Lhasa - Gyantse - Shigatse: cung đường kỷ niệm
Hành trình lần này lên phía Tây Tibet của chúng tôi vẫn đi theo một phần của cung đường mùa xuân năm ấy: Lhasa - Gyantse - Shigatse với những điểm đến chính trên đường gồm hồ Yamdok, sông băng Karola, đại tu viện Pelkhor Chode - Kumbum và tu viện Tashilunpo.
Năm nay, quay lại con đường cũ với sự chuẩn bị tâm thế cho chuyến hành hương, trong lòng vẫn còn cái cảm xúc hồi hộp kìm nén trên mỗi khúc cua nghẹt thở xe qua. Đường đã sửa đẹp hơn nhiều so với lần trước. Cung đường năm nay đi qua những cảnh sắc tuyệt đẹp của mùa thu, những hàng bạch dương đã chớm vàng lá, những cánh đồng lúa mạch đang độ chín, thảo nguyên vừa qua mùa mưa với sóng cỏ vàng óng ánh, những đàn cừu nhẩn nha gặp cỏ... Nhưng, ngay từ lúc xe đi dọc qua sông Yalung Tsangpo, khi định chớp vội qua cửa kính xe hình ảnh hàng cây soi bóng xuống dòng sông cũng là lúc tôi phát hiện ra máy ảnh đã hỏng. Và khi xe lên đến những điểm cao trên 4.000m, tôi đã bắt đầu cảm nhận cơn đau đầu, trán và gáy mỗi lúc một cảm thấy nặng trịch. Đến lúc này tôi mới thấy thấm thía một điều mà trong chuyến đi trước tôi chưa hề trải qua, thật đáng tiếc biết bao khi ta đang ở trên đất Tạng nhưng thân thể ta lại không đủ sức mạnh để mở rộng đôi mắt mà thâu nhận hết những màu sắc rực rỡ này, để cho tâm hồn ta thư thái hòa vào cái không gian khoáng đạt mà trong suốt, tĩnh lặng đến vô cùng này.
Hàng bạch dương chớm vàng lá bên dòng Yalung Tsangpo (Ảnh: Sói em)
Có những cung đường mà độ hùng vĩ hiểm trở của nó khiến ta vừa sợ hãi vừa háo hức được đi đến tận cùng. Lhasa - Gyantse - Shigatse là một cung đường như vậy. Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên đi trên con đường ấy, khi xe vượt dốc qua những khúc cua tay áo ngay sát bên miệng vực thăm thẳm, cho đến khi lên đến độ cao bốn - năm nghìn mét, mở ra trước mắt chúng tôi là trùng điệp những sườn núi với đủ sắc độ nâu đỏ, xám, xanh rêu và phía xa xa lấp lánh những đỉnh núi ngàn năm tuyết phủ. Khi đi trên độ cao ấy, trời và đất quá gần nhau, cái không gian trong suốt và cô tịch với những mảng màu dường như siêu thực đập vào đôi mắt hàng ngày vẫn quen với sự chật hẹp và khói bụi nơi phố thị, bỗng mở ra cho con người ta một cái nhìn đầy đủ về sự bao la vô cùng vô tận của vũ trụ, và ý niệm về sự miên viễn của vòng sinh tử đời người.
Trong hành trình về sau này, tôi còn gặp một con đường cũng hiểm trở không kém - đường đến Zanda. Trên vùng cao nguyên kỳ lạ này, khi cơ thể đã khỏe khoắn trở lại, dù ngủ rất ít nhưng tôi lại tỉnh táo một cách lạ thường, không khí loãng dường như làm cho đầu óc trong suốt và tập trung hơn. Tôi đã hầu như không chợp mắt, hay nói đúng hơn là không dám chợp mắt khi ngồi trên xe, tôi không muốn bỏ phí một phút giây quý giá nào để được ngắm cảnh sắc trên đường tôi qua: những trầm tích của “rừng đất sét” nâu đỏ trải dài đến chân trời, và vẫn là cái màu trời xanh đến vô tận mà tôi nghĩ chắc chỉ có ở đất Tạng trời mới xanh đến thế.
Hiếm có nơi nào mà đức tin lại thấm đẫm khắp cả vạn vật như vùng đất này. Có những đoạn đường, đi cả chục cây số không thấy một nóc nhà nhưng ở đâu cũng có thể bắt gặp những vách núi khắc câu lục tự chân ngôn “Om mani padme hum”, những chồng đá mani ngay ngắn xếp bên đường, bất kỳ đỉnh cao lộng gió nào cũng rực rỡ phấp phới sắc màu của lungta (phướn cầu nguyện của người Tạng, còn gọi là ngựa gió). Người Tạng in kinh lên phướn ngũ sắc và đem treo trước gió, họ tin rằng phước lành từ những câu kinh sẽ trải khắp không gian với sức mạnh của gió và tốc độ của ngựa.
Tôi vẫn nhớ lần trước, đường đi Gyantse đang sửa nên thường xuyên tắc nghẽn, sau thời gian chờ đợi từng đoàn xe nối dài được thông đường, qua biết bao khúc cua và những đỉnh núi chăng đầy lungta, cuối cùng, khi lên đến đỉnh đèo Kampa-la, chúng tôi đã ngỡ ngàng đứng lặng trước một mặt gương xanh ngọc trải dài uốn lượn giữa những vách núi và lóng lánh phản chiếu ánh nắng trưa: Yamdok - một trong bốn hồ thiêng của Tibet. Yamdok năm nay tôi trở lại, tôi chỉ đủ sức ngắm nhìn mặt hồ xanh bàng bạc phủ sương qua cửa kính ôtô và ngọn Nojin Kangstang phủ tuyết nhạt nhòa phía xa. Trên đỉnh Kampa-la, gió thổi mạnh đến nỗi các bạn tôi cũng chỉ dám xuống chụp vội vài kiểu ảnh rồi lại lao vào xe ngay. Trời hôm ấy cũng xám xịt ủ ê như tâm trạng tôi, mệt mỏi, mâu thuẫn, vừa lo sợ không đủ sức khỏe cho những ngày hành hương sắp tới, lại vừa tự an ủi mình rằng đây mới là ngày thứ ba của hành trình, ta vẫn còn thời gian để khỏe lại, cố lên.
Yamdok rực rỡ của năm 2011
Yamdok năm 2011
Khi ấy, tôi còn nhảy nhót tưng bừng như thế này trên đèo Kampa-la
