[Tổng hợp] Nhà thờ - Thiên Chúa giáo và...
- Thread starter Chitto
- Start date
Niên biểu kinh Do Thái
Kinh Do Thái - Tanakh là Thánh điển Đầu tiên cho ba tôn giáo Độc thần: Do Thái giáo - Kitô giáo - Hồi giáo, là nguồn cảm hứng Thần học cho đến tận bây giờ.
Niên biểu tuyệt đối, tính theo văn bản kinh sách:
- Thượng đế Duy nhất, Thần Jehovah sáng tạo Thế giới (khoảng 4000 TCN)
- Adam và Eva ăn Trái Cấm (Tri thức), bị đuổi khỏi Địa đàng Eden, sinh ra nhân loại.
- Đại hồng thủy, chỉ còn gia đình Noê sống sót, phục hồi nhân loại.
- Tháp Babel, nhân loại chia thành các dân tộc.
- Thần Jehovah gọi Abraham và hứa ban cho Đất Hứa Canaan, Abraham thành Tổ phụ của tất cả các dân thờ Jehovah. (2000 TCN).
- Cháu của Abraham được gọi là Israel, rời sang Ai Cập, sinh sôi thành 12 chi tộc.
- Moses gặp Thần Jehovah, và dẫn 12 chi tộc dân Israel từ Ai Cập trở lại Đất Hứa, nhưng chưa vào được (1500 TCN).
Moses gặp Jehovah ở núi Sinai, đặt ra luật lệ, chính thức hình thành Do Thái giáo. Ông là người cuối cùng được nói chuyện giáp mặt với Thần Jehovah. Những đời sau chỉ được nghe tiếng gọi của Thần mà thôi.
- Dân Israel lập vua đầu tiên, hình thành Vương quốc Israel (1020 TCN)
- David rồi Solomon chiếm Jerusalem, xây dựng Ngôi đền Thứ nhất thờ Jehovah (1000 TCN).
- Vương quốc chia đôi thành Israel và Judah.
- Nước Israel và 10 chi tộc bị tiêu diệt hoàn toàn (700 TCN)
- Nước Judah bị tiêu diệt, Ngôi đền Thứ nhất bị phá hủy (600 TCN)
- Thế hệ Do Thái mới trở lại Jerusalem, dựng Ngôi đền Thứ hai (500 TCN).
- Các Tiên tri tiên đoán về sự xuất hiện của Đấng Messiah.
------------------------------------------------------------------
Lịch sử thời Ngôi đền Thứ hai:
- Đất Judah và người Do Thái vẫn lệ thuộc đế quốc Ba Tư
- 300 TCN, Đại đế Alexander của Macedonia (Hy Lạp) diệt Ba Tư, thì thuộc Macedonia, rồi Syri.
- La Mã mở rộng đế quốc, đất Judah với Jerusalem được bán tự trị, với một Vua Do Thái là Herod, và Tổng trấn La Mã.
- Herod xây dựng lại Ngôi đền Thứ hai to lớn, vĩ đại hơn. Người Do Thái muốn chống La Mã.
- Giêsu người Nazareth ra đời đầu Công Nguyên.
- Năm 70, La Mã tiến đánh Jerusalem, phá hủy hoàn toàn Ngôi đền Thứ hai, người Do Thái bị đuổi đi. Thời kỳ Ngôi đền Thứ hai kết thúc.
Kinh Do Thái - Tanakh là Thánh điển Đầu tiên cho ba tôn giáo Độc thần: Do Thái giáo - Kitô giáo - Hồi giáo, là nguồn cảm hứng Thần học cho đến tận bây giờ.
Niên biểu tuyệt đối, tính theo văn bản kinh sách:
- Thượng đế Duy nhất, Thần Jehovah sáng tạo Thế giới (khoảng 4000 TCN)
- Adam và Eva ăn Trái Cấm (Tri thức), bị đuổi khỏi Địa đàng Eden, sinh ra nhân loại.
- Đại hồng thủy, chỉ còn gia đình Noê sống sót, phục hồi nhân loại.
