Doigiaymoi, 31 ngày rong chơi miền đất Phật.

Doigiaymoi, 31 ngày rong chơi miền đất Phật.


Phần mở đầu

Chào các bạn,
Hôm nay tôi lại tái ngộ mọi người trong topic mới : “Doigiaymoi, 30 ngày rong chơi miền đất Phật”.
Trước tiên, có một số điều tôi xin phép được bày tỏ trong phần mở đầu:

1/Topic này đáng lẽ phải nằm trong mục “Hồi ức những chuyến đi nước ngoài”, nhưng tôi xin phép được mở đầu từ “Hồi ức những chuyến đi trong nước” trước, để một số các bạn đọc quen thuộc, đã từng đọc qua “Daehan 100cc và cuộc rong chơi ngàn dặm…” tiện theo dỏi, rồi sau đó sẽ chuyển sang “nước ngoài” cho đúng với “nguyên tắc” của phuot.vn. Hơn nửa, tôi sống tại Long Xuyên, thì mọi chuyến đi đều bắt đầu từ “trong nước”, dù là đi ra nước ngoài, đó cũng là điều hợp lý! Đây chỉ là suy nghĩ của Doigiaymoi, không biết BĐH trang nhà có đồng ý?

2/Như loạt bài “Daehan 100cc và cuộc rong chơi ngàn dặm của 2 kẻ thích lang thang” mà các bạn đã có dịp đọc trong mục “Hồi ức những chuyến đi trong nước”, tôi có nói “bóng gió” về việc ấp ủ một chuyến đi bụi bằng xe 2 bánh qua Myanmar… Đó là dự kiến, còn việc thực hiện thì …phải chờ thời cơ.

Một năm trước, khi rong chơi qua đất Phật Campuchia, Tp Kampong Cham.

3/Vào một ngày “đẹp trời” tháng 8, năm nay, 2013, tôi nhận được email của người bạn cũ hồi năm thứ nhất đại học :
“28/10 tôi sẽ đi qua Miến trong 3 tuần vi qua để lo lễ Dâng Y rồi sau đó sẽ dẫn mọi người đi thăm viếng những Phật tich . Đi một chuyến đi . Nếu tính được thì cho tôi hay đê tôi rủ thầy Dương nữa .
Cho ngay số phone vi hiện nay toi có thể gọi về VN chi có 2c cho ĐT bàn , 3c cho cell phone .”
Ô hô, thật là một “đề nghị khiếm nhả” đầy hấp dẫn! Nhưng đi Miến Điện chớ có phải đi Sài Gòn đâu, hể được rủ là OK ngay sao? Tôi bèn trả lời:
“ He he, bây giờ khó nói quá. Tính thì được nhưng sự đời thay đổi bất thường. Thôi thì nếu có "duyên", trò này sẽ hạnh ngộ 2 Thầy, Thầy chùa và Thầy dạy học!”

4/Bây giờ, hãy cho tôi dành một chút thì giờ để nói về người đã gửi “lời đề nghị khiếm nhả” kể trên. Là bạn cùng Khóa 1 CĐNN CT, nhưng anh chỉ học 1 năm thì nghĩ, vì trường lúc này không có ngành “Chăn nuôi thú y” mà anh thích khi còn học ở Nông lâm súc Bảo Lộc. Từ đó, anh ta “lặn” mất tiêu! Rồi, hơn 20 năm sau mới gặp lại, bấy giờ anh là Bác sĩ, đang dạy tại một Đại học Y bên xứ Hoa Kỳ.

