Nhật Bản - Takayama Hachiman Matsuri và hành trình tìm lá thu tháng mười

Tháng 5 vừa rồi, mình vô tình đọc qua topic của bạn @naisana đi ngắm hoa anh đào đột nhiên thấy nhớ nhớ đất nước Nhật. Người ta nói đi Nhật nên ít nhất một lần đi vào lễ hội để... chen chân cho giống thiên hạ. Được @naisana chỉ đường, mình lên kế hoạch đi chơi lễ hội Hachiman Matsuri ở Takayama, được cho là 1 trong 3 lễ hội đẹp nhất của Nhật.

Mười năm trước, mình có làm một chuyến 7 ngày ở Nhật nhưng lúc đó tương đối còn... trẻ nên làm một cú 7 ngày 10 thành phố. Nay tuổi cao chức trọng, đi như trước thì bị té gẫy xương chậu là cái chắc nên hành trình được giảm phanh cho thích hợp.

Hành trình:

3/10: Bay SGN-SIN-KIX
4/10: Kyoto: đi tham quan Kyomizudera
5/10: Nara: thăm Kasuga Taisha Shrine, Todaiji
6/10: Kyoto: Philosopher's Path, Eikan-dō Zenrin-ji, Arashiyama Bamboo Forest
7/10: Hiroshima và Miyajima, về lại Kyoto
8/10: Lấy xe lửa đi Takayama rồi xe bus đi Shirakawa-go, ngủ lại ở Shirakawa-go
9-10/10: Về lại Takayama, dự Hachiman Matsuri, chiều 10/10 đi xe lửa xuống Toyama
11/10: Vượt dãy núi Alps Nhật Bản qua đường Tatayama - Kurobe Alpine Route. Về Matsumoto
12/10: Đi Kamikochi từ Matsumoto. Ngủ lại ở Kamikochi.
13/10: Từ Kamikochi về lại Toyama.
14/10: Bay TOY-HND-SIN-SGN

 

[ehviet]

Re: Nhật Bản - Takayama Hachiman Matsuri và hành trình tìm lá thu tháng mười

Trời Itsukushima thật lạ, đang mịt mờ mây bổng nhiên quang đãng. Biết vậy thì mình đã leo núi rồi, bây giờ thì mặt trời đã gần lặn thôi thì về lại phía dưới.

Xuống tới đền Itsukushima thì mây ở đâu lại kéo tới

Thủy triều thấp, mọi người kéo nhau ra cổng Torii

Cổng Torii và dàn đèn đá của Itsukushima

Thủy triều cao đang trở lại

Mải mê với không khí êm đềm sau hoàng hôn, lúc về lại ga xe lửa Miyajimaguchi thì đã là 7g15, mình bật Hyperdia ra nhưng thấy chuyến từ Hiroshima về Kyoto đến 9g mới có chuyến trong khi mình nhớ rỏ ràng là mình có đặt chuyến 7g47, có vé đàng hoàng. Theo lẽ thì 7g44 mình sẽ tới ga Hiroshima, sao mà Hyperdia không hiện ra chuyyesn 7g47 từ Hiroshima - Kyoto cho mình. Té ra Hyperdia tính là 3 phút để chuyển xe ở Hiroshima không kịp nên không hiện ra chuyến 7g47. Mình nghĩ thầm, đi bộ thì không kịp chứ chạy chắc cũng được. Thế là lúc tới Hiroshima, mình vắt chân chạy như điên, tay cầm sẵn JR Pass, qua cổng xét vé, vẫy loạn xạ, thật là tội cho anh canh cổng. Nhờ vậy mà mình lên xe chuyến 7g47 Sakura từ Hiroshima - Shin Osaka dư được 10 giây.

 

[ehviet]

Re: Nhật Bản - Takayama Hachiman Matsuri và hành trình tìm lá thu tháng mười

Tuy rằng Hiroshima và Myajima vẫn chưa có lá vàng nhưng ở Eikando mình cũng đã thấy được một ít, coi như cũng thỏa mãn được đời bần cố nông. Từ hôm nay, mình sẽ lên vùng cao nguyên, hy vọng là sẽ gặp được rừng lá thu.