- Tháp Babel, nhân loại chia thành các dân tộc.
- Thần Jehovah gọi Abraham và hứa ban cho Đất Hứa Canaan, Abraham thành Tổ phụ của tất cả các dân thờ Jehovah. (2000 TCN).
- Cháu của Abraham được gọi là Israel, rời sang Ai Cập, sinh sôi thành 12 chi tộc.
- Moses gặp Thần Jehovah, và dẫn 12 chi tộc dân Israel từ Ai Cập trở lại Đất Hứa, nhưng chưa vào được (1500 TCN).
Moses gặp Jehovah ở núi Sinai, đặt ra luật lệ, chính thức hình thành Do Thái giáo. Ông là người cuối cùng được nói chuyện giáp mặt với Thần Jehovah. Những đời sau chỉ được nghe tiếng gọi của Thần mà thôi.
- Dân Israel lập vua đầu tiên, hình thành Vương quốc Israel (1020 TCN)
- David rồi Solomon chiếm Jerusalem, xây dựng Ngôi đền Thứ nhất thờ Jehovah (1000 TCN).
- Vương quốc chia đôi thành Israel và Judah.
- Nước Israel và 10 chi tộc bị tiêu diệt hoàn toàn (700 TCN)
- Nước Judah bị tiêu diệt, Ngôi đền Thứ nhất bị phá hủy (600 TCN)
- Thế hệ Do Thái mới trở lại Jerusalem, dựng Ngôi đền Thứ hai (500 TCN).
- Các Tiên tri tiên đoán về sự xuất hiện của Đấng Messiah.
------------------------------------------------------------------
Lịch sử thời Ngôi đền Thứ hai:
- Đất Judah và người Do Thái vẫn lệ thuộc đế quốc Ba Tư
- 300 TCN, Đại đế Alexander của Macedonia (Hy Lạp) diệt Ba Tư, thì thuộc Macedonia, rồi Syri.
- La Mã mở rộng đế quốc, đất Judah với Jerusalem được bán tự trị, với một Vua Do Thái là Herod, và Tổng trấn La Mã.
- Herod xây dựng lại Ngôi đền Thứ hai to lớn, vĩ đại hơn. Người Do Thái muốn chống La Mã.
- Giêsu người Nazareth ra đời đầu Công Nguyên.
- Năm 70, La Mã tiến đánh Jerusalem, phá hủy hoàn toàn Ngôi đền Thứ hai, người Do Thái bị đuổi đi. Thời kỳ Ngôi đền Thứ hai kết thúc.
Last edited:
Kinh Do Thái là cội nguồn của các Kinh sách Độc thần giáo.
Kinh Thánh Kitô giáo lấy Kinh Do Thái làm Cựu Ước - lời Giao ước cũ, thêm Tân Ước là phần từ Chúa Giêsu về sau.
Thần Jehovah trở thành Deus (Dieu, God) - Thiên Chúa.
Kinh Qu'ran - Côran - Hồi giáo sử dụng toàn bộ Kinh Do Thái, thêm các phần từ Đại tiên tri Mohammad về sau.
Thần Jehovah trở thành Đấng Allah.
Như vậy, quá nửa dân số thế giới hiện nay đều biết đến Kinh Do Thái, và coi đó là thánh điển. Đây là di sản văn hóa lịch sử, tư tưởng, thần học lớn nhất mà người Do Thái cổ đã để lại, và có vai trò xuyên suốt trong lịch sử thế giới. Một dân tộc nhỏ, một nền văn minh nhỏ và yếu, nhưng sâu sắc và rực rỡ. Cho đến giờ, người Judah - Jew vẫn là một dân tộc thông minh nhất thế giới, tập hợp nhiều bộ óc xuất sắc nhất của nhân loại.
Kinh Thánh Kitô giáo lấy Kinh Do Thái làm Cựu Ước - lời Giao ước cũ, thêm Tân Ước là phần từ Chúa Giêsu về sau.
Thần Jehovah trở thành Deus (Dieu, God) - Thiên Chúa.