Từ đó mỗi năm khi trở về Việt Nam, anh đều a lô thông báo. Tôi liền thu xếp ngay ngày hôm sau, lên nhà anh ở chợ Thị Nghè, bên hông sở thú. Gặp nhau, nói 3 điều, 4 chuyện, một đêm, để sáng sớm hôm kế tiếp, thức dậy nghe khỉ kêu, vượn hú( thảo cầm viên Sài gòn chỉ cách chưa đầy 200m đường chim bay) …ăn sáng chung rồi về! Thỉnh thoảng ở thêm 1 ngày, đi ra suối Cả, Long Thành thăm khu vườn của vợ chồng người em gái, cũng là bạn đồng môn(khóa 2). Cứ thế, hàng năm đều diễn ra y như vậy. Như một chương trình đã được set up và trở thành như 1 mặc định!
Ông bạn tôi, sau khi bôn ba xứ người, công thành danh toại, vậy mà vẫn nhất định ở vậy nuôi 2 con…chó cưng! Không thèm lập gia đình, lương bác sĩ “mênh mông” chỉ để đi chơi và làm từ thiện! Nhiều lần gửi quà cứu trợ lũ lụt miền biên giới, vì anh cũng từng là cựu học sinh Thủ Khoa Nghĩa, Châu Đốc.
Năm 2000, anh về Việt Nam mang gạo lên tặng cho đồng bào nghèo An Phú, An Giang.

Và từ lúc đó, hàng năm, anh dành 1 tháng nghĩ hè để qua Miến Điện tu Thiền.
Những tưởng, chỉ là một chọn lựa tạm thời hàng năm vào dịp nghĩ dưỡng, để thay đổi cái nhịp sống ồn ào của xã hội Hoa Kỳ nhiều máy móc, giống như các trí thức học giả phương Tây đang tìm đến xứ Thiền để khám phá thêm điều huyền nhiệm. Lúc đó, sau khi trút bỏ bộ đồ Jean, anh xuống tóc, khoát áo nâu, bưng bình bát, lang thang chân đất đi khất thực trên xứ sở Chùa Đá Vàng, với nhiều bạn bè khắp năm châu, hành thiền cùng các Sư Myanmar sở tại. Sau chừng 1 tháng lại quần Jean, áo pull, anh bay trở về Mỹ, tiếp tục công việc của một Gs đại học.
Ai dè, năm 2003, anh nghĩ hưu và xuống tóc đi tu! Dù đã biết trước, nhưng tôi cũng bất ngờ khi gặp lại anh bạn mình mĩm cười hiền hậu sau tấm áo nâu phong phanh mở cửa đón tôi vào nhà ở đường Nguyễn văn Phương, thị Nghè. Nhớ lại cái khó của tôi lúc đó là xưng hô, mới một năm trước còn mày mày, tao tao; bây giờ thì…thiệt khó quá, thôi thì gọi là Ông H. vậy. Anh thường tự xưng với tôi là “Sãi già” hoặc là “Sư không còn trẻ nửa”.
Năm 2005, Sãi già mua đất, lập Thiền viện tại vùng Kalaw, xứ Miến Điện xa xôi. Hàng năm đều về nhà ở Thị Nghè để thăm mẹ già và gia đình người em ruột đang sống tại đó. Dĩ nhiên, bạn bè hay tin Sãi già về, nếu thuận tiện thì ghé thăm hoặc gặp mặt thân mật. Lần gần nhất là tháng 4-2013.

 

Điểm tiếp theo trong buổi chiều nay là Dhammayan Gyi, ngôi đền xây dang dở. Từ xa, ngôi đền trông giống như 1 kim tụ tháp Ai Cập có dạng khối tứ diện khổng lồ, vì đây là ngôi đền to lớn nhất trong quần thể kiến trúc Bagan cổ xưa. Khác biệt lớn nhất của ngôi đền chính là thiếu đi ngôi stupa nhọn đâm thẳng lên trời, phải chăng là vì công trình bị dừng lại sau 3 năm xây dựng?

Là một công trình xây dựng bởi 6 triệu viên gạch nung, Dhammayan Gyi thật sự là 1 kiệt tác kiến trúc, về hình thức lẫn kỹ thuật. Trong khi các công trình khổng lồ của Angkor làm bằng đá khối, việc dùng các tảng đá khổng lồ để làm các mái vòm tuy có khó khăn trong vận chuyển thi công, nhưng cách sắp xếp khoa học để thỏa mản các điều kiện cân bằng bền vững trong xây dựng có lẽ cũng không khó hơn việc dùng 6 triệu viên gạch…để làm nên những mái vòm khổng lồ, tồn tại qua 10 thế kỷ và cho thấy vẫn còn bền vững trong tương lai.

