Việt (dã) sử thi : 3 lần đại phá Nguyên - Mông

[tunbo]

BA LẦN ĐẠI PHÁ QUÂN NGUYÊN-MÔNG (Tiếp)


... Thoát Hoan xin viện binh thêm
Lại chờ Ô Mã Nhi đem quân về

Quân Trần vây kín mọi bề
Các lộ quân lớn tụ về Thăng Long
Ban ngày cờ giục, trống dong
Ban đêm thọc đánh vào lòng trại Nguyên
Trên sông lớp lớp chiến thuyền.
Đói khát, bệnh tật, quân Nguyên lụi tàn
A-Lý-Hải-Nha liền bàn :
"Quân Thiên triều(*) đã ngày càng lâm nguy
Toa Đô với Ô Mã Nhi
Kẹt ở Thanh Hóa chắc gì kịp ra
Quân Quang Khải đang có đà
Mà không đánh lớn, ắt là có mưu"
Hữu thừa Lý Hằng bàn vào :
"Quân Nam không vội đánh vào Thăng Long
Một là, họ chờ hợp công
Chờ quân Vạn Kiếp kéo vòng xuống đây
Hai là, họ cố ý vây
Nhưng mở đường để quân đây(**)rút về
Ta hiện thiếu thốn đủ bề
Hơn nữa thời tiết đang về mùa mưa
Nước ngập không chỗ nào chừa
Kỵ binh ta sẽ dưới cơ họ rồi
Vì vậy theo thiển ý tôi
Ta nên rút sớm, về rồi tính sau"
Hoan nghe các tướng trình tâu
Thấy cũng có lý, gật đầu rút quân


(còn nữa)

(*), (**) : Chỉ quân Nguyên.

 

[tunbo]

BA LẦN ĐẠI PHÁ QUÂN NGUYÊN-MÔNG (Tiếp)


... Hoan nghe các tướng trình tâu
Thấy cũng có lý, gật đầu rút quân

Cùng lúc, bên phía quân Trần
Thủy, bộ cũng tập trung quân đánh vào
Lại mật sai Hoài Văn Hầu (Trần Quốc Toản)
Phục binh ở mé sông Cầu phía sau
Toản phục binh trong bãi dâu
Giặc đến, diệt gọn toán đầu quân Nguyên
Đại quân Thoát Hoan tiến lên
Cố mở đường máu về miền biên cương
Toản vẫn cương quyết không nhường
Xông vào đánh giết, chặn đường quân Nguyên
Trần Thông, Khả Lạp, Nguyễn Truyền
Thấy lực giặc mạnh bèn khuyên Toản lùi :
"Quân ta phục dọc đường rồi
Nhường cho các cánh từng hồi phá Nguyên"
Toản đang hăng, vẫn xông lên
Xung sát giữa đám giặc Nguyên, không màng
Giặc rối loạn, gục ngổn ngang
Lá cờ thêu sáu chữ vàng tung bay
Nhưng đại quân giặc vây dày
Cờ Toản ẩn hiện Đông, Tây không ngừng
Không may đang đánh giữ chừng
Ngựa vấp xác giặc, khuỵu lưng bất ngờ
Năm, sáu tướng giặc hét hò
Xúm lại quây đánh trẻ thơ anh hùng
Bọn Nguyễn Truyền với Trần Thông
Mải phá vây giặc, nên không kịp về cứu Toản
Toản hy sinh ở chân đê
Bờ Nam Như Nguyệt(*), rất bề hiên ngang
Lưu danh sử sách vẻ vang
Tuổi trẻ dũng cảm, đến ngàn đời sau.


(còn nữa)

(*) : sông Cầu

 

[batman]

Ngột-Lương-Hợp-Thai điểm binh
Dẫn theo ba vạn kỵ binh kiêu hùng
-------
Tướng Trê-đech-đu tiên phong
Không đánh trực diện, đánh vòng sườn ta

 

[tunbo]

BA LẦN ĐẠI PHÁ QUÂN NGUYÊN-MÔNG (Tiếp)


... Toản hy sinh ở chân đê
Bờ Nam Như Nguyệt, rất bề hiên ngang
Lưu danh sử sách vẻ vang
Tuổi trẻ dũng cảm, đến ngàn đời sau