Kinh Qu'ran - Côran - Hồi giáo sử dụng toàn bộ Kinh Do Thái, thêm các phần từ Đại tiên tri Mohammad về sau.
Thần Jehovah trở thành Đấng Allah.
Như vậy, quá nửa dân số thế giới hiện nay đều biết đến Kinh Do Thái, và coi đó là thánh điển. Đây là di sản văn hóa lịch sử, tư tưởng, thần học lớn nhất mà người Do Thái cổ đã để lại, và có vai trò xuyên suốt trong lịch sử thế giới. Một dân tộc nhỏ, một nền văn minh nhỏ và yếu, nhưng sâu sắc và rực rỡ. Cho đến giờ, người Judah - Jew vẫn là một dân tộc thông minh nhất thế giới, tập hợp nhiều bộ óc xuất sắc nhất của nhân loại.
Ziggurat
Trong Kinh Do Thái (Kinh Hebrew) có nhiều những chi tiết lịch sử vẫn còn quan sát được đến ngày nay, mà cổ nhất và nổi tiếng nhất có lẽ là các kiến trúc Ziggurat.
Ziggurat là kiến trúc Đền thờ - Đài thiên văn vĩ đại của nền văn minh Sumeria - Lưỡng Hà, nền văn minh thuộc loại cổ nhất của nhân loại, từ hơn 4000 năm trước Công nguyên. Những Ziggurat là những công trình bằng gạch rất lớn, kích thước chỉ thua các Kim Tự Tháp một chút, và đặc biệt là thường có các cầu thang rất lớn thẳng từ mặt đất lên đến tận đỉnh.
Ziggurat còn nguyên vẹn nhất là Ziggurat thành Ur - thành phố quê hương của Tổ phụ Abraham. Ziggurat này được dựng từ hơn 2100 năm TCN, vẫn đứng vững đến nay. Nghĩa là nó đã có từ trước thời của Abraham, và nhiều khả năng ông đã từng đến đây, và mang hình ảnh này theo trong suốt cuộc hành trình đi tìm Đất Hứa.
Trong Kinh thánh có chi tiết Issac nằm mơ thấy các Thiên thần đi xuống từ Trời trên một cái thang lớn trong cuộc hành trình tìm về quê tổ. Các nhà sử học cho rằng chi tiết này lấy từ chiếc thang lớn từ đỉnh của Ziggurat.
Ziggurat thành Ur, Tổ phụ Abraham có thể đã từng đến đây (ảnh sưu tầm trên mạng)
Ziggurat ở Chogha Zanbill cách Ur không xa, dựng năm 1250 trước CN, còn lại đến nay là một công trình vĩ đại, thời xưa cao đến 50m, giờ đã bị hủy hoại phần trên.
(ảnh sưu tầm trên mạng)
Tôi mong có ngày được đến thăm nơi "Chốn tổ" của Do Thái giáo - Kitô giáo - Hồi giáo này. Nó nằm ở Iraq và Iran. Du lịch thôi...
Trong Kinh Do Thái (Kinh Hebrew) có nhiều những chi tiết lịch sử vẫn còn quan sát được đến ngày nay, mà cổ nhất và nổi tiếng nhất có lẽ là các kiến trúc Ziggurat.
Ziggurat là kiến trúc Đền thờ - Đài thiên văn vĩ đại của nền văn minh Sumeria - Lưỡng Hà, nền văn minh thuộc loại cổ nhất của nhân loại, từ hơn 4000 năm trước Công nguyên. Những Ziggurat là những công trình bằng gạch rất lớn, kích thước chỉ thua các Kim Tự Tháp một chút, và đặc biệt là thường có các cầu thang rất lớn thẳng từ mặt đất lên đến tận đỉnh.
Ziggurat còn nguyên vẹn nhất là Ziggurat thành Ur - thành phố quê hương của Tổ phụ Abraham. Ziggurat này được dựng từ hơn 2100 năm TCN, vẫn đứng vững đến nay. Nghĩa là nó đã có từ trước thời của Abraham, và nhiều khả năng ông đã từng đến đây, và mang hình ảnh này theo trong suốt cuộc hành trình đi tìm Đất Hứa.
