Coloseum có tên gọi nguyên gốc là Amphitheatrum Flavium (tiếng latin) hay Anfiteatro Flavio (tiếng Ý) tức Nhà hát của hoàng tộc Flavius*, xây dựng năm 70-96 SCN, lấy tiền từ chiến lợi phẩm mà các hoàng đế kiếm được từ chinh chiến. Sức chứa 50.000 chỗ (45.000 chỗ ngồi và 5.000 chỗ đứng).
http://en.wikipedia.org/wiki/Coloseum
http://www.the-colosseum.net/idx-en.htm
Ban đầu là nhà hát diễn những tuồng tích cổ điển lấy cảm hứng từ thần thoại Hy-La. Khi nền văn minh La Mã tiến từ nền cộng hòa sang chế độ độc tài, tức là ngày càng tiến bộ, hoàn thiện và phát triển, thì nền văn minh càng đòi hỏi những nhu cầu giải trí cao cấp hơn. Giống hệt như nền văn minh tiêu thụ ngày nay, trò giải trí của La Mã cũng biến đổi ngày càng sinh động. Ban đầu, những tuồng tích cổ được biến tấu, cho thêm hoạt cảnh, sân khấu di động, rộng ra để diễn viên thoải mái di chuyển (khác với sân khấu Hy Lạp nơi các diễn viên đứng một chỗ mà hát, các diễn viên La Mã chạy lung tung). Dần dần như vậy không đủ sức hấp dẫn, người ta tổ chức thành rạp tạp kỹ, nơi trưng bày muông thú bắt từ các xứ sở xa lạ vừa thần phục La Mã. Đồng thời là nơi diễn ra các cuộc giác đấu (về nguồn gốc của giác đấu em sẽ trình bày sau) giữa võ sĩ với võ sĩ, giữa ác thú với người. Nhà hát cũng là nơi hành hình tội đồ. Nghe đồn đã có chừng 500 ngàn người và 1 triệu thú hoang bị giết hại tại đây để giái trí cho La Mã. Bản thân tên gọi Coloseum (khổng lồ) có gốc bởi trước đây cạnh nhà hát có 1 bức tượng khổng lồ của hoàng đế Nero. Sau khi Nero bị phế truất, cái đầu tượng nhiều lần bị đổi bằng những đầu khác. Sau khi Thiên chú giáo trở thành quốc giáo, bức tượng vẫn được để nguyên bởi có người tiên tri rằng
Quandiu stabit coliseus, stabit et Roma; quando cadit coliseus, cadet et Roma; quando cadet Roma, cadet et mundus (Tượng còn thì La Mã còn, tượng đổ La Mã sẽ đổ theo, La Mã sụp đổ thì thế giới cũng phải tan tành). Tuy nhiên tới tk 9 hay 10 gì đó tượng sụp thật, mà La Mã vẫn còn nguyên!
Tới tk 16-17, các Giáo hoàng tìm được một công dụng mới cho nhà hát cũ. Giáo hoàng Sistus V thoạt đầu định biến nơi đây thành xưởng cưa gỗ để làm nhà cho gái điếm Rome ở, tuy nhiên dự định này tan biến khi ông mất sớm. Năm 1671 Hồng y Altieri (gốc TBN) định dùng nơi này để tổ chức đấu bò, nhưng bị dân tình phản đối dữ quá nên phải bỏ. Năm 1749, Giáo hoàng Benedict XIV cho rằng nơi này phải trở thành một điểm linh thiêng bởi từng là nơi hành hình những tín đồ Kito giáo. Ngài cho dựng ở đây 1 thánh giá khổng lồ, tuy nhiên ngài chẳng có chứng cứ khoa học nào chứng tỏ nơi này từng là nơi xử tội tín đồ. Các đời giáo hoàng sau cho củng cố, sửa chữa lại công trình. Ngày nay các nghệ sĩ lớn cũng hay tới đây biểu diễn.
Khách tham quan là công dân EU dưới 18 tuổi và trên 65 tuổi được miễn tiền vé.
*Hoàng tộc Flavius
http://en.wikipedia.org/wiki/Flavian_dynasty
)
