banmaitoahuong
nghiện ét sờ
Trận đánh đêm giao thừa.
Tôi trẻ nhất trong hội cựu chiến binh của xóm. Cụ chủ tịch và vài cụ nữa là lính chống Pháp. Số còn lại là lính chống Mỹ, mỗi mình tôi là lính đánh Tầu.
Từ dạo bố tôi về hưu đến giờ già và yếu đi rất nhanh. Tôi động viên ông tham gia sinh hoạt tất cả các hội hè đình đám, cốt cho những năm tháng còn lại không cảm thấy nhàm chán vô nghĩa. Thế nên cả hai bố con cùng làm đơn gia nhập hội cựu chiến binh cho vui. Chứ bản thân tôi chưa đến tuổi nhấm nháp niềm vui quá khứ oanh liệt như các cụ.
Hội cựu chiến binh xóm tôi vui lắm. Tháng nào cũng họp một phiên chính thức và dăm phiên không chính thức, thỉnh thoảng có mở rộng cho lớp thanh niên trưởng thành sau chiến tranh đến hóng chuyện. Các cụ họp thì hài đáo để, độ mươi phút đầu nghiêm túc trao đổi, phổ biến chính sách của Đảng và nhà nước, còn đâu là mạnh ai người ấy nói. Tất nhiên, bản thân các cụ luôn là nhân vật chính trong câu chuyện có những tình tiết nhuốm màu huyền thoại. Các cụ đánh Pháp thì kể chuyện “đường bốn”, chuyện “Điện biên”. Các cụ đánh Mỹ thì kinh điển “Mậu Thân”, “thành cổ Quảng trị”, “ba mươi tháng tư”. Ngay như bố tôi, lính tên lửa thời chống Mỹ, suốt 8 năm chỉ ở sân bay Bạch Mai nhưng cũng hào hứng kể đi kể lại hai sự kiện đáng nhớ là “bảy mốt sang Lào 3 tháng rình bắn B52” và “Hà nội mười hai ngày đêm khói lửa”. Tôi cũng có chuyện để kể, nhưng chẳng biết kể cho ai nghe. Thứ nhất là kí ức trận mạc của tôi quá mỏng so với các cụ, mỏng đến phát buồn cười. Thứ hai là tuổi đời lẫn tuổi quân đều là phận con phận cháu, nên giả sử tôi có được khoảnh khắc khi các cụ khản cổ thấm mệt, tranh thủ kể về trận đánh có mình tham gia thì các cụ cũng sẽ xoa đầu bảo “chuyện trẻ con, tầm phào ba lăng nhăng”. Tốt nhất là im lặng, nếu ai hỏi thì nói.
Thế rồi cũng có người hỏi, đó là một cụ lính chống Pháp. Hôm tôi đưa bố tôi đi tập hát chuẩn bị kỉ niệm 30 năm ngày thống nhất đất nước, trong lúc nghỉ giải lao, cụ nhìn bố tôi rồi nói:
_Anh mới vào hội phải không? Còn cái anh cu này - Cụ chỉ sang tôi - Anh vào hội cựu binh thì hợp lý hơn.
_ Sao lại thế hả cụ? Cháu có đánh trận mà, cựu chiến binh mới phải chứ.
_ Đánh rồi à? Trận nào thế? Liệu đã bắn phát súng nào chưa? Cụ chống Pháp khẽ kéo chiếc kính lão trễ sâu xuống sống mũi, nhướn mắt hóm hỉnh nhìn tôi.
_ Bắn khiếp ấy chứ cụ! Kéo cò 3 lần đi hết 3 băng AK. Đạn bay hoành tráng lắm - Tôi đùa vui với cụ.
_ Thế là anh bắn chim thì có. Mà lạ nhỉ, thời anh mà vẫn còn giặc cơ à?
_ Vâng, còn cụ ạ - Tôi trả lời.
* * *
Đơn vị tôi tăng cường cho mặt trận hơn một tháng nay. Tiếng là ở mặt trận chứ chúng tôi vẫn đang ở tuyến dưới, tuyến an toàn, cách nơi giao tranh tới mấy km theo đường chim bay. Một vài đại đội đã vào sâu bên trong. Từ chỗ chúng tôi đêm đêm vẫn nghe thấy tiếng súng nổ và nhìn thấy ánh lửa đầu nòng của các đơn vị chiến đấu trong ấy. Toàn mặt trận đang trong chiến dịch đánh lấn dũi. Ta với địch giằng co nhau từng mét đất, từng góc hào. Súng nổ kéo dài dễ đến tháng rưỡi. Tôi ở thê đội dự bị, lúc nào có lệnh là xuất kích.