Trong Kinh thánh có chi tiết Issac nằm mơ thấy các Thiên thần đi xuống từ Trời trên một cái thang lớn trong cuộc hành trình tìm về quê tổ. Các nhà sử học cho rằng chi tiết này lấy từ chiếc thang lớn từ đỉnh của Ziggurat.
Ziggurat thành Ur, Tổ phụ Abraham có thể đã từng đến đây (ảnh sưu tầm trên mạng)
Ziggurat ở Chogha Zanbill cách Ur không xa, dựng năm 1250 trước CN, còn lại đến nay là một công trình vĩ đại, thời xưa cao đến 50m, giờ đã bị hủy hoại phần trên.
(ảnh sưu tầm trên mạng)
Tôi mong có ngày được đến thăm nơi "Chốn tổ" của Do Thái giáo - Kitô giáo - Hồi giáo này. Nó nằm ở Iraq và Iran. Du lịch thôi...
Last edited:
Tháp Babel
Theo Kinh Do Thái, sau nạn Hồng thủy, con người đã cùng nhau dựng lên ngọn Tháp Babel cao ngất, với mong muốn nó sẽ vươn lên đến tận trời. Tuy nhiên, ngọn tháp không để thờ phụng Thượng đế - Thần Jehovah, mà nhằm tôn vinh chính con người, và ghi tên những người xây dựng nên nó.
Thần Jehovah không vừa lòng, và vì vậy khiến mỗi người nói một thứ tiếng khác nhau, nên họ không thể hiểu nhau, không thể tiếp tục công việc, tháp Babel bị bỏ dở, và cũng từ đó sinh ra các ngôn ngữ trên thế giới.
Truyền thuyết này dựa trên sự thực là ngọn Tháp Babylon cao gần trăm mét thời cổ đại. Babel là gọi Babylon theo tiếng Hebrew.
Các họa sĩ trung cổ tha hồ tưởng tượng về tháp Babel kiểu như thế này:
Còn sự thực thì có lẽ ngọn tháp Babylon nguyên thủy là một cái Ziggurat vĩ đại thờ thần Marduk kiểu thế này, với chiếc cầu thang lớn từ đáy đến gần đỉnh. Tháp cũng có tên là : "Tháp nối Đất và Trời"
Theo Kinh Do Thái, sau nạn Hồng thủy, con người đã cùng nhau dựng lên ngọn Tháp Babel cao ngất, với mong muốn nó sẽ vươn lên đến tận trời. Tuy nhiên, ngọn tháp không để thờ phụng Thượng đế - Thần Jehovah, mà nhằm tôn vinh chính con người, và ghi tên những người xây dựng nên nó.
Thần Jehovah không vừa lòng, và vì vậy khiến mỗi người nói một thứ tiếng khác nhau, nên họ không thể hiểu nhau, không thể tiếp tục công việc, tháp Babel bị bỏ dở, và cũng từ đó sinh ra các ngôn ngữ trên thế giới.
Truyền thuyết này dựa trên sự thực là ngọn Tháp Babylon cao gần trăm mét thời cổ đại. Babel là gọi Babylon theo tiếng Hebrew.
Các họa sĩ trung cổ tha hồ tưởng tượng về tháp Babel kiểu như thế này:
Còn sự thực thì có lẽ ngọn tháp Babylon nguyên thủy là một cái Ziggurat vĩ đại thờ thần Marduk kiểu thế này, với chiếc cầu thang lớn từ đáy đến gần đỉnh. Tháp cũng có tên là : "Tháp nối Đất và Trời"
Last edited:
Núi Sinai
Một nơi cực thiêng liêng đối với Do Thái giáo, Kitô giáo và Hồi giáo là núi Sinai.
Tại đây, Thần Jehovah (Thiên Chúa, Allah) đã thị hiện với Moses trong một bụi cây gai bốc cháy, và Thần đã nói rằng đây là nơi thánh địa. Sau đó, Moses đã dẫn dắt dân Do Thái đến với núi này, tại đây chỉ mình ông lên núi, được gặp mặt Thần Jehovah, được ban Mười điều răn, nền tảng đạo đức của người Do Thái. Cũng tại núi này ông đã đặt ra lề luật, chính thức hình thành Tôn giáo Độc thần.