Giặc lại cắm cổ chạy mau
Đến sông Thương, bắc cầu phao vượt dòng
Chờ giặc sang đến giữa sông
Phục binh ta đánh ngang hông chiếc cầu
Giặc chết đuối dưới sông sâu
Ngột Đải lóp ngóp bơi vào hậu quân
Sau cùng, vất vả mấy lần
Quân Nguyên cũng rút được dần qua sông
Sợ lại bị ta tấn công
Chúng cắm cổ nhắm Chi Lăng chạy dài
Gần đến Lộc Bình, mệt nhoài
Hoan thấy hoang vắng, thở dài bảo quân :
"Kể ra tướng lĩnh quân Trần
Dụng binh giỏi, vẫn có phần chưa hay.
Nếu mà ở tại chỗ này
Cho mấy tướng giỏi phục dày hai bên
Thì quân ta khốn đốn liền..."
Y nói chưa dứt, pháo liền nổ vang
Núi bên trái, tên bắn sang
Quân của Thế Lộc dàn hàng xông lên
Bên phải, trống giục vang rền
Hưng Vũ Vương Nghiễn lệnh truyền xung phong
Hai cánh vây giặc vào trong
Đá lăn, tên bắn, tấn công dập dồn
Thoát Hoan hoảng sợ hết hồn
Thấy quân Nguyên chết, xác dồn đống cao
Líu ríu không biết làm sao
Hồn vía bay mất, kêu gào thất thanh
Lý Quán bèn nhét chủ mình
Vào ống đồng lớn, cho khênh chạy về


(còn nữa)

 

[tunbo]

BA LẦN ĐẠI PHÁ QUÂN NGUYÊN-MÔNG (Tiếp)


...Lý Quán bèn nhét chủ mình
Vào ống đồng lớn, cho khênh chạy về

Lũ tướng Nguyên chạy mải mê
Mặc quân tơi tả thảm thê dọc đàng
Nghiễn(*) giương cung nhắm Lý Hằng
Bắn trúng gối trái, quật phăng y liền
Lý Bang Hiến vội xốc lên
Cắm cổ cõng chạy qua miền biên cương
A-lý-hải-nha mở đường
Lý Quán bọc hậu vị "vương ống đồng"
Vừa bước qua biên giới xong
Một mũi tên độc từ trong quân Trần
Ngập lưng Lý Quán chục phân
Y đổ sập, mắt lạc thần, chết quay
Cũng lúc đó, ở chỗ này
Lý Hằng ngấm độc chết ngay bên đàng
(Thương thay đại tướng Lý Hằng
Thân trải trăm trận, danh vang oai hùng
Từng đánh bại Văn Thiên Tường(**)
Kết liễu nhà Tống, Nhai Sơn vang lừng
Nay chết thảm ở xó rừng
Trên đường đào tẩu, oai hùng tiêu tan)
Cuối cùng, "thống lĩnh" Thoát Hoan
Chui ống đồng, cũng an toàn vượt biên
Sợ đến mức, sang đất Nguyên
Vẫn nằm trong ống, chạy liền về kinh
Chạy về đến châu Tư Minh
Mới dám dừng lại điểm binh quân mình :
Gia Lâm - hai mươi vạn binh
Giờ còn vài vạn, hồn kinh, xác nhàu
Từ xa xưa, đến mai sau
Không có một bại soái nào "bằng" y


(còn nữa)


(*) : Hưng Vũ Vương Trần Quốc Nghiễn - con trai Hương Đạo Vương Trần Quốc Tuấn
(**) : Văn Thiên Tường - anh hùng Nam Tống, hy sinh trong trận chiến Nhai Sơn. Sau trận này, nhà Nam Tống chính thức bị tiêu diệt, triều Nguyên thống trị toàn cõi Trung Hoa.

 

[tunbo]

BA LẦN ĐẠI PHÁ QUÂN NGUYÊN-MÔNG (Tiếp)


... Từ xa xưa, đến mai sau
Không có một bại soái nào "bằng" y

Lại nói Toa Đô, Mã Nhi
Ở Thanh Hóa, chẳng biết gì tin Hoan
Hàng ngày chúng uống rượu tràn
Nghĩ, cuộc xâm lược thành toàn đến nơi
Nhưng rồi suốt cả tháng trời
Chúng bặt không thấy tăm hơi quân mình
Quân Trường Yên cũng bặt tin
Chúng càng không biết tình hình Thăng Long

