[Chia sẻ] Mông Cổ mùa Thu - Blackhill đi lang thang

Có ai gửi về nơi ấy Mongolia một cơn gió ?
Có ai muốn tui mang về,
Một chú cừu con kêu be-be...

Ôi Monglia...

Thành Cát Tư Hãn, ngài có ngờ đâu, đế quốc của ngài
Đìu hiu trong gió lạnh
Tôi, một thằng người nhỏ bé, xứ Đại Việt
Đang ghé thăm xứ Hãn Mông...
Thắng hay bại đâu còn gì để luận anh hùng
Khi quá khứ đã về trong cát bụi

Giữa công nghiệp khói bụi
Vẫn còn đây mênh mông thanh vắng

Tôi đi tìm những thảo nguyên
Với lời hát 'hai giọng' cao vút
Theo cánh chim đại bàng

Cưỡi ngựa lùn đi lang thang
Theo những dòng sông vắng...
Khovd, Tuul, Selenge và Orkhon...
Từ Sa mạc Gobi lên hồ Khusgol...
Ngược qua Bayan Olgii, ngắm núi Tavan Bogd

Tôi đi tìm tuyết rơi... giữa thảo nguyên
Tuyết trên núi đã rơi... tìm về lại Altai
Tuyết sẽ rơi trên những nóc lều da
Đêm sẽ lạnh cóng (âm 10 độ...)
Co ro trong ánh trăng lạnh
... và tiếng Sói tru...

Tôi đi trốn loài người...

Ôi Mongolia...

Hành trình của Blackhill bắt đầu từ 31-8-2015
bay từ Tp HCM đi Ulan Bato Улаанбаатар theo ngả Hongkong.

Tấm ảnh này Blackhill chụp vùng núi Altay mùa Thu 2008 bên phiá Tân Cương, Lake Kanas huyền thoại. Núi Aitay (Altai, Алтаи) còn có tên núi Hữu Nghị cao hơn 4500 tạo ra biên giới tự nhiên giữa 3 nước Mông Cổ - Nga và Tân Cương TQ...
Vùng Bayan Olgii (Баыан Олгии) là tỉnh cực tây Mông Cổ là nơi duy nhất còn đi săn thú bằng chim Đại bàng...

 

[blackhill]

Cảnh đẹp như trong mơ...

Rừng Thu cây Thông đang dần khô, điểm xuyết với những hàng Bạch Dương lá vàng...

Một gia đình Ngỗng trời 5 con trong cảnh hồ nước tĩnh lặng, phiá sau là những ngôi Nhà Lều, và những đàn ngựa thong dong trên đồng cỏ...

Sau một chặng horse trekking mệt nhọc, nhóm đã đến một thung lũng thanh vắn bên bìa rừng thông, cả người và ngựa đều nhẹ nhõm, chuẩn bị cắm trại...

(*) Mùa Đông về gió rét thổi đến từ phương Bắc - Siberia... nhìn các ngọn đồi, phiá rừng khô lá là phiá Bắc... kinh nghiệm của người chăn nuôi trong mùa Thu là di chuyển nhà lều Ger và đàn gia súc đến những thung lũng phiá Nam của các ngọn núi để tránh gió và cái rét sẽ xuống đến độ Âm 30-40 độ.

(*) Zud or dzud (Mongolian: зуд) là danh từ chỉ cái rét cực Âm ở Mông cổ, xảy ra vào tháng 12 & 1 trong một số năm là dạng thời tiết cực đoan, có thể làm chết rất nhiều gia súc, nhất là ngựa... có lẽ đó là dạng thiên tai khắc nghiệt tiêu biểu ở Mông Cổ và Siberia...

Nhưng mùa Đông vẫn còn chưa đến, hãy vui đi...! Cắm trại ngủ lều thật là ngon giấc trong cái rét ngọt -5 độ C...