Sáng hôm sau, mình lọ mọ ra ga đi Shirakawa-go. Từ Kyoto đến Shirakawa-go có 2 cách: Đi JR West Thunderbird đến Kanazawa rồi lấy bus đi tiếp đển Shirakawa-go hay đi JR Central Hida Wide View đến Takayama rồi lấy bus đi Shirakawa-go. Bus từ Takayama hay Kanazawa đều phải đặt trước. Nhà xe độc quyền chạy cung đường này là Nohi Bus (http://www.nouhibus.co.jp/english/shirakawago_kanazawa.html), các bạn có thể tham khảo thời khóa biểu và giá cả, sau đó gọi cho họ để đặt chổ. Họ chỉ cần tên và số hành khách, tuyến xe này khá đông, các bạn nên đặt vé trước nếu không cơ hội không có vé sẽ rất là cao.

Đoạn đường từ Kyoto đến Kanazawa thì đã có vài bạn đi rồi mà không thấy nói có gì đặc biệt cả nên mình thử đi tuyến Kyoto - Gifu - Takayama. Mình hy vọng là khúc lên núi từ Gifu đến Takayama sẽ đẹp và mình đã không bị thất vọng. Cung đường từ Gifu - Takayama là một trong những cung đường xe lửa đẹp nhất mà mình đã từng đi qua. Xe uốn lượn giữa hai nhánh sông Hida , băng qua các thành phố và làng nho nhỏ dọc đường. Có làng tên Hida-Kanayama ở ngay nhánh sông Hida cực duyên, nếu có dịp mình sẽ tới đó tham quan hay đi picnic. Mặc dù nước sông hiện hơi cạn và trời mây dày đặc vẫn không át hết được vẻ đẹp của cung đường này.

Vừa qua Gifu

Có thời gian đi tản bộ ở nơi này, có phải là rất thú vị không các bạn?

Dọc đường có nhiều đê thủy điện như thế này

Ngồi trong xe lửa chụp không được đẹp lắm, các bạn thông cảm

Trong đoạn đường này cái xấu nhất mà mình gặp phải là một trong những thành phố Onsen nổi tiếng nhất của Nhật: Gero. Đi ngang nó nhìn vào mình chỉ thấy một rừng bê-tông, hậu quả của sự khai thác quá mức.

 

[vungocanh]

Re: Nhật Bản - Takayama Hachiman Matsuri và hành trình tìm lá thu tháng mười

Hay quá! Ngóng tiếp bài viết của bác ạh

 

[ehviet]

Re: Nhật Bản - Takayama Hachiman Matsuri và hành trình tìm lá thu tháng mười

Đặc điểm của các làng ở Nhật là sức sống, tuy các nhà có thửa ruộng với diện tích nhỏ nhưng không có vẻ gì là bị khó khăn về kinh tế. Các hiệp hội nông nghiệp ở Nhật rất mạnh do đó chính phủ Nhật có những trợ cấp về nông sản cực mạnh. Một trong những lý do tại sao thức ăn và trái cây của Nhật lại mắc đến vậy. Riêng về gạo, mặc dù là Nhật tự túc về khoản này nhưng mỗi năm Nhật Bản vẫn nhập khoảng 1 triệu tấn gạo từ các nước như VN, Thái Lan, v.v.. theo luật của WTO mặc dù số gạo này không bao giờ lên tới bàn ăn của người Nhật. Tính đến hôm nay số gạo dự trữ đang nằm trong kho của Nhật lên đến 3,5 triệu tấn (một chút so sánh, VN xuất khẩu ~7,8 triệu tấn gạo năm ngoái). Vậy thì các số gạo này làm gì? số gạo này chính phủ Nhật dùng vào việc từ thiện (cho các quốc gia bị thiên tai hay trợ giúp) hay bán rẻ cho các DN Nhật làm thức ăn cho gia súc. Đôi lúc, nó cũng được dùng vào mục đích kềm hãm giá gạo trên thị trường quốc tế (như năm 2008).

Mình tới ga Takayama ở độ cao 600m so với nước biển, nơi đây sẽ diễn ra lễ hội cho ngày mai nhưng hôm nay thì mình phải tìm cách giải quyết cái vali chứ vác nó lên xuống thì khổ. Mấy tủ gởi đồ ở ga xe lửa thì mất tới Y500/ngày, mình đi qua đêm có nghĩa là sẽ mất tới Y1000 lận, hơi đau. Mình quyết định vác cái vali tới gởi ở cái Hostel mà mình sẽ ở ngày mai. Lọc cọc kéo cái vali tới K's House ở Takayama, họ đồng ý giử vali mình với giá Y100, mình cảm ơn rối rít rồi trở lại ga xe lửa để bắt bus đi Shirakawa-go.

