Truyền thuyết kể rằng xưa kia Cao Biền làm tiết độ sứ, đi khắp nơi để trấn yểm long mạch đất Giao Châu, rất nhiều thần bị Cao Biền diệt. Cách diệt thường là ra vẻ lập đàn cúng tế thần, rồi khi thần hiện lên thì sát hại. Hoặc là lấy kim khí yểm vào các chỗ hiểm để chặt đứt long mạch. Đến Tản Viên, Cao Biền định biết là nơi linh khí tụ hội nên ra sức trấn yểm, nhưng Thánh Tản chỉ bay qua và nhổ nước bọt vào.
Ấy thế mà ngày nay, người ta lại trấn cả lên đầu núi một pho tượng đồng ! Theo quan niệm cổ thì đồng, sắt, vàng là đồ trấn yểm rất mạnh.
Ba đỉnh núi, thì ở giữa là Ngọc Tản, nơi Thánh Tản - Sơn Tinh ngự. Một bên là ngọn núi Vua, một bên là núi Ngọc Hoa. Núi Vua ngụ ý là nơi dành cho Vua Hùng, còn Ngọc Hoa là tên công chúa con vua Hùng, (có sách nói Ngọc Hoa chính là tên của Mị Nương, vợ của Sơn Tinh). Ngọn núi Vua cao nhất, sau đó mới đến Ngọc Tản, rồi Ngọc Hoa. Như thế cũng đúng vì Cha sẽ ở cao hơn con gái và con rể. Nhưng Ngọc Tản ở vào chính giữa, nên thiêng liêng nhất. Hơn nữa Hùng Vương thì ngự ở núi Nghĩa Lĩnh - Phong Châu, nơi đây chỉ là tượng trưng mà thôi. Một bên là nơi vọng về cha, một bên là vợ nhìn về, cái thế của Tản Viên uy nghiêm là thế.
Gần đây ở gần đỉnh núi Vua có dựng đền thờ Hồ Chí Minh. Cá nhân tôi không thích thú gì với điều này, nên quyết định không đến đó. Các cụ xưa bảo một nước không có hai vua, một núi không có hai Thần. Nay thì trên đỉnh đầu đền Thượng có tượng đồng trấn giữ, bên kia có đền thờ HCM dòm sang, liệu Thánh Tản có phải đang bị xâm chiếm đất đai quá nhiều rồi không ???
Từ đỉnh Tản Viên nhìn sang đỉnh núi Vua:
(