Chập tối hăm chín Tết, trời rét cắt da cắt thịt, chúng tôi nhận lệnh cơ động vào sâu hơn, tập kết trong hang đá ngay sát chân dãy núi có chiến sự. Từ trong hang nhìn ra cánh đồng Tử thần trước mặt, đạn cối của địch nổ chí chát suốt ngày đêm. Trời bắt đầu mưa xuân, cây cối ở đây chẳng còn để nhú mầm. Mặt đất nứt toác, nham nhở hố đạn cối 120 ly. Bọn tôi bảo nhau: “thế là sắp vào trận rồi”.
Khoảng bảy giờ tối ba mươi Tết chúng tôi rời khỏi hang đá áp sát trận địa. Cả dãy núi dài hàng chục km này, ranh giới ta và địch hầu như không xác định được. Thế trận cài răng lược, mỗi ngọn núi, mỗi mỏm đồi đều là trận địa. Đến 9 giờ thì hỏa lực mạnh của ta bắt đầu bắn áp chế. Khoảng 30 phút sau bộ binh tấn công. Tôi sợ quá chúi đầu vào mô đất nhắm mắt bịt tai lại, đạn bay đan chéo chiu chíu trên đầu. Phải đến mươi phút sau tôi mới hoàn hồn, khẽ hé mắt nhìn xung quanh. Ánh pháo sáng mờ mờ đủ để nhìn thấy đồng đội gần đó khiến nỗi sợ hãi cũng vơi đi ít nhiều. Tôi bị tụt lại đằng sau còn một mình, những người xung quanh đã bò lên cách tôi cả chục mét. Mở mắt thấy ánh lửa chớp lóe xa xa, chắc là ổ đề kháng của địch, tôi hướng khẩu súng về đó xiết cò. Loạt đầu chắc đi hết nửa băng, đường đạn đỏ lòm vung vẩy lên trời. Tôi bắt đầu bò theo bóng áo đồng đội thấp thoáng phía trước. Tôi gọi họ nhưng tiếng súng rổ ran át cả tiếng gào của tôi. Cứ thế tôi bò, lăn bên này, lộn bên kia để tìm chỗ nấp an toàn. Lâu lâu lại ngóc nòng súng lên bắn một loạt vài phát. Đến băng đạn thứ hai thì tôi đã làm chủ được ngón tay bóp cò, tác xạ đã khá hơn nhưng cũng chưa đủ bình tĩnh để bắn điểm xạ 2 viên như lý thuyết. Bắn hết băng đạn thứ 3 thì tiếng súng thưa dần rồi tắt hẳn. Tôi mụ mị đầu óc và không ước lượng được thời gian, trận đánh xảy ra bao lâu rồi? Ai đó gần tôi hét lên: “Giao thừa rồi! Ngừng bắn rồi anh em ơi”. Tai tôi lúc đó ù đặc, lõm bõm nghe câu được câu chăng nên đoán nó là như thế.
* * *
_ Đánh đấm gì mà chỉ thấy bò lê bò càng với cả bắn chỉ thiên thế? Cụ chống Pháp buông lời nhận xét.
_ Thì cụ thông cảm cho cháu chứ, lính mới đánh trận đầu mà. Không tè ra quần là may đấy – Tôi bảo.
_ Thế trận sau có khá hơn không? Cụ chống Pháp hỏi ra điều rất thông cảm.
_ Làm gì có trận nào nữa hả cụ. Một trận duy nhất trong đời lính. À...mà cháu quên, ngoài bắn 3 băng đạn ra cháu còn ném 2 quả lựu đạn nữa – Thực tình mà nói thì tôi không nhớ có ném 2 quả lựu đạn hay không, bởi sau trận đánh, kiểm tra bao xe thấy thiếu 2 quả mỏ vịt. Chẳng biết nó rơi lúc lăn lộn tránh đạn hay ném rồi mà không nhớ vì hoảng loạn. Giờ cứ khai bừa với các trưởng lão cho kinh nghiệm trận mạc thêm phần gồ ghề.
_ Anh chẳng bắn chết được tên địch nào nhỉ! Cụ chống Pháp cảm thán.
_ Có chứ! Bắn thì không nhưng cháu ném chết một tên.
_ Anh bảo sao? Ném chết à! Sao không bắn mà lại ném đá? Cụ chống Pháp sốt sắng hỏi.
_ Ngừng bắn mà cụ. Tôi cười trả lời. Cứ thấy nói đến giết được địch là các cụ hoạt náo hẳn lên. Tôi lại tiếp tục miên man với câu chuyện của mình hai chục năm trước.