 

[blackhill]

Hành trình Extreme Mongolia - 22 days 3600km

- Ngày 1 (1-9-2015): Ulaan Baatar to Mandangovi (Манданговь) ngủ đêm tại thị trấn Mandangovi
- Ngày 2 (2-9-2015): Mandangovi pass Dalanzagat to Khongoryn Els, Sa mạc Gobi - Gobi Gurvansaikhan National Park. Buổi chiều cùng với Corrado khám phá đồi cát và chụp ảnh
- Ngày 3 (3-9-2015): Khám phá Khongoryn Els - Gobi Gurvansaikhan National Park leo đồi cát cao 400 mét vào chiều tối
- Ngày 4 (4-9-2015): Buổi sáng cưỡi Lạc đà, buổi chiều nghỉ tự do tại Khongoryn Els
- Ngày 5 (5-9-2015): Hàng trình vất vả (lái xe Ganbar) 250Km hướng lên phiá Bắc: Từ Khongoryn Els đi Bord và Guchin-Us nghỉ trưa dọc đường, chiều đến Arvaikhee đi qua khu tượng đài Ngựa - nghỉ đêm tại Arvaikhee.
- Ngày 6 (6-9-2015): buổi sáng đi chợ và nhà tắm, sau khi ăn trưa đi vào vùng núi Khaigai Mountain National Park, nghỉ đêm tại nhà lều Ger
- Ngày 7, 8, 9 và 10 (7-9-2015): Trekking đi bộ và cưỡi ngựa 4 ngày và cắm trại, ngủ lều (+Ger xen kẽ) & đốt lửa trại nướng thịt, chơi trò chơi team building... trong khu vực Thung lũng 8 Hồ - Khangai Mountain National Park (Khuisin Lake, Dalban, Hygtaruu Valley...).

- Ngày 10 (10-9-2015): Xe của Gambar đón nhóm và đi lên Kharakhorin city, buổi chiều tham quan Erden Zuu, nghỉ đêm tại nhà khách (được ở trong nhà không phải lều Ger)
- Ngày 11 (11-9-2015): Buổi sáng đi bảo tàng Lịch sử Kharakhorin, sau đó đi Hot Spring (Tsenher Hot Spring) sau khi đi qua khỏi Tsetserleg city, buổi chiều và tối tắm nước khoáng nóng và nghỉ đêm tại Ger Resort
- Ngày 12 (12-9-2015): Đi Hồ Trắng (Terkhiin Tsagaan Lake) buổi chiều trekking khám phá miệng núi lửa, buổi tối ngủ tại Ger Camp bên Hồ Trắng
- Ngày 13 (13-9-2015): Khám phá khu vực Hồ Trắng ngủ đêm cùng tại khu lều bên hồ, tắm nước lạnh và chụp ảnh hoàng hôn ...
- Ngày 14 (14-9-2015): Hồ trắng đi lên phiá Bắc (Moron - Khugsul Lake) nghỉ đêm tại một nhà nghỉ giữa đường, chụp ảnh hoàng hôn, sáng sớm dùng ống nhòm xem tuần lộc trên núi xa...
- Ngày 15 (15-9-2015): đến thành phố Moron (Murun) đến bến xe chị hướng dẫn Urgna book vé trước cho 2 người sẽ tách đoàn vào ngày 18-9
sau đó đi tiếp lên khu vực Ger bên hồ Khusgul
- Ngày 16 (16-9-2015): Ăn sáng và hành trình leo núi 3100mét (10 giờ sáng đến 7 giờ chiều) chinh phục đỉnh núi, tuyết rơi nhẹ, đốt lửa sưởi ấm trên đỉnh núi... tối về tiếp tục Lửa trại và nghỉ tại khu Ger camp
- Ngày 17 (17-9-2015): Gặp gỡ giao lưu với các nhóm khác, Treeking cưỡi ngựa khu vực Hồ Khusgul, liên hoan món 'Sườn Cừu Hấp Đá'... chụp ảnh đàn ngựa bên hồ Khusgul... Lái xe Gambar nhậu Vodka say xỉn...
- Ngày 18 (18-9-2015): Hành trình ngược về Moron theo hướng Đông-Bắc và trekking miệng Núi Lửa, cắm trại nghỉ đêm trong bìa rừng
- Ngày 19 (19-9-2015): Hành trình ngược tiếp về hướng Đông-Bắc và chiều đến khu Monastery, nghỉ đêm tại Monastery Ger camp
- Ngày 20 (20-9-2015): Từ Monastery về Ulaan Baatar kết thúc hành trình lúc 4 giờ chiều. Buổi tối đi xem Nghệ thuật tại Nhà hát Công viên Thiếu nhi

