Dòng Tên từ Macau lớn mạnh, với đội ngũ truyền giáo đông đảo, năm 1615 đã gửi các thừa sai người Bồ, người Ý đến Việt Nam. Khác với những thừa sai mấy chục năm trước không biết tiếng Việt, các thừa sai dòng Tên bỏ nhiều công sức để hiểu tiếng Việt, và Việt hoá Kinh thánh.
Vị thừa sai dòng Tên nổi tiếng nhất với dân Việt Nam là
Alexandre de Rhodes (A-lịch-sơn Đắc Lộ) đến Hội An năm 1625. Ông đã đi truyền đạo tại cả Đàng Trong (thuộc chúa Nguyễn) và Đàng Ngoài (vua Lê chúa Trịnh) trong nhiều năm. Bằng kiến thức ngôn ngữ của mình, kế thừa thành quả của những người đi trước, ông đã viết cuốn Từ điển Việt - Bồ - La nổi tiếng, trong đó hệ thống hoá và hoàn chỉnh cách ghi tiếng Việt bằng chữ Latin, để có cái mà ngày nay ta gọi là chữ Quốc ngữ, và mọi người đang dùng.
Chữ Quốc ngữ, mục tiêu đầu là để truyền giáo, do đó các ngôn từ Tôn giáo phải được hoàn chỉnh trước.
Tại Trung Quốc, các thừa sai đã bỏ từ Thượng Đế vì Đạo giáo TQ dùng rồi, mà dùng từ
Thiên Chúa (Thiên Chủ) là một từ mới. Sang Việt Nam, vì người Việt bấy giờ dùng âm kép Blời nên gọi là Chúa Blời, sau mới thành Chúa Trời. Lại bởi vì trong tiếng Bồ, Latin dùng từ Dieus, nên trong tiếng Việt còn dùng từ
Diêu Chúa để gọi.
Do đặc điểm tiếng Việt được ghi bằng chữ Latin, nên có thể đọc thẳng âm Latin mà không cần chuyển âm như tiếng Hán, nhưng thời gian đầu ít người học được chữ Latin, giới có học vẫn là tiếng Hán, nên tồn tại hai cách dùng song song:
Diêu Chúa, Chúa Trời - Thiên Chúa
Giêxu - Gia Tô
Kitô - Cơ Đốc
Người Việt gọi tôn giáo do các giáo sĩ dòng Tên đem đến là Thiên Chúa giáo, vì nghĩ rằng chỉ có họ mới thờ Thiên Chúa. Mãi về sau mới biết đó chỉ là 1 nhánh Công giáo La Mã trong hệ thống Kitô giáo rộng hơn, và thuộc hệ thống thờ Jehovah còn rộng hơn nữa. Do đó đến tận bây giờ, khái niệm Thiên Chúa giáo là rất dễ nhầm lẫn, và không thống nhất. Có người coi Thiên Chúa giáo là Công giáo La Mã (Catholic), người coi là Kitô giáo (Christian), người lại coi là tôn giáo thờ Jehovah (gồm cả Do Thái, Kitô, Hồi giáo).
Chân dung Alexandre de Rhodes
@Triminh: nhận xét xấu hay đẹp thì tôi viết rồi mà
@paper: mỗi người có cách nhìn xấu đẹp khác nhau, nhưng với chữ viết thì có những chuẩn mực chung, mà chữ Hán thì lại càng chặt chẽ. Những chữ trên bia đó - theo tôi - chưa đáp ứng được tiêu chuẩn của chữ Hán về các nét, về liên kết, cấu trúc...
. Em thấy chữ khắc trong bia khá đẹp, bác à!