Đền tháp ở Bagan có 2 loại, đền đặc và đền rỗng:
Đền đặc là những stupa khổng lồ hình chuông úp, được xây bằng gạch toàn khối, có các bậc thang lộ thiên dẫn lên các ban công hẹp trên cao như đền Shwesandaw, Shwezigon…về kỹ thuật không có gì phải thắc mắc, cứ xếp gạch chặc chẻ dần từ thấp lên cao.
Đền rỗng, như đền Ananda, Sulamani, Dhammayan Gyi … thì có các hành lang ngang dọc bên trong tạo nên 1 hệ thống “hang động” ăn thông nhau, trên đó người ta bố trí các điện thờ Đức Phật Thích Ca. Do vậy việc xây dựng chắc chắn khó khăn hơn bởi phải giải quyết vấn đề chịu lực cho các “hang động” này.

Cổng đền Dhammayan Gyi (nhìn từ phía trong)cho thấy chỉ là gạch xếp chặt bên nhau vậy mà tạo nên 1 khối đặc khổng lồ, bền vững.

Tượng Phật Thích Ca nhìn ra cửa chính.

Cửa phụ đền Dhammayan Gyi.


Nhìn chung, đền tháp tại Bagan đều được xây bằng gạch đất nung, có lẽ cũng giống như cách mà người xưa đã thực hiện để làm nên những tháp Chăm ở Việt Nam. Theo đó, các viên gạch được sắp xếp thật khít khao, theo đúng với nguyên tắc kết cấu trong xây dựng. Có lẽ vì vậy mà dù không có vữa, hàng triệu viên gạch “dựa” vào nhau bằng “trọng lực”đã tạo nên 1 khung chịu lực là hệ thống vòm chạy dọc trên các hành lang ngang dọc trong đền.
Đền Dhammayan Gyi có hệ thống hành lang rộng rãi cùng những ô cửa vòm cuốn bố trí thích hợp vừa tạo ánh sáng cần thiết vừa làm thông thoáng cho khoảng không gian huyền ảo bên trong. Đền có 4 cửa chính quay ra 4 hướng, tại đó có điện thờ Phật lớn, dát vàng hoặc tô màu. Ngoài ra còn có nhiều tượng Phật nhỏ được đặt trong các khám thờ khoét lõm vào trong tường và hình như tất cả đều là Phật Thích ca, vị đại ngộ , đại giác được tôn thờ trong Phật giáo nguyên thủy Miến Điện.
Thời gian đã phá hủy vài nơi trên bức từng gạch dày, tạo nên một "đổ vở" đầy cảm xúc.

Một chút tường bao bị hư bể, đã làm tăng thêm giá trị thẩm mỹ của đền xưa. Nhìn kỹ chỗ gạch bị vở bể, tôi không thấy chất kết dính nào.

 

Đền được vua Narathu xây dựng vào năm 1.170, nhằm để sám hối cho tội giết cha và anh, sang đoạt ngôi báu. Trong thời gian xây dựng, theo lời truyền miệng của dân Myanmar, vua Narathu đã nhẩn tâm chặt tay công nhân nếu họ làm không hoàn hảo, sắp đặt các viên gạch không khít, dù chỗ hở chỉ nhỏ như cây kim. Ba năm sau, ông bị giết, việc thi công ngưng lại hoàn toàn và đền bị bỏ phế từ đó. Sau này, khi khai quật đền Dhammayan Gyi, các nhà khảo cổ thấy gạch bị chất đầy các hành lang, nhiều người cho rằng đó là hành động trả thù của các công nhân, họ muốn nhốt hồn ma của ông vua tàn ác mãi mãi trong ngôi đền quỉ ám.
Theo tôi, đây là ngôi đền đẹp, rất đẹp dù không có tháp vàng chói lọi, rất đẹp vì cái đồ sộ nhuốm màu xưa cổ bởi 1.000 năm mưa nắng, của một tác phẩm mỹ thuật chưa hoàn thành, đẹp từ cái cổng vuông nặng nề phía trước, đến bức tường nhiều chỗ bị hư hoại và nhất là cái khối kim tự tháp “phá cách” với đỉnh tròn còn dang dở. Đền Dhammayan Gyi là một tác phẩm mỹ thuật chưa hoàn thành, chính cái chưa hoàn thành ấy, theo tôi như là “nét khắc” của người nghệ sĩ để lại cho đời sau một tác phẩm không chỉ dành cho chiêm ngưỡng mà còn phải thêm nhiều suy nghĩ về cuộc đời và phận người!