- Ngày 21 (21-9-2015): Ulan Bator - chia tay Corrado, đi chợ Narantuul mua sắm đồ da lông thú..., đi bộ trong thủ đô UB, chụp ảnh khu quảng trường UB...
- Ngày 22 (22-9-2015): UB-VN, chuyến bay về transit tại HongKong về Việt Nam

 

[blackhill]

Tiêu điểm hành trình ngày 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12...

Vậy là tớ đã báo cáo hành trình thực tế rồi nhe, bây giời tiếp tục kể chuyện lai rai ngẫu hứng theo đúng phong cách của Blackhill...

 

[blackhill]

Mông Cổ - lang thang trong sắc Thu đẹp mộng mị...

Rời xa chốn thị thành ồn ào, khói bụi,
Ta lại về chốn thảo nguyên
Thanh vắng và mênh mang
Gió lạnh và nắng ấm
Núi đồi hoang sơ không dấu chân loài người
Ta và em ôi thảo nguyên và đồng cỏ
Những dòng sữa trong lành
Trà bơ nồng ấm tình người
Đêm về rừng sao chơi vơi
Dải Ngân Hà mộng mị...

 

[blackhill]

Có căn hộ nào nhìn ra thảo nguyên như hình trên không bạn #henrytruc ơi...? :LL

 

[blackhill]

Chân dung nhóm phượt quốc tế, lửa trại...

Đây là đêm đầu tiên được nhóm lửa trại trong cả hành trình 20 ngày vòng quanh Mông Cổ... Ý tưởng này do mình chuẩn bị khi tìm thấy những điều kiện cần thiết: củi đốt, an toàn, vị trí nhóm lửa thì thuận lợi không phải thuyết trình nhiêù với các thành viên khác vì ngay chỗ đó đã có dấu vết mấy hòn đá và than củi do nhóm khác để lại... Sau bữa ăn tối do chị Urgna nấu cho nhóm, mình khởi động nhóm lửa và ngọn lửa xua tan giá lạnh và ngay lập tức được tất cả các thành viên hưởng ứng tham gia... =))

Cuộc sống có được những cảm giác thế này thật là quý giá, không mua được bằng tiền, không gì hạnh phúc hơn...

(BB) Thành viên trong nhóm từ trái sang phải: Tamara (Đức), Laurence (Hà Lan), Maxime (Pháp), Urgna (Mông Cổ) và Corrado (Italy)... ngoài ra còn 1 chú người địa phương dẫn ngựa thồ hàng cũng tham gia... và có 2 con chó rất thân thiện đi cùng. Àh quên chưa đếm Blackhill là người đang bấm máy. hi hi.
Không gian xung quanh thật sự thanh vắng và... hoang dã.

Cảnh sắc thiên đường... 100% PURE MONGOLIA

Sáng sớm đi ra khỏi lều để (...toilet), tranh thủ chụp vài tấm...

(*) Lời bình: Mình không có khả năng để làm những việc từ thiện xã hội như chữa bệnh hay hát cho bệnh nhân ung thư... chỉ có những hình ảnh này gửi gắm đến mọi người rằng 'hãy tìm cho mình một lối sống lành mạnh, thiên nhiên, những thói quen tốt và có lợi cho sức khoẻ đừng để đến khi quá muộn'...
Thông điệp trên đây vốn là "100% Pure New Zealand" chính thống của quốc gia New Zealand nhưng mình muốn dùng cho Mongolia hơn vì nó thật sự 100% không có bất kỳ thực phẩm hay hoá chất tổng hợp nào? Bạn đang ở trong môi trường 100% Thuần khiết... (!)