* * *
Tôi trẻ nhất trong hội cựu chiến binh của xóm. Cụ chủ tịch và vài cụ nữa là lính chống Pháp. Số còn lại là lính chống Mỹ, mỗi mình tôi là lính đánh Tầu.
Từ dạo bố tôi về hưu đến giờ già và yếu đi rất nhanh. Tôi động viên ông tham gia sinh hoạt tất cả các hội hè đình đám, cốt cho những năm tháng còn lại không cảm thấy nhàm chán vô nghĩa. Thế nên cả hai bố con cùng làm đơn gia nhập hội cựu chiến binh cho vui. Chứ bản thân tôi chưa đến tuổi nhấm nháp niềm vui quá khứ oanh liệt như các cụ.
Hội cựu chiến binh xóm tôi vui lắm. Tháng nào cũng họp một phiên chính thức và dăm phiên không chính thức, thỉnh thoảng có mở rộng cho lớp thanh niên trưởng thành sau chiến tranh đến hóng chuyện. Các cụ họp thì hài đáo để, độ mươi phút đầu nghiêm túc trao đổi, phổ biến chính sách của Đảng và nhà nước, còn đâu là mạnh ai người ấy nói. Tất nhiên, bản thân các cụ luôn là nhân vật chính trong câu chuyện có những tình tiết nhuốm màu huyền thoại. Các cụ đánh Pháp thì kể chuyện “đường bốn”, chuyện “Điện biên”. Các cụ đánh Mỹ thì kinh điển “Mậu Thân”, “thành cổ Quảng trị”, “ba mươi tháng tư”. Ngay như bố tôi, lính tên lửa thời chống Mỹ, suốt 8 năm chỉ ở sân bay Bạch Mai nhưng cũng hào hứng kể đi kể lại hai sự kiện đáng nhớ là “bảy mốt sang Lào 3 tháng rình bắn B52” và “Hà nội mười hai ngày đêm khói lửa”. Tôi cũng có chuyện để kể, nhưng chẳng biết kể cho ai nghe. Thứ nhất là kí ức trận mạc của tôi quá mỏng so với các cụ, mỏng đến phát buồn cười. Thứ hai là tuổi đời lẫn tuổi quân đều là phận con phận cháu, nên giả sử tôi có được khoảnh khắc khi các cụ khản cổ thấm mệt, tranh thủ kể về trận đánh có mình tham gia thì các cụ cũng sẽ xoa đầu bảo “chuyện trẻ con, tầm phào ba lăng nhăng”. Tốt nhất là im lặng, nếu ai hỏi thì nói.
Thế rồi cũng có người hỏi, đó là một cụ lính chống Pháp. Hôm tôi đưa bố tôi đi tập hát chuẩn bị kỉ niệm 30 năm ngày thống nhất đất nước, trong lúc nghỉ giải lao, cụ nhìn bố tôi rồi nói:
_Anh mới vào hội phải không? Còn cái anh cu này - Cụ chỉ sang tôi - Anh vào hội cựu binh thì hợp lý hơn.
_ Sao lại thế hả cụ? Cháu có đánh trận mà, cựu chiến binh mới phải chứ.
_ Đánh rồi à? Trận nào thế? Liệu đã bắn phát súng nào chưa? Cụ chống Pháp khẽ kéo chiếc kính lão trễ sâu xuống sống mũi, nhướn mắt hóm hỉnh nhìn tôi.
_ Bắn khiếp ấy chứ cụ! Kéo cò 3 lần đi hết 3 băng AK. Đạn bay hoành tráng lắm - Tôi đùa vui với cụ.
_ Thế là anh bắn chim thì có. Mà lạ nhỉ, thời anh mà vẫn còn giặc cơ à?
_ Vâng, còn cụ ạ - Tôi trả lời.
* * *
Đơn vị tôi tăng cường cho mặt trận hơn một tháng nay. Tiếng là ở mặt trận chứ chúng tôi vẫn đang ở tuyến dưới, tuyến an toàn, cách nơi giao tranh tới mấy km theo đường chim bay. Một vài đại đội đã vào sâu bên trong. Từ chỗ chúng tôi đêm đêm vẫn nghe thấy tiếng súng nổ và nhìn thấy ánh lửa đầu nòng của các đơn vị chiến đấu trong ấy. Toàn mặt trận đang trong chiến dịch đánh lấn dũi. Ta với địch giằng co nhau từng mét đất, từng góc hào. Súng nổ kéo dài dễ đến tháng rưỡi. Tôi ở thê đội dự bị, lúc nào có lệnh là xuất kích.