Núi Sinai trở thành nơi Núi cực thánh, người Do Thái không được đặt chân lên núi này, chỉ Moses là người duy nhất, và là người cuối cùng được mặt đối mặt với Thần Jehovah. Tiếng Ả Rập là Jebel Musa, nghĩa là núi của Musa - Moses.
Núi Sinai được tin chính là núi Serbal là nằm ở phía Nam bán đảo Sinai, nay thuộc Ai Cập. Hình ảnh núi Sinai bốc lửa và khói do Thần Jehovah hiện xuống được vẽ trong nhiều tranh.
Đỉnh núi Sinai (Serbal) ở bán đảo Sinai hiện nay (ảnh sưu tầm)
Núi Sinai nhìn từ trên không
Cảnh từ đỉnh núi Sinai
(Bao giờ đến được đây nhỉ)
Một nơi cực thiêng liêng đối với Do Thái giáo, Kitô giáo và Hồi giáo là núi Sinai.
Tại đây, Thần Jehovah (Thiên Chúa, Allah) đã thị hiện với Moses trong một bụi cây gai bốc cháy, và Thần đã nói rằng đây là nơi thánh địa. Sau đó, Moses đã dẫn dắt dân Do Thái đến với núi này, tại đây chỉ mình ông lên núi, được gặp mặt Thần Jehovah, được ban Mười điều răn, nền tảng đạo đức của người Do Thái. Cũng tại núi này ông đã đặt ra lề luật, chính thức hình thành Tôn giáo Độc thần.
Núi Sinai trở thành nơi Núi cực thánh, người Do Thái không được đặt chân lên núi này, chỉ Moses là người duy nhất, và là người cuối cùng được mặt đối mặt với Thần Jehovah. Tiếng Ả Rập là Jebel Musa, nghĩa là núi của Musa - Moses.
Núi Sinai được tin chính là núi Serbal là nằm ở phía Nam bán đảo Sinai, nay thuộc Ai Cập. Hình ảnh núi Sinai bốc lửa và khói do Thần Jehovah hiện xuống được vẽ trong nhiều tranh.
Đỉnh núi Sinai (Serbal) ở bán đảo Sinai hiện nay (ảnh sưu tầm)
Núi Sinai nhìn từ trên không
Cảnh từ đỉnh núi Sinai
(Bao giờ đến được đây nhỉ)
Last edited:
Tu viện St.Catherine
Dưới chân núi Sinai có một tu viện rất nổi tiếng, là tu viện Kitô giáo lâu đời nhất trên thế giới hoạt động liên tục từ khoảng 1500 năm nay.
Thế kỷ thứ 3, Thánh Helena - bà Thái hậu La Mã đã đến đây và xác định nơi đây là nơi Thần Jehovah đã thị hiện với Moses trong bụi gai bốc cháy (bốc cháy nhưng không bị thiêu rụi). Từ nhà nguyện nhỏ đã hình thành tu viện hai trăm năm sau, và liên tục có các tu sĩ Kitô giáo ở đây đến ngày nay.
Trong tu viện có một bụi cây gai to, và người hành hương thường cho đó là hậu duệ của bụi gai thiêng liêng xưa kia mà Thiên Chúa đã ngự.
Dưới chân núi Sinai có một tu viện rất nổi tiếng, là tu viện Kitô giáo lâu đời nhất trên thế giới hoạt động liên tục từ khoảng 1500 năm nay.
Thế kỷ thứ 3, Thánh Helena - bà Thái hậu La Mã đã đến đây và xác định nơi đây là nơi Thần Jehovah đã thị hiện với Moses trong bụi gai bốc cháy (bốc cháy nhưng không bị thiêu rụi). Từ nhà nguyện nhỏ đã hình thành tu viện hai trăm năm sau, và liên tục có các tu sĩ Kitô giáo ở đây đến ngày nay.