 

[blackhill]

Bên trong ngôi nhà lều Ger của người Mông Cổ...

Những ngôi nhà lều Ger Mông Cổ là văn hoá truyền thống từ hàng nghìn năm, rất tiện lợi để chống lạnh và nhẹ nhàng để di chuyển theo đàn gia súc, vừa thân thiện với môi trường, và chống được cả gió bão... Vật dụng cũng đơn giản nhưng hữu ích: một bàn thờ nhỏ (thờ Phật), những tấm ảnh lưu niệm, cây đàn Mã Đầu, vài tấm thảm hay bộ da chó Sói... Nhìn chung bên trong lều người Ca-dắt thường nhiều vật dụng hơn người Mông-Hãn...

Khi đến mỗi khu lều Ger khách được chủ nhà mời về ngôi lều chính, uống sữa trà nóng được trong phích nước, kế tiếp món váng sữa, giống như Bơ, và sữa chua đựng trong một thùng nhôm dày... sữa chua bò Yak, sữa chua từ Sữa Dê đều thơm và ngon hết sẩy và không có đường... (bạn tự cho thêm đường nếu thích)...

Loại Bơ từ sữa bò Yak, loại này ngoài chợ cũng có bán rất nhiều, mùi thơm nhẹ và ít béo như Bơ đặc... Có thể pha với Trà Xanh và khấy với bơ này để uống tăng nhiệt và chống lạnh cực tốt...

Blackhill đã chuẩn bị trước từ VN sang 1Kg Trà Xanh (khô), 2 bịch Vinacafé và cơ số Trà Gừng, Cà phê G7... để giao lưu làm quà tặng cho gia chủ, nên rất được welcome... mấy bạn Tây còn mang theo cả Kg kẹo chocolate hiệu Grand Toffy (của Ukraine nhập qua Mông Cổ) là món quà yêu thích của trẻ nhỏ...

Cái Bếp Lò này là trái tim của mỗi ngôi nhà lều Ger của người Mông Cổ... Mỗi buổi chiều hoàng hôn hay sáng sớm... Khi nhìn thấy làn khói toả ra từ những ngôi lều là dấu hiệu của sự sống, cho dù trong cái rét mùa Đông với độ âm 30, 40 độ C...

from Ger to Ger - từ nhà Lều đến nhà Lều...

Ngoài một số vùng hoang sơ như Gô-Bi hay Al-tai... thì đa phần 2/3 diện tích đều có cư dân sống rải rác trong các ngôi nhà lều, cách nhau chừng 7-10km hoặc xa hơn 1 chút... Như vậy rất thích hợp cho một mô hình du lịch chỉ có ở Mông Cổ đó là 'from Ger to Ger' từ nhà lều này đến nhà lều khác... Mình hơi ngạc nhiên các topic trước đây các bạn phượt hơi dị ứng với lối sống du mục và không gian mênh mông của Mông Cổ, nhưng qua thực tế sau hành trình này, cũng như cảm nhận của hầu hết dân Phượt quốc tế... đó là rất tuyệt vời (!) Có vô số trải nghiệm khác biệt những cũng rất an toàn và vừa sức...