Chập tối hăm chín Tết, trời rét cắt da cắt thịt, chúng tôi nhận lệnh cơ động vào sâu hơn, tập kết trong hang đá ngay sát chân dãy núi có chiến sự. Từ trong hang nhìn ra cánh đồng Tử thần trước mặt, đạn cối của địch nổ chí chát suốt ngày đêm. Trời bắt đầu mưa xuân, cây cối ở đây chẳng còn để nhú mầm. Mặt đất nứt toác, nham nhở hố đạn cối 120 ly. Bọn tôi bảo nhau: “thế là sắp vào trận rồi”.
Khoảng bảy giờ tối ba mươi Tết chúng tôi rời khỏi hang đá áp sát trận địa. Cả dãy núi dài hàng chục km này, ranh giới ta và địch hầu như không xác định được. Thế trận cài răng lược, mỗi ngọn núi, mỗi mỏm đồi đều là trận địa. Đến 9 giờ thì hỏa lực mạnh của ta bắt đầu bắn áp chế. Khoảng 30 phút sau bộ binh tấn công. Tôi sợ quá chúi đầu vào mô đất nhắm mắt bịt tai lại, đạn bay đan chéo chiu chíu trên đầu. Phải đến mươi phút sau tôi mới hoàn hồn, khẽ hé mắt nhìn xung quanh. Ánh pháo sáng mờ mờ đủ để nhìn thấy đồng đội gần đó khiến nỗi sợ hãi cũng vơi đi ít nhiều. Tôi bị tụt lại đằng sau còn một mình, những người xung quanh đã bò lên cách tôi cả chục mét. Mở mắt thấy ánh lửa chớp lóe xa xa, chắc là ổ đề kháng của địch, tôi hướng khẩu súng về đó xiết cò. Loạt đầu chắc đi hết nửa băng, đường đạn đỏ lòm vung vẩy lên trời. Tôi bắt đầu bò theo bóng áo đồng đội thấp thoáng phía trước. Tôi gọi họ nhưng tiếng súng rổ ran át cả tiếng gào của tôi. Cứ thế tôi bò, lăn bên này, lộn bên kia để tìm chỗ nấp an toàn. Lâu lâu lại ngóc nòng súng lên bắn một loạt vài phát. Đến băng đạn thứ hai thì tôi đã làm chủ được ngón tay bóp cò, tác xạ đã khá hơn nhưng cũng chưa đủ bình tĩnh để bắn điểm xạ 2 viên như lý thuyết. Bắn hết băng đạn thứ 3 thì tiếng súng thưa dần rồi tắt hẳn. Tôi mụ mị đầu óc và không ước lượng được thời gian, trận đánh xảy ra bao lâu rồi? Ai đó gần tôi hét lên: “Giao thừa rồi! Ngừng bắn rồi anh em ơi”. Tai tôi lúc đó ù đặc, lõm bõm nghe câu được câu chăng nên đoán nó là như thế.
* * *
_ Đánh đấm gì mà chỉ thấy bò lê bò càng với cả bắn chỉ thiên thế? Cụ chống Pháp buông lời nhận xét.
_ Thì cụ thông cảm cho cháu chứ, lính mới đánh trận đầu mà. Không tè ra quần là may đấy – Tôi bảo.
_ Thế trận sau có khá hơn không? Cụ chống Pháp hỏi ra điều rất thông cảm.
_ Làm gì có trận nào nữa hả cụ. Một trận duy nhất trong đời lính. À...mà cháu quên, ngoài bắn 3 băng đạn ra cháu còn ném 2 quả lựu đạn nữa – Thực tình mà nói thì tôi không nhớ có ném 2 quả lựu đạn hay không, bởi sau trận đánh, kiểm tra bao xe thấy thiếu 2 quả mỏ vịt. Chẳng biết nó rơi lúc lăn lộn tránh đạn hay ném rồi mà không nhớ vì hoảng loạn. Giờ cứ khai bừa với các trưởng lão cho kinh nghiệm trận mạc thêm phần gồ ghề.
_ Anh chẳng bắn chết được tên địch nào nhỉ! Cụ chống Pháp cảm thán.
_ Có chứ! Bắn thì không nhưng cháu ném chết một tên.
_ Anh bảo sao? Ném chết à! Sao không bắn mà lại ném đá? Cụ chống Pháp sốt sắng hỏi.
_ Ngừng bắn mà cụ. Tôi cười trả lời. Cứ thấy nói đến giết được địch là các cụ hoạt náo hẳn lên. Tôi lại tiếp tục miên man với câu chuyện của mình hai chục năm trước.
* * *