát, bàn tay thơm mùi khói rượu vẫn liên tục đảo cơm:

Chề chuy chề

Ngà mô mì la pá tò ni

Chề chuy chề

Mùi mỡ và canh chua, lẫn trong khói củi quyện vào tiếng hát phụ nữ dịu dàng. Nắng xuyên qua khung cửa, rải thành vệt trên bàn ăn. Đôi khi cũng trong lúc nấu cơm, mứ mư nắm tay tôi xoè theo tiếng hát của cậu Pá Lụ, Hùng Sang a pà ngồi dựa lưng vào tường, mỉm cười.

windysmile · 19-11-2007

Bây giờ ngôi làng vẫn thế, mà lại không phải như thế.

Những người mẹ xứ sở vẫn gùi những gùi củi nặng mà bộ đội biên phòng không thể nhấc lên, bình thản nhảy trên những hòn đá trơn trượt để vượt suối mà không bị ướt chân. Đàn ông vẫn vác súng đi săn, mang về cả hổ và gấu. Những em bé được yêu, má hồng sạch sẽ. Ngày Tết cả bản tràn trong rượu. Khách đến cả làng xoè bên đống lửa, tặng nhau hoa cúc quỳ gói trong giấy báo. Nhưng tôi vẫn thấy thiếu thiếu một điều, mà vì sự thiếu thốn đó, cuộc sống tự dưng trở nên bất an. Bất an như khi bạn phải ngồi dựa lưng vào bóng đêm, nghe tiếng khóc phụ nữ. Như khi phải tự tìm lời giải thích cho thái độ quá đỗi bàng quan, không một mảy may xấu hổ của người tiếp chuyện đang say mê với những kỳ tích báng bổ nhân cách của mình.

Thế nên, khi nằm gọn trong chăn tối tối, vẫn phải lẩm nhẩm đếm cừu:

I've got the obligatory Hendrix perm.
And the inevitable pinhole burns
All down the front of my favorite satin shirt.
I've got nicotine stains on my fingers.
I've got a silver spoon on a chain.
I've got a grand piano to prop up my mortal remains.
I've got wild staring eyes.
And I've got a strong urge to fly.

No Im too exhausted to fly

Or even to float

I am sleeping

Sleep, my little one sleep

Father is tending the sheep

Garden and meadow are still,

Cows are asleep on the hill

Sleep, my little one sleep

Now slumber deep.

Rồi sáng tỉnh dậy, lọ mọ ra bể nước đánh răng rửa mặt, phun nước lên đám rêu dài cả đốt ngón tay bám vào chân bể. Khao khát giá mình thay vì ở đây, lại đang chết rét run cầm cập ở cánh đồng rêu Bắc âu thì thú nhỉ, thú nhỉ.

Tìm kiếm

Tìm kiếm

Apachai - câu chuyện về một vùng đất

windysmile

Phượt quái

hoangbquang

Phượt quái

windysmile

Phượt quái

windysmile

Phượt quái

hoangbquang

Phượt quái

windysmile

Phượt quái

windysmile

Phượt quái

windysmile

Phượt quái

windysmile

Phượt quái

windysmile

Phượt quái

Hỏi Phượt

Bài mới nhất

Forum statistics