Đồ ăn thì ngon nếu mình biết tự nấu bổ sung vào thức ăn địa phương, như Thịt bò Yak, thịt cừu, Trà sữa, rau củ quả...; quần áo ấm 3 lớp cho mùa Thu hay đầu mùa Đông; xe gắn máy hay xe Van, kể cả xe đạp...; lều 2 lớp và túi ngủ; giày trekking...; bổ sung với máy GPS; và như các bạn đã quen với các trang bị này thì việc đi phượt Mông Cổ sẽ là một trải nghiệm cực kỳ thú vị và rất vừa túi tiền nữa...
Con người sống thưa thớt nên rất hiếu khách, chi phí để trả cho chủ nhà chủ yếu là Ger (chừng 400-500K VNĐ/ ở 5 người) còn lại bạn có thể tự đung nấu, trao đổi thêm (*)... Đi theo nhóm trong các chặng đi bộ và cưỡi ngựa thì thuê 1 người quản lý ngựa kiêm hướng dẫn địa hình, cần 1,2 con để thồ hành lý và vài con để có thể thay nhau cưỡi khi đi bộ mệt, cũng không nhất thiết phải 1 người 1 ngựa; chỉ cân 1 người địa phương cho một nhóm, trong bán kính 10-15Km luôn luôn có thể tìm thấy một nhà Lều, dù không làm dịch vụ nhưng họ vẫn sắn sàng cho thuê Ger hay ít nhất là cho cắm trại ngay trong khu gần nhà...

Trải nghiệm thú vị nhất là cắm trại ngủ lều ngoài trời (Tent, chứ không phải Ger) giữa không gian thanh vắng và không khí trong lành, đốt lửa, tắm nước lạnh cóng, nướng thịt cừu, hay bò Yak... Chui vào túi ngủ, bên ngoài đã có 1, 2 chú chó canh lều, giữa bìa rừng... Thì trên trái đất này không đâu được bằng như ở Mông Cổ (!)

(*) riêng cái này thì phải sáng tạo và biết ứng phó hay ứng xử khéo léo thì sẽ rất thú vị. Chẳng hạn khi bạn nhìn thấy chủ nhà làm thịt một con cừu, thì có thể bạn sẽ mua lại vài cân thịt với giá 2/3 so với ngoài chợ, tức là hừng 30-40,000 Đồng/Kg... Mà ngoài chợ cũng chỉ 50,- 60,000 Đồng một ký lô thôi, cừu sạch đấy (Oh my god...). Còn khi bạn tặng 1 ít quà cho gia chỉ hay cho trẻ nhỏ như Pin tiểu, Tập vở, bánh kẹo, cà phê Việt Nam, rau củ quả (không có ở trong nhà Lều vì cách thị trấn hàng trăm Km)... thì đổi lại bạn uống Sữa Nóng hay ăn Yogurt hả hê luôn... Còn máu hơn thì bạn bắt nguyên 1 con Cừu Tơ nhé, giá chừng 500- 600 Ngàn Đồng 1 con (riêng bộ da ngoài chợ đã bán 300 ngàn Đồng, hi hi)... Cừu Tơ nguyên con thì làm món đá nướng bỏ vao trong sau khi đã làm sạch lấy hết bộ lòng, sau khi bỏ đá nóng, bạn cột phần cổ lại cho kín và để 1 giờ 30 phút sau là có món Khorkhot đúng chất Mông Cổ...
(*) Sẽ tuyệt vời hơn nếu ai đó mang theo 1 máy ảnh Polaroid chụp và in ngay hình ra để tặng các cháu bé...
(*) Mấy bạn kia đi Mông Cổ mà suốt hành chục ngày chỉ húp mì-gói suông thì mình cho là thất sách. Vì dù ngày nào mình cũng có ăn dặm mì gói mua tại các cửa hàng tại chợ & thị trấn địa phương, nhưng mà là Mì gói + Súp "Thịt Bò rán", Mì Gói + "Xúc xích" + "Rau bắp cải"... ăn uống như vậy mới khoái khẩu để mà đi phượt, chứ không ỷ lại và chờ các bữa nấu sẵn bởi người hướng dẫn nhóm... Thịt bò Yak Mông Cổ bảo đảm ngon và sạch hơn thịt bò Úc mà giá thì 60,000Đồng một Ký, ôi trời ơi, không ăn thì phí cả cuộc đời...=))

 

[blackhill]

 

[blackhill]

Hành trình ngày 1 (1-9-2015) UB đi Mandagovi

Mình theo nhóm đã khởi hành trước đó 2 ngày, cho nên chặng 1 là đi từ UB xuống Mandagovi để bắt kịp nhóm và gặp nhau tại Sa mạc Go-bi bên ngoài thành phố Dalanzagat... Chặng này mình phải đi theo xe khách tại bến xe Dragon Bus Station cách trung tâm 10Km theo đại lộ Hoà Bình theo hướng Tây Nam cửa ngõ Ulaanbaatar.