* * *
* *

Nhắc lại, lúc tổng tấn công
Quân Trần di chuyển đường vòng ngoài khơi
Đến Hoàng Giang, tách làm đôi
Một nhánh phá giặc tơi bời Thăng Long
Một nhánh lên bộ đi vòng
Cướp Thiên Trường để thủ phòng mặt sau
Ta lấy Thiên Trường rất mau
Bí mật bọc hậu đánh vào Trường Yên
Tại đây, hai tướng giặc Nguyên
Giảo Kỳ, Ngột Đải lên thuyền chạy ra Bắc
Dọc đường lại bị quân ta
Chặn đánh tan tác, thế là vỡ tan
Mò về được với Thoát Hoan
Là lo cắm cổ chạy tràn về Nguyên
Quân Trần chặn giữ Trường Yên
(Hai vua cùng Phạm Điện tiền(*), Khánh Dư)
Giặc Nguyên không biết thực hư
Đại quân ta đã dồn từ Thăng Long
Mật phục khắp các triền sông
Bí mật chờ giặc lọt vòng bao vây


(còn nữa)

(*) : Điện tiền Phạm Ngũ Lão.

 

[tunbo]

BA LẦN ĐẠI PHÁ QUÂN NGUYÊN-MÔNG (Tiếp)


... Giặc Nguyên không biết thực hư
Đại quân ta đã dồn từ Thăng Long
Mật phục khắp các triền sông
Bí mật chờ giặc lọt vòng bao vây

Thế rồi cho đến một ngày
Toa Đô sốt ruột tính quay binh về Thăng Long
Y sợ Thoát Hoan mải mê
Say men chiến thắng, lơ bề tôi trung
(Y tưởng Hoan ở thăng Long
Đã giành chiến thắng, bắt xong vua Trần)
Trong khi đó, ta điều quân
Phục binh đón lõng, siết dần vòng vây
Toa Đô đợi mãi tháng ngày
Nghĩ Hoan đang mải no say tiệc tùng
Bèn kéo quân về Thăng Long
Vừa mừng đại cuộc, nhắc công lao mình
Y lệnh kéo hết toàn binh
Nhắm lên phía Bắc, rời Thanh Hóa liền
Đại quân Nguyên rút bằng thuyền
Suôn sẻ, chả mấy đến miền Hoàng Giang
(Lúc ấy, Vua với Thượng hoàng
Được Quang Khải đón về Thăng Long rồi)
Toa Đô tiến quân lần hồi
Ngang bến Tây Kết, buột lời ra than :
"Chỗ này rậm rạp núi non
Nếu bị phục đánh, ăn đòn tả tơi
May, chiếm được Đại Việt rồi(*)
Nếu không, sẽ gặp lôi thôi chỗ này"
Y bèn thúc quân tiến ngay
Muốn nhanh chóng vượt chỗ này cho yên
Y hùng dũng đứng đầu thuyền
Ưỡn ngực, chống kiếm mũi thuyền hiên ngang


(còn nữa)

(*) : Vì bị mất liên lạc, Toa Đô vẫn nghĩ là Thoát Hoan đã thôn tính xong Đại Việt.

 

[tunbo]

BA LẦN ĐẠI PHÁ QUÂN NGUYÊN-MÔNG (Tiếp)


... Y hùng dũng đứng đầu thuyền
Ưỡn ngực, chống kiếm mũi thuyền hiên ngang

Bỗng tả ngạn pháo nổ vang
Khánh Dư cầm một đạo quân chặn đường
Nhắm quân Nguyên, đánh tạt sườn
Toa Đô ước lượng tương đương quân mình
Y bèn lợi dụng địa hình
Ghé sang hữu ngạn dừng binh gần bờ
Lợi dụng con nước để chờ
Quân Trần trôi xuống, chiếm cờ thượng phong
Nào ngờ gặp phải khúc cong
Y bị nước xoáy trôi vòng lại sau
Lúc đó hữu ngạn bỗng đâu
Quang Khải xuất hiện, ào ào xung phong
Toa Đô bị kẹt giữa dòng
Quân Trần mấy cánh tấn công tưng bừng
Toa Đô cố đánh mở đường
Ngược về Tây Kết tìm đường thoát thân
Chiến thuyền giặc bị diệt dần
Toa Đô còn một dúm quân quanh mình
Vừa tới Tây Kết, thình lình
Gặp Phạm Ngũ Lão phục rình, xông ra
Toa Đô kẹt giữa quân ta
Y biết tình thế rất là nguy nan
Bèn cùng với đám tàn quân
Tấp sang hữu ngạn, chạy càn vào khe
Định nhờ rừng núi chở che
Y cắm cổ chạy vào khe núi rồi
Bỗng nghe pháo lệnh vang trời
Quân Nhật Duật đã khóa đuôi, chặn đầu
Toa Đô trúng tên ngã nhào
Gượng dậy, bị Duật một đao cụt đầu
Dũng tướng Toa Đô thần sầu
Chiến công vang dội, lược mưu can trường
Lập chiến công khắp bốn phương
Nổi danh "Dũng sĩ" chiến trường nhà Nguyên
Nay phải xuống chốn cửu tuyền
Tại một khe núi ở miền nước Nam