Một trong những cái hay nhất ở Nhật là các trạm xe bus liên tỉnh/thành phố đều nằm rất gần ga xe lửa. Đại đa số là nằm ngay sát bên luôn nên việc đổi từ xe lửa qua bus hay ngược lại rất tiện không như VN bát nháo tùm lum. Để đến Shirakawa-go bạn cần có xe hoặc đi xe bus. Mình lấy xe bus từ Takayama mất 40 phút, túi tiền nhẹ hết Y2400, úi da.

Shirakawa-go (công nhận di sản UNESCO) là nơi mà được gọi là có ngôi làng đẹp nhất Nhật Bản nằm giữa thung lũng của sông Shogawa. Đặc điểm của Shirakawa-go là các ngôi nhà lợp mái lá theo kiểu Gasshō-zukuri (tạm dịch: Bàn tay chắp) vì nhìn ngôi nhà giống như hai bàn tay chắp lại. Shirakawa-go nằm trong khu vực mùa đông có rất nhiều tuyết (3-4 m là thường) và khi xưa từng bị cô lập khi mùa đông đến. Do đó mái nhà được cấu trúc với một độ dốc rất cao để tránh tuyết tụ lại và làm gẫy mái. Cái này tương tự như các nhà ở xứ nhiều tuyết ở Đông Bắc châu Mỹ thời xưa. Vào mùa đông, làng Shirakawa-go còn có thêm đèn chiếu sáng lên mái nhìn như tranh cổ tích.

Vì có tiếng nên Shirakawa-go từ 9g-4g30 chiều rất đông khách viếng thăm. Cả ngôi làng sẽ biến thành nhà hàng, tiệm bán lưu niệm. Thật tình mà nói lúc mình tới cũng thấy hơi thất vọng vì nó không yên tĩnh như mình tưởng và một phần cũng vì trời mây xám âm u.

Các nhà biến thành quán và hàng bán lưu niệm ở ngay bến xe bus Shirakaga-go

Để tới làng, bạn phải qua cái cầu treo này

Sau khi vượt qua cầu, mình đi tìm ngôi nhà mình đã đặt sẵn cho đêm hôm nay. Một trong những nơi khó đặt phòng nhất Nhật Bản là Shirakawa-go vì muốn ở đây bạn chỉ có sự chọn lựa là ở với nhà người dân và đó cũng là lý do hấp dẫn nhất để ở lại Shirakawa-go. Những căn nhà gổ ở đây đều có 300-400 trăm năm tuổi, mái nhà phải lợp lại khoảng 10-15 năm một lần. Cái nhà mình ở được xây vào thế kỷ thứ 17 và để đặt phòng ở Shirakawa-go, mình chỉ tìm thấy website này là có nhiều chọn lựa nhất (http://www.japaneseguesthouses.com). Giá phòng là Y8100/người gồm cả bữa ăn tối và sáng.

"Khách điếm" của mình

Vì chưa tới giờ lấy phòng (3PM, trả phòng là 9g30 sáng) nên mình lang thang lên sát phía chân núi vì thấy đại đa số mọi người chỉ ở gần con đường chính và đi về phía bắc. Trên này không có một bóng người, mình lang thang một mình, con đường lúc đi sâu vào trong rừng thông, lúc quay ra khu nhà rồi lại đâm vào rừng. Mùa thông thơm lừng, có những cây, gốc cả hai người ôm mới vừa.

Vào rừng thông...

... rồi vòng ra

Đền Myozenji

Đột nhiên, cảnh làng duyên dáng mở ra trước mắt....

A ha, nó đây rồi...

 

[ehviet]

Re: Nhật Bản - Takayama Hachiman Matsuri và hành trình tìm lá thu tháng mười

Lần theo phía nam, không một bóng người...

Vẫn làm ruộng...

Trên sườn đồi

Sông Shogawa cạn nước

 

[ehviet]

Re: Nhật Bản - Takayama Hachiman Matsuri và hành trình tìm lá thu tháng mười

Shirakawa-go gồm hai làng: Ogimachi và Hatotani nhưng đại đa số các nhà Gassho-Zukuri đều nằm ở trong làng Ogimachi. Trong thung lũng Shogawa ngày xưa đã từng có các làng Gassho-Zukuri trải dài vòng theo dòng sông, ngày nay chỉ còn Shirakawa-go là còn nhiều ngôi nhà kiểu này. Ngay cả ở trong làng Ogimachi, chỉ còn lại cở 25%-30% nhà cổ Gassho-Zukuri còn lại đại đa số đã chuyển qua mái tôn (mái ngói không hợp với mùa đông nơi đây) hoặc đã được xây lại theo kiểu nhà mới.