Trong tu viện có một bụi cây gai to, và người hành hương thường cho đó là hậu duệ của bụi gai thiêng liêng xưa kia mà Thiên Chúa đã ngự.
Last edited:
Thực ra thì cũng không ai biết được núi Sinai thực sự nằm ở đâu, và cũng không ai khẳng định chắc chắn có núi Sinai hay không.
Ngọn núi mà hầu hết mọi người hiện nay tin là núi Sinai vốn tên là núi Serbal, nhưng vì vào năm 300, bà Thái hậu Helena - St.Helena, mẹ của Constantinople đại đế đã tìm đến đây và khẳng định đây là núi Sinai, nên 1700 năm qua hầu hết người Kitô giáo tin vậy. Và do đó bán đảo cũng mang tên Sinai luôn.
Tuy nhiên, về sau nhiều người đặt ra giả thuyết khác nhau về vị trí thực sự của núi Sinai huyền thoại, căn cứ vào các chi tiết trong Kinh Do Thái về con đường đoàn người đi, nơi họ cắm trại, vùng hoang địa,..., từ 1500 năm TCN, nên nói rằng vị trí đang lễ bái là sai.
Có thuyết căn cứ vào hiện tượng về núi Sinai khi người Do Thái đến: Khi Moses lên núi thì có tiếng kèn vang rền khắp trời đất, đỉnh núi sáng rực trong mây và lửa, đất rung chuyển khi Thần Jehovah - Thiên Chúa - Allah ngự xuống đỉnh núi, do đó cho rằng núi Sinai phải là một ngọn núi lửa, và phải nằm ở phía bán đảo Ả Rập, hay ở ngay thành cổ Petra nổi tiếng.
Và thế là có đến nửa tá vị trí được đưa ra cho núi Sinai. Còn người hành hương thì bao thế kỷ qua cũng chỉ đến một nơi mà thôi.
Một số vị trí núi Sinai, trong đó vị trí dưới cùng - núi Serbal - được tín đồ Kitô giáo lễ bái từ 1700 năm nay.
Last edited:
Rẽ Biển đỏ
Một câu hỏi lớn nữa cho rất nhiều nhà khoa học theo dấu Kinh thánh, đó là nơi Moses rẽ nước Biển Đỏ, dẫn dân Do Thái chạy khỏi quân Ai Cập là ở đâu.
Có người cho rằng đó chỉ là con đường chạy giữa hai vùng hồ ở phía Bắc bán đảo Sinai. Cũng có thuyết cho rằng xưa kia khi mực nước biển còn thấp, giữa châu Phi và bán đảo Sinai còn có một dải đất nối liền ở bên trái bán đảo, và Moses đã dẫn đoàn người chạy theo đường này để xuống núi Sinai - Serbal ở phía nam.
Cũng có thuyết cho rằng "Biển Đỏ" mà Moses vượt qua là ở vịnh biển phía bên phải bán đảo Sinai, chứ không phải bên trái. Có thăm dò địa chất cho thấy ở khu vực đáy biển này có một hành lang địa chất nối hai bờ biển, độ sâu chỉ khoảng 300m, trong khi đáy biển hai bên hành lang đó sâu đến khoảng 1000m; do đó có thể thời xa xưa nó nổi trên mặt nước. Theo thuyết này thì núi Sinai thực sự nằm ở Ả Rập.
Túm lại, khảo cổ học, lịch sử học vẫn chưa tìm thấy nơi chính thức cho Núi thánh Sinai và khoa học cũng chưa chứng minh công nhận hay phủ nhận những câu chuyện trong Kinh thánh.
Một câu hỏi lớn nữa cho rất nhiều nhà khoa học theo dấu Kinh thánh, đó là nơi Moses rẽ nước Biển Đỏ, dẫn dân Do Thái chạy khỏi quân Ai Cập là ở đâu.
Có người cho rằng đó chỉ là con đường chạy giữa hai vùng hồ ở phía Bắc bán đảo Sinai. Cũng có thuyết cho rằng xưa kia khi mực nước biển còn thấp, giữa châu Phi và bán đảo Sinai còn có