(còn nữa)

 

[tunbo]

BA LẦN ĐẠI PHÁ QUÂN NGUYÊN-MÔNG (Tiếp)


... Dũng tướng Toa Đô thần sầu
Chiến công vang dội, lược mưu can trường
Lập chiến công khắp bốn phương
Nổi danh "Dũng sĩ" chiến trường nhà Nguyên
Nay phải xuống chốn cửu tuyền
Tại một khe núi ở miền nước Nam

Ô Mã Nhi nắm hậu quân
Lúc đó mới đến Đại Hoàng phía sau
Bỗng đại quân Trần từ đâu
Ồ ạt lao xuống, ào ào tấn công
Ô Mã Nhi thấy không xong
Lợi dụng hỗn loạn bèn cùng Lưu Khuê
Lẻn lên thuyền nhỏ mải mê
Cắm đầu chạy thoát được về Hải Nam
Cánh giặc Thanh Hóa vỡ tan
Đầu Toa Đô được chắp thân đem về
Vua thấy y chết thảm thê
Thương hại, cởi áo bào che xác thù
Rồi Ngài quay lại, trầm tư :
"Làm bầy tôi phải nên như người này
Tận trung với chúa, thương thay ..."
Nhưng lại xét tội y gây tày đình
Với dân Chiêm, với dân mình
Phải trừng phạt, khỏi bất bình lòng dân
Bèn đốt thủ cấp của y rần rần
Xong, lại cho chắp vào thân bình thường
Rồi mai táng như tước vương
Phân biệt thương, phạt đường đường công minh


(còn nữa)

 

[tunbo]

BA LẦN ĐẠI PHÁ QUÂN NGUYÊN-MÔNG (Tiếp)


... Rồi mai táng như tước vương
Phân biệt thương, phạt đường đường công minh

* * *
* *
Lại nói Nạp Tốc Lạt Đinh (Na-Rut-Đin)
Nghe Thoát Hoan phải bỏ kinh(*)chạy về
Y đang trấn đóng sơn khê
Ở vùng Thu Vật(**), tin nghe rụng rời
Lòng y hoảng hốt rối bời
Bèn vội cuốn gói để dời về Nguyên
Y rút chạy cũng không yên
Lúc quân y rút qua miền Phù Ninh
Thì gặp phải đạo dân binh
Hà Chương, Hà Đặc thình lình chặn ngang
Lợi dụng lòng giặc hoang mang
Đánh tỉa, đánh úp tan hoang giặc thù
Lại làm hình nộm khổng lồ
Đêm, cho đốt đuốc, cho huơ giáo dài
Quân giặc thấy, sợ rụng rời
Chờ thật tối trời, Hà Đặc tấn công
Chẳng may trong lúc xung phong
Đặc trúng tên độc, anh hùng hy sinh
Thấy vậy, Nạp Tốc lạt Đinh
Bèn đánh quật lại, quân mình thua to
Hà Chương bị bắt dưới cờ
Bị giặc trói lại và đưa theo cùng
Tướng giặc định lấy Chương, dùng
Làm con tin để thoát vòng vây ta
Đêm sau, Hà Chương thoát ra
Tập hợp quân cũ, xong là dánh ngay
Bọn giặc không kịp trở tay
Bị đánh tan tác ở ngay Yên Bình (Yên Bái)
Cuối cùng Nạp Tốc Lạt Đinh
Còn vài chục lính tàn binh thoát về


(còn nữa)

(*) : Thăng Long
(**) : Thuộc đất Yên Bái