Ngôi đền đồ sộ nhất Bagan.

Dhammayan Gyi Temple với gạch nung đồ sộ và tinh xảo.


Mong rằng mọi thứ sẽ được giữ nguyên, chỉ cần bảo vệ cho đừng hư hỏng thêm, kể cả những viên gạch xưa rơi rớt bên bờ tường cổ, cứ để yên tại chỗ, sau khi được phủ bằng 1 hóa chất bảo vệ.
Dhammayan Gyi, ngôi đền dang dở, tác phẩm kiến trúc chưa hoàn thành của vì vua thiếu đức, ngày nay đã trở thành một cá thể độc đáo trong hệ thống đền tháp của cố đô Bagan. Số phận nghiệt ngã của ngôi đền gắn liền với 1vương triều bạo chúa là bài học cụ thể về đạo làm người, may mắn thay vẫn còn tồn tại, vững chắc và đồ sộ nhất, với đỉnh tháp chưa định hình, như mắc nghẹn giữa trời cao lồng lộng, phải chăng là lời nhắc nhở mọi người hướng thiện trong cuộc sống trên đời?
Tôi đi xuyên qua các hành lang, tôi cảm nhận cái không gian u ám trong ngôi đền có “số phận” bi thảm nàyvà tôi lại bắt gặp được những khoảnh khắc thật đẹp trong cái “âm u số phận” ấy, khiến ngôi đền giờ đây với tôi cũng như nhiều du khách khác, đang thật sự là nơi thú vị để đến thăm.

Từ cổ tháp …ngắm nhìn tháp cổ.

Bỏ.

Người bán tranh trong đền Dhammayan Gyi.


Khi vòng ra phía ngoài đền, trong ánh sáng tràn ngập, tôi lại bắt gặp những hình ảnh đẹp khác, rất đời thường và thật dễ thương.

Trò chuyện.

Hàng mỹ nghệ bày bên cổ tháp.

…và những người Miến bán quà lưu niệm rất dễ thương.

 

chào cô,chú
Đang rất mong những hình ảnh tiếp theo của chú, nói thật con rất thích xem những bài mà chú thực hiện. Mong cô, chú lúc nào cũng có nhiều sức khỏe.

 

Bác Doigiaymoi đi đâu hơn nửa tháng rồi? Mong hai bác vẫn khỏe.

 

Có lẽ bác Doigiaymoi đang tiếp tục phượt đâu đó rồi ! Chúc bác có những tiếp tục có những chuyến đi thú vị

 

Xin báo cáo là em đã liên lạc được với bác Doigiaymoi. Hai bác khỏe re, dự là thread này còn dài dài tới Tết.

 

Xin chào tất cả,
Trước hết tôi thành thật xin lỗi các quý vị khi đã thình lình biệt vô âm tín. Điều ấy khiến cho những reply của một số thành viên trong diễn đàn làm tôi thật cảm động và thấy mình có lỗi thêm, xin cảm ơn và xin thứ lỗi, một lần nữa.
Thật tình tôi lại vừa "lang thang" cùng...gió núi mây ngàn suốt hơn 15 ngày, trước ngày đi định post phần cuối cùng tại cố đô Bagan thì sẽ nói lời tạm biệt,lúc về sẽ tiếp tục; nhưng không ngờ sau đó khi lên Sài gòn chờ chuyến bay đã không còn dủ thì giờ để yên tâm ngồi viết lời từ giã! Rồi khi đến xứ lạ,lại tiếp tục thêm 1 hành trình dài gần 800km vào rừng núi, nơi mà internet vẫn chưa thông, thế là ngày qua ngày,mọi cố gắng liên lạc với gia đình còn chẳng được thì làm sao gửi lời chào tạm biệt để các bạn an tâm. Rồi khi trở về quê hương yêu dấu,tồi chỉ đủ thời giờ về đến nhà lúc nửa đêm, sáng lại phải bay tiếp ra Hà Nội ...,những dòng này tôi đang gõ tại Dragon Pearl Hotel,trước giờ check out đi Hạ long đây.
Hẹn gặp lại các bạn sau khi về lại Long Xuyên.
Doigiaymoi.