Sau khi vòng hết khu nam của Ogimachi đợi cho đa số bus du khách đã rời làng, mình dò dò lên khu bắc leo lên điểm Shiroyama để ngắm cả ngôi làng từ trên cao.

Mùa đông với tuyết phủ trên cao sẽ lãng mạn hơn nhiều

Nhờ địa thế trên núi, các con mương (mình không dám gọi nó là cống) nước trong và sạch đến nỗi người ta thả cá nuôi chơi.

 

[ehviet]

Re: Nhật Bản - Takayama Hachiman Matsuri và hành trình tìm lá thu tháng mười

Trời gần tối, mình về lại căn minshuku đã có trên 200 năm tuổi. Có gì đặc biệt về các ngôi nhà mái tranh dốc này mà nước Nhật xem đó là một báu vật quốc gia? Xin thưa nó là một trong những ví dụ tốt nhất của sự khéo léo của con người để chống lại sức mạnh của thiên nhiên. Nằm ở phía bắc của dãy núi Alps Nhật Bản, khu vực này bị không khí ẩm từ biển bờ biển Nhật Bản trở thành hàng mét tuyết rơi nặng mỗi mùa đông. Vì sự sống còn, người xưa phát minh ra một kiến trúc độc đáo để bảo vệ chống lại cái lạnh, độ ẩm tàn phá gỗ, và khả năng của mái nhà bị sụp đổ dưới tuyết . Mặc dù tỉnh Kaga ở phía tây bắc sản xuất ngói đất tốt nhất trong thời phong kiến, người dân địa phương đã đưa ra giải pháp của riêng mình - một mái nhà tranh với độ dầy một mét với khả năng cách nhiệt và chống thấm tuyệt vời.

Bên dưới mái nhà là những trụ cột và dầm từ các cây tùng khổng lồ thu hoạch từ vùng núi gần đó. Chúng được liên kết với nhau bởi không có gì khác là nhưng dây thừng được dệt bằng tay. Một lò sưởi được đặt một cách chiến lược ngay tại trung tâm của ngôi nhà, không chỉ để phục vụ như một nguồn lượng về nhiệt, nhưng khói cũng dùng để xông những sợi dây thừng dưới một mái nhà để cung cấp cho nó độ ẩm và chống côn trùng. Một giải pháp tuyệt vời cho cả chức năng cùng ấn tượng kiến trúc.

Một ngôi nhà Gassho-Zukuri thường có đến 3 tầng. Các nhà đã được đổi thành minshuku như các mình ở thì tầng trệt là các phòng cho khách, còn chủ và gia đình thì ở trên các tầng trên. Mình được cái phòng 8-chiếu (Nhật đo phòng họ theo số chiếu có thể trải ra trong phòng, một chiếu dài cở 0.9m x 1.9m), có cái bàn, một quạt máy và một máy sưởi. Vì lý do tế nhị do nhà vẫn là căn nhà riêng nên mình không chụp hình trong nhà. Trong phòng không có phòng vệ sinh riêng, mỗi phái có một phòng vệ sinh chung và một phòng tắm.

Lúc mình về tới nhà thì cũng đã tới 6g30, giờ ăn tối. Tất cả các khách được mời ra phòng khách nơi có cái bếp hồng để ăn tối. Căn minshuku mình ở chỉ được liệt vào hạng D (rất bình thường) nhưng mâm cơn cũng không kém phần hấp dẫn.

Toàn diện mâm cơm

Ai cũng nghe tới bò Kobe nhưng ở Nhật bò vùng Hida cũng nỗi tiếng không kém. Món bò nướng trên sốt Miso và lá khô Hoba là đặc sản của vùng này

Vùng núi nên các loại rau củ rất ngon

Cá tươi nướng muối

Bửa ăn khá thịnh soạn nhưng theo mình thì cũng chỉ trên trung bình. Miếng bò mình ăn chỉ được hạng A là cùng chứ không đến mức AAA (cao nhất) của bò Hida.

 

[ehviet]

Re: Nhật Bản - Takayama Hachiman Matsuri và hành trình tìm lá thu tháng mười

Sáng hôm sau, thức dậy dưới bầu trời mưa tầm tả là mình cũng buồn buồn. Xen kẽ đó là mối lo không biết mưa vầy thì lễ hội ở Takayama sẽ bị ảnh hưởng ra sao đây? Chuyện tương lai để... tí nữa lo, mình trang thủ ăn sáng rồi đi dạo một vòng trước khi các xe bus tới.

Xin chào Shirakawa-go, mình lên xe bus trực tiến về Takayama nơi lễ hội Hachiman đang được khai mạc... hay không?