Peace Avenue là trục đường chính xuyên tâm của Ulaanbaatar, qua khỏi bến xe Dragon Bus một đoạn là vùng ngoại ô UB...

Một trụ sở doanh nghiệp, tên gọi là MONTRAK GROUP - МОНТРАК ГРУУП bạn dễ dàng cài input keyboard "Rusian Phonetic" vào máy tính và gõ theo âm tiếng Anh, máy tính sẽ tự động đưa ra các mẫu tự tiếng Nga tương ứng (Mông Cổ dùng phiên âm tiếng Nga- Slavơ) như mình đã trình bày.

Đây là một nhà máy & cửa hàng bán sản phẩm Cashmere vải len dệt cao cấp của Mông Cổ, là sản phẩm tiêu biểu của nền công nghiệp nhẹ của MC và rất nổi tiếng trên thế giới, sản lượng chỉ đứng sau China nhưng chất lượng thì bảo đảm hơn không có hàng lởm. Vải Cashmere dệt từ lông cừu và lông bò Yak chất liệu mềm và ấm. Khăn quàng cổ cao cấp Cashmere có giá vài trăm USD giống như của anh Mr Đàm nhà mình hay khoe 1000USD đó bạn...
Vùng ngoại ô UB chủ yếu là các nhà máy điện, xe tải và xe công trình phục vụ ngành công nghiệp tận tải, logistic và khai mỏ, ga-ra ô-tô các loại (người Việt có mặt trong ngành này tại MC), và rất nhiều các nhà máy sản xuất vải bạt và vải Cashmere...

 

[blackhill]

Hành trình ngày 1 Ulaanbaatar - Mandagovi Улаанбаатар-Мандаговиь...

Những hình ảnh đẹp đầu tiên xuất hiện sau vài chục Km ra khỏi Ulan Bator ồn ào và có cả kẹt xe theo trục chính huyết mạch Peace Avenue. Gần trăm Km ra khỏi UB thì bắt đầu vào đường trên nền đất, vùng phiá Nam là địa hình sa mạc Go-bi bằng phẳng, đồi rất thấp và nền đất sỏi rất cứng nên xe chạy 60-70Km/giờ...

Bác tài xe mình đi do chất hàng trên mui xe nên cũng bị Công an dừng và phạt, sau 15 phút hì cho đi tiếp...

Xe ở Mông Cổ chạy bên lề phải, nhưng mà xe tay lái thuận hay nghịch đều được sử dụng... CSGT rất nghiêm túc và thân thiện, ban đêm kiểm tra lái xe uống rượu bằng thiết bị tự động thò tay vào cửa xe bấm 1 cái, chứ không bắt lái xe phải bước ra ngoài... CSGT ở Mông Cổ không ăn hối lộ... (BB)

Sau đó đến trạm đổ xăng và chú chó đầu tiên chạy ra làm quen, chó Mông Cổ rất hiền và là nhân vật chính trong hầu hết các gia đình Mông Cổ... Đa phần là dòng lai giữa 2 giống nổi tiếng là Mastif - chó Ngao Tạng và dòng kéo xe (Alsaka) phiá Bắc (chó Alaska, và dòng Husky lai Sói)...

Chân dung 1 em chó Mông Cổ - dòng rất phổ biến, nhìn không phải có ngao Tạng thuần chủng (Mastiff) cũng không phải thuần Alaska phương Bắc... Mình sẽ tìm hiểu thêm, nói chung đa phần rất thuần tính...