 

chào cô, chú
Vậy là con sắp được xem bài viết mới phải không ạ?
Cảm ơn chú. Sắp được phiêu lưu nữa rồi

 

Xin chào Volty và các bạn,
Tôi về tới nhà lúc 1 giờ đêm, hôm nay bận thêm 1 lễ trong gia đìnhbà con, giờ này mới tạm rảnh,trở lại ngay cùng mọi người. Volty ty nói đúng; nhưng hãy xong cái topic này đã, mình mới sắp xong ngày thứ 21, 10 ngày còn lại chắc cũng nhiều thú vị, xin mời xem tiếp.
Doigiaymoi.

 

B.21. 6. Đền Sulamani.

Sau khi rời Dhammayan Gyi Temple, chúng tôi di chuyển qua thăm đền Sulamani. Trên đường, tôi bắt gặp 1 bất ngờ thú vị, khiến cho dự đoán việc khai thác xe bò để phục vụ du lịch của tôi trở nên …lạc hậu! Bởi vì người Miến bản địa đã thực hiện rồi, và trước mắt chúng tôi là một hình ảnh xe bò chở du khách đầy màu sắc rất …Miến Điện.

He he, tôi đã …bé cái nhầm khi tưởng rằng người Miến chưa biết dùng xe bò chở du khách! Họ còn gây thêm ấn tượng khi “trang điểm” cho cổ xe thật màu mè vui mắt!

Cận cảnh “sắc màu Miến Điện” trên “xe bò du lịch”.

Sulamani Phaya thuộc loại đền rỗng, do vua Narapatisithu xây dựng năm 1183, khi đó chắc cũng tọa lạc nơi phồn hoa đô hội của kinh đô Bagan. Nhưng sau hơn 800 năm dầm mưa dãi nắng, một cuộc bể dâu phá đổ thành quách chung quanh, đền Sulamani bây giờ nằm đơn lẻ giữa đồng không mông quạnh.

Đền Sulamani là đền duy nhất tại Bagan có 2 dãy nhà lá phía ngoài cổng dùng làm nơi bán hàng lưu niệm và đồ ăn uống.

Theo truyền thuyết, Vua Narapatisithu(1174-1211)trên đường trở về từ núi Tuywin tình cờ nhìn thấy anh sáng lấp lánh của đá ruby phát ra từ 1 hố nhỏ, ông cho đó là điềm lành, chỉ chỗ để ông chọn nơi xây dựng đền Sulamani (theo tiếng Pali là Culamcini).
Đền Sulamani là 1 kiến trúc đền tháp rỗng, 2 tầng, có 4 cửa chính quay ra 4 hướng, riêng cửa Đông vươn xa hơn các cửa còn lại, tại mỗi cửa là 1 điện thờ Đức Phật Thích ca. Mỗi tầng là 1 mặt phẳng vuông có 4 tháp nhỏ ở 4 góc. Giống như đền Dhammayan Gyi, Sulaman có hệ thống hành lang ngang dọc bên trong chạy dưới các mái vòm chịu lực, nhiều cửa chính, phụ giúp thông thoáng và lấy chút ánh sáng trời. Đặc biệt, đền Sulamani còn lưu trử nhiều bức bích họa cổ trên tường, dù một số đã bị xóa mất bởi những lớp vôi mới hoặc những hình do các “tay ngang” vẽ chồng lên sau này. Thật là đáng tiếc!

Trước cổng đền Sulamani.

Đền Sulamani nhìn từ trong ra cổng.