 

[ehviet]

Re: Nhật Bản - Takayama Hachiman Matsuri và hành trình tìm lá thu tháng mười

Đoạn đường từ Shirakawa-go đến Takayama tuy là đoạn đường đẹp nhưng đáng tiếc là đại đa số chỉ chạy trong đường hầm để vượt qua các rặng núi. Càng đến gần Takayama thì mình càng lo vì trời đổ mưa lớn hơn làm mình lo chổng vó. Khác với những lễ hội như Gion Matsuri ở Kyoto, lễ hội ở Takayama nếu bị mưa thì sẽ hủy bỏ chứ không dời lại ngày do đó mưa thì chỉ có đợi... năm sau. Cho chuyến đi kỳ này, Takayama Matsuri là cái trục chính không có nó thì sẽ buồn lắm đây.

Takayama có 2 lễ hội: một vào mùa xuân và một vào mùa đông. Takayama có hai đền chính: Hie Jinja ở phía Nam và Sakurayama Hachiman ở phía Bắc. Lễ hội ở mùa xuân là của đền Hie Jinja (khu phố phía Nam) và lễ hội ở mùa thu là của đền Sakurayama Hachiman (cho các khu phố phía Bắc). Lễ hội Sakurayama Hachiman được cho là bắt đầu từ khoảng cuối thể kỷ thứ 16 và dùng để tạ ơn thần thánh đã ban cho một mùa đồng áng tốt.

Một trong những thu hút chính của lễ hội là các xe Yatai được trang trí kỳ xảo. Mỗi khu phố đều có các xe Yatai riêng của mình và trong cả năm được giử gìn kỹ trong ngôi nhà kho giữa khu phố. Khu Nam có 12 chiếc và khu Bắc có 11 chiếc. Nước sông không đụng nước giếng nên lễ mùa xuân, chỉ có các chiếc ở mùa Xuân được sử dụng và ở mùa thu thì ngược lại. Các chiếc Yatai chỉ được "ra mắt" đúng vào 2 ngày lễ hội ngoài ra không còn dịp nào khác để chiêm ngưỡng các kỳ tác này. Ngay cả nhà trưng bày Yatai ở Takayama cũng chỉ có được bản sao của các Yatai thật.

Khi xe tới Takayama thì tình trạnh mưa có vẻ khá hơn, chỉ còn lác đác vài giọt làm mình phấn chấn lên hẳn. Vội bỏ hành lý nơi K's House (cái hostel tốt và đẹp nhất mình từng ở), mình chạy qua khu phố cổ lên đền Hachiman của Takayama nơi sẽ là trung tâm của lễ hội.

Đèn lồng cho lễ hội nằm trong bọc, điềm không lành

Xe chở khách vắng vẻ

Khi lên tới đền Hachiman thì không thấy các Yatai đâu là biết là điềm không lành rồi. Các Yatai thường sẽ được tập trung trước đền cho khách chiêm ngưỡng và Các Yatai chỉ được rời khỏi các nhà kho khi trời tốt. Các khu phố rất kỹ với các Yatai của họ đã được truyền lại từ đời này qua đời khác cả mấy trăm năm nay nên không thấy gì làm lạ khi không thấy chúng ở đây. Nhưng thiếu Yatai không khí lễ hội dường như xẹp đi hẳn.

Mái đền Hachiman

Chút lá vàng... cho buồn thêm

Đèn lồng đang đợi sẵn

Khung cảnh thời Edo?

 

[ehviet]

Re: Nhật Bản - Takayama Hachiman Matsuri và hành trình tìm lá thu tháng mười

Yatai không kiếm mình thì mình đi kiếm... Yatai. Mặc dù các Yatai không được tập trung ở đền nhưng các cánh cửa của các kho Yatai cũng được mở để cho khách có thể nhìn cho... đở buồn. Mình vòng qua các khu phố để ngắm các Yatai trong khung cảnh thường nhật của nó. Mỗi Yatai đều có tên riêng của nó

Jimmatai (Thiên Mã: cho sự may mắn)

Gyojintai

Kyuhosha. Lúc thấy em bé này ở trên mình giật mình vì cứ tưởng các Yatai này là đồ... dễ vỡ

Chút nắng lên, hy vọng lé mở

Gần 3g chiều, thấy trời có vẻ quang đãng, mình mừng thầm về lại hostel, nghĩ ngơi đợi chiều ra xem một trong những phần đặc biệt nhất của lễ hội: diễu hành ban đêm. Các Yatai sẽ được bố trí đèn lồng xung quanh xe và được kéo vòng quanh các khu phố.