[Chia sẻ] [Trung Hoa Tây Du Ký] Những nẻo đường Tây Tạng (2010)

0. Lời ngỏ

Ở Tây Tạng mùa này trời trong và cao xanh lắm ...

Tôi sẽ kể chuyện này các bạn nghe, vì đến khi tôi qua 30 tuổi, tôi sợ mình hao mòn nhiệt huyết để lần theo con đường xưa mây trắng. Tôi sẽ kể chuyện này cho các bạn nghe, vì tôi sợ mai sau thời gian bôi xoá, gánh áo cơm ghì sát đất khiến tâm hồn không còn thảnh thơi đón nhận những luồng gió lành đất Phật.

Ở Tây Tạng, tháng Sáu có nắng vàng rực rỡ. Chuyện thế này ... Một câu chuyện nhỏ về Tây Tạng trong tôi. Tôi không chắc Tây Tạng ngày ấy-bây giờ-mai sau có giống Tây Tạng mà tôi sắp kể không? Còn Tây Tạng như tôi biết (và tôi tin mình biết rõ): đó là mảnh đất linh thiêng hoang sơ nghìn tuổi, cũng là trốn trần ai đầy đủ thói đời. Thoảng nhớ câu thơ Bảo Sinh: Ngẫm ra trong cõi người ta - Có là Thái tử mới là Như Lai..

(Phỏng theo văn phong truyện Mưa Nhã Nam của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp)

Năm tháng và những ngọn gió đi về thấm thoát đã hơn 1300 năm trên mảnh đất này. Giữa vùng bình nguyên cao hơn 5,000m so với mực nước biển, xa trong dãy Hy Mã Lạp Sơn, ẩn mình trong các thung lũng, cánh đồng, rừng cây và các hồ nước lớn, có 1 nền văn hoá huyền bí nhuốm màu sắc Phật giáo, 1 mặt trời Tây Tạng vương vấn bụi trần, 1 xã hội phức tạp thu nhỏ mà người đời còn phải tốn nhiều công khảo cứu. Người viết đã ôm ấp giấc mơ một ngày được đặt chân đến nơi này, được tận mắt nhìn và học hỏi những điều mới chỉ thấy qua sách báo tranh ảnh; giấc mơ đó thành sự thật mùa hè năm 2010 ^^

(Khung cảnh nóc nhà thế giới nhìn từ trên cao)

Hành trình về phía Tây theo chiều kim đồng hồ đi qua Thành Đô (Chengdu), Nyingchi, Lhasa, Shigatse, Tây Ninh (Xining) kéo dài 11 ngày sẽ lần lượt được gửi đến bạn đọc theo ký sự hình ảnh sau:

- Ngày 1: thăm lại Thành Đô (Tứ Xuyên), ghé Vọng Giang Lầu (Wangjianglou), uống trà ở miếu Văn Thù (Wenshu temple), tối đi xem trình diễn văn hoá Tứ Xuyên
- Ngày 2 và 3: bay Thành Đô - Nyingchi, khám phá mảnh đất 'thiên đường xanh' cực Đông của Tây Tạng.
- Ngày 4: rời Nyingchi đi xe buýt vào Lhasa, thủ phủ vùng U của Tây Tạng,
- Ngày 5: chu du trong Lhasa, dạo phố Barkhor, thăm Đại Chiêu Tự (Jokhang Temple) và cung điện Potala
- Ngày 6: rời Lhasa đi Shigatse - thủ phủ vùng Tsang, cũng là thành phố lớn thứ hai của Tây Tạng; ngắm nhìn hồ Yamdrok (Yamdrok-tso) từ trên cao; thăm tu viện Tashiljunpo
- Ngày 7: trở về Lhasa, thăm tu viện Sera - 1 trong 4 tu viện nổi tiếng nhất Tây Tạng; ban đêm ngắm Potala huyền ảo lúc lên đèn
- Ngày 8: đi hồ Nam-tso, hồ nước mặn lớn thứ nhì Trung Quốc, cũng là 1 trong 3 hồ lớn linh thiêng nhất của người Tạng (Yamdrok-tso, Nam-tso, Manasarovar)
- Ngày 9: rời Lhasa theo tuyến đường sắt độc đáo nhất thế giới Thanh-Tạng để đi Tây Ninh (Xining) thuộc tỉnh Thanh Hải (Qinghai)
- Ngày 10: đến Tây Ninh, thăm hồ Thanh Hải (Qinghai Lake) - hồ nước mặn lớn nhất trong đất liền của Trung Quốc
- Ngày 11: sáng đi thăm tu viện Ta'er (Ta'er Monastery) - tu viện nổi tiếng nhất Thanh Hải, tối bay về Thành Đô, kết thúc chuyến "Bắc tiến" thứ hai (Lần 1) ^^

... Lời ngỏ sơ sài của tôi đã hết, câu chuyện bắt đầu từ buổi bình minh ngày mới giữa tháng 6 ...

(to be continued)

 

[yilka]

Ngày 9: hành trình đường sắt Thanh - Tạng

Và đây là chi tiết bên trong mỗi khoang nằm mềm: mỗi giường sẽ có chăn đệm, gối đầu và gối chân. Phía đầu giường là móc treo áo, đèn đọc sách, khe cắm để thở oxi (phải hỏi nhân viên tàu để xin ống dẫn nếu cần), và bảng điều khiển đèn:

Chân giường là màn hình tivi cỡ 10', có thể bật được nhưng không có tín hiệu gì!

Mỗi hành khách sẽ có 1 đôi dép giấy để đi lại trên tàu. Giữa khoang cạnh cửa sổ là bàn chung với ấm đựng nước nóng và lọ hoa Phía dưới bàn là chấu cắm điện để sạc đồ. Ngoài ra mỗi khoang sẽ có 2 tờ tạp chí China's Tibet song ngữ Anh-Trung tặng hành khách làm quà mang về:

Sau khi tàu đã chạy, nhân viên tàu sẽ đi thu vé của hành khách và phát cho mỗi người 1 thẻ nhựa. Thẻ này sẽ được đổi lại thành vé ở ga cuối, và vé này cũng sẽ bị thu lại khi ra khỏi ga cuối:

Đi dọc lên phía đầu tàu, du khách sẽ đến được toa ăn, vị trí ngồi ở đây rất tốt, 2 bên là 5 khung cửa sổ lớn cho hành khách ngắm cảnh bên ngoài, đi hết toa ăn sẽ là các toa ngồi. Đồ ăn trên tàu tốt hơn chúng tôi tưởng, tuy nhiên thực đơn không đa dạng và thường phải ngồi sớm trước khi chật ních hành khách, chưa kể đến khi gần vào các ga cuối sẽ hết món để gọi

 

[yilka]

Ngày 9: hành trình đường sắt Thanh - Tạng

... Tàu chuyển bánh đưa chúng tôi rời Lhasa, bóng dáng đô thị cũng dần lùi xa:

Chúng tôi chạy qua những cảnh đẹp bình dị vùng đất cao nguyên, xa xa là đàn dê gặm cỏ trên thảo nguyên ướt sương hay đàn bò Yak lông đen mượt tha thẩn uống nước buổi sáng:

 

[yilka]

Ngày 9: hành trình đường sắt Thanh - Tạng

Khi tàu vượt qua những chiếc cầu là lúc chúng tôi tranh thủ chụp liên tục cảnh vật thảo nguyên từ trên cao, thu vào ống kính những màu xanh trảng cỏ với núi tuyết trắng làm nền xa xa. Theo lịch trình tàu chạy, chúng tôi lúc này đang vượt qua đoạn giữa ga Damxung (gần thánh hồ Nam-tso) và ga Nakchu:

Chúng tôi ăn trưa bằng mỳ gói và hoa quả trên tàu khi vừa qua Nakchu, quãng đường đi được lúc này là hơn 300km:

Tàu giữ nguyên tốc độ lao nhanh đến ga tiếp theo - trạm Tanggula nổi tiếng - cao 5068m, cũng là ga tàu cao nhất trên thế giới. Đã làm quen với không khí loãng trong Tây Tạng cả tuần qua, chúng tôi dường như không cảm thấy thay đổi gì đáng kể, tuy nhiên không kịp chụp lại ga tàu này Tanggula có thể xem là điểm giao cắt giữa khu tự trị Tây Tạng và người anh em Thanh Hải, từ đoạn này trở về sau là địa phận tỉnh Thanh Hải (Qinghai).

Thanh Hải đón chúng tôi bằng cảnh vật hữu tình và tiết trời mưa nhẹ:

 

[yilka]

Ngày 9: hành trình đường sắt Thanh - Tạng

Đây đó chúng tôi bắt gặp những stupa trắng của người Tạng nằm đơn độc giữa cánh đồng:

Và những vùng đất lạnh (jokul) còn nguyên lớp băng mỏng chưa tan nhìn thấy khi chạy qua ga Buqiangge:

Thêm vài hình ảnh vùng Thanh Hải dưới cơn mưa:

Ga đến tiếp theo của tàu là Tong Tian He ở độ cao 4598m, đồng hồ lúc này đã chỉ sang 4h chiều. Tên ga tàu gắn với tên dòng sông chảy qua khu vực này mà chắc không bạn đọc nào còn xa lạ: sông Thông Thiên Hà trong truyện Tây Du Ký (Ngô Thừa Ân) ^^ Là nơi xưa kia thầy trò Đường Tam Tạng lúc đi thỉnh kinh về, vì không giữ lời hứa hỏi khi nào đắc đạo cho con giải lớn mà bị nó dìm xuống sông, theo đó cũng ứng với kiếp nạn thứ 81. Chẳng biết nơi đây còn giữ lại tảng đá có câu kinh vàng, tương truyền khi Đường Huyền Trang phơi sách cho khô, lúc thu dọn không cẩn thận đã làm rách trang Kinh Đại thừa, câu kinh theo đó mà tạc luôn vào đá

 

[yilka]

Ngày 9: hành trình đường sắt Thanh - Tạng

Trên bản đồ đường sắt Thanh-Tạng, sau ga Thông Thiên Hà là ga Đà Đà Hà (Tou Tou He). Có lẽ cái tên này bạn đọc không thấy quen thuộc, nhưng với những ai sống trên cao nguyên Thanh-Tạng thì 'Tou Tou' không gì khác chính là thượng nguồn của dòng Trường Giang (Chang Jiang) dài hơn 6300km bắt đầu từ dãy núi Tanggula thuộc cao nguyên Thanh-Tạng chảy xuôi về trung thổ, khi đến Vân Nam thì uốn mình ngoạn mục đổi hướng dòng chảy ngược lên phía Bắc để đi qua Tứ Xuyên - nơi mà người ta đặt cho nó cái tên mỹ miều là Kim Sa Giang (Jinsha River), và cuối cùng chảy qua địa phận tỉnh Giang Tô - được biết đến bằng tên quen thuộc Dương Tử Giang (Yangtze River) - trước khi đổ ra ra biển

Vượt qua ga Tou Tou He, cảnh vật Thanh Hải bên đường hiện ra rất kỳ thú khác với Tây Tạng, những dãy núi xanh không bị băng tuyết phủ đầy, thay vì đó lại rải khắp mặt đường:

Ga tàu tiếp theo chúng tôi đến là ga Chunmae River, ấn tượng để lại chỉ là lòng sông rộng và trũng, tiếp giáp là những vùng đất được quy hoạch để chóng xói mòn:

 

[yilka]

Ngày 9: hành trình đường sắt Thanh - Tạng

Liền kề ga Chunmae River là ga tàu Mt. Yuzhu, tên được đặt theo đỉnh Yuzhu cao 6178m trong dãy Côn Lôn. Khu vực này phong cảnh cực kỳ sống động ^^ mưa đã tạnh, ánh nắng chiều trải khắp cánh đồng tôn vinh vẻ đẹp của tự nhiên vùng Thanh Hải với thảo nguyên trải dài và các loài cừu ngựa nhẩn nha ăn cỏ

Chúng tôi vào toa ăn để có cái nhìn toàn cảnh hơn, từ đây lại được dịp ngắm kỹ núi đồi dưới nền trời xanh và cả những dấu ấn nhân tạo vô tình lọt vào khung hình:

 

[yilka]

Ngày 9: hành trình đường sắt Thanh - Tạng

Trong khung cảnh như thế, chúng tôi ăn tối tại toa ăn luôn, đồ ăn thì thật ra chẳng có gì nhưng vì tinh thần hưng phấn nên cứ gật gù khen ngon xong xuôi móc túi trả 30RMB/người cũng thấy vừa tầm. Bạn đọc nếu có dịp di chuyển trên tuyến đường sắt Thanh-Tạng cũng nên thử 1 bữa như thế xem sao, cầm đũa gắp đồ ăn khi tàu đang rung lắc chạy sầm sập giữa 2 bên là núi đồi và thảo nguyên trong chạng vạng nắng chiều cũng có thể xem là một kỷ niệm khó quên ^^

Chúng tôi ăn xong đã gần 7h tối, tàu vẫn mải miết theo đuổi lộ trình muôn đời như một, nhắm đến ga lớn Golmud, đứng ở hành lang tôi còn tranh thủ chụp lại hình ảnh bên đường trước khi mặt trời lặn:

 

[yilka]

Ngày 9: hành trình đường sắt Thanh - Tạng

Có lẽ run rủi hay là sự ưu ái của tự nhiên đã hào phóng với người khách lạ, ngay trước khi mặt trời đi ngủ, đồng hồ lúc này chỉ 7.52 tối, trước mắt chúng tôi hiện ra 1 quần thể núi tuyết hư ảo. Không dám chậm trễ, chúng tôi nâng máy lên chụp, lòng vừa bồi hồi vì cảnh đẹp lại vừa pha lẫn chút hồ nghi mà sau này tôi mới có dịp kiểm chứng ...

Khi đã kết thúc chuyến đi, về đến nhà và so sánh giữa thời gian chụp ảnh, lịch chạy tàu, tương quan các ga tàu, và chi tiết các trạm chính trên tuyến Thanh-Tạng, tôi mới nhận ra dãy núi phía Tây nhìn thấy từ cửa sổ tàu tối hôm đó chính là dãy Khả Khả Tây Lý (Kekexili) huyền thoại

Cái tên 'Kekexili' chắc không còn xa lạ gì với độc giả Việt Nam kể từ bộ phim Kekexili: Mountain Patrol của đạo diễn Lục Xuyên ra đời năm 2004 dựa trên câu chuyện có thật về mảnh đất ít dấu chân người - dãy Khả Tây Lý - từ bao đời này đã trở thành ngôi nhà chung cho hệ động vật phong phú và quý hiếm, xây dựng những hình ảnh hút hồn về sự hùng tráng nguyên sơ của Tây Tạng và đặc biệt là cuộc chiến đấu âm thầm khốc liệt đôi khi đánh đổi cả tính mạng của những kiểm lâm chống lại bọn săn trộm linh dương (Tibetan antelopes).

... Không kịp cho chúng tôi ngâm ngợi, dãy Khả Tây Lý lùi lại phía sau, bóng tối trùm lên vùng thảo nguyên, con tàu lúc này có lẽ là thực thể to lớn và ồn ã nhất còn vận động giữa lòng Thanh Hải, tôi trở vào khoang và giết thời gian với hạt hướng dương ...

2 bên tàu đều đã rất tối, ánh sáng từ cửa sổ không đủ để nhìn rõ cảnh vật bên ngoài, hành khách phần lớn đều yên vị trong khoang ... Tàu cứ chạy đều đặn như thế, cho đến khi vào ga Golmud chính xác lúc 11.50 khuya, quãng đường đi được lúc này là 1142km kể từ Lhasa. Golmud cũng là ga tàu dừng lâu nhất trên toàn tuyến hành trình (không kể ga đầu Lhasa và ga cuối Xining), tôi ra khỏi toa đi lòng vòng vài phút trên sân ga, ga Golmud khá lớn, lác đác vài người bán đồ ăn khuya ngay trên sân ga; phần lớn hành khách nam cũng ra ngoài hút thuốc, trời tối như mực và khá lạnh. Một vài hành khách chủ yếu là người Hán lên tàu, cả toa ồn lên một chốc rồi lại lắng xuống. Trở vào, tôi tranh thủ đọc lại cuốn The Potala mua được trong cung Potala để dỗ mắt đi ngủ ...

Giữa đêm tàu rời bến Golmud, cuộn chăn tắt đèn chúng tôi say sưa ngủ, cửa khoang đã kéo lại khiến bên trong khoang tĩnh mịch hơn nhiều. Ánh sáng cột đèn chỉ loang loáng phút chốc rồi tắt hẳn, chúng tôi lao nhanh về ga cuối Xining trong đêm, hẹn sáng mai đón mặt trời trên thảo nguyên Thanh Hải và gặp lại bạn đọc trong nhật trình ngày thứ 10 ^^

 

[ngaymua]

rất hay và sinh động, cái ơn a đã chia sẽ kinh nghiệm nhé

 

[PHAM-PEK]

Hình như là Bạn ở khoang-nằm-mềm đấy Yilka ạ. (Nghe bạn tả và xem qua cái vé tàu). Khoang nằm cứng kém hơn thế nhiều, gồm giường 3 tầng và không có cửa. Tầng 2 và tầng 3 không ngồi lên được mà chỉ có thể chui vào và ...nằm. Giá vé cũng rẻ hơn nhiều, khoảng hơn 400RMB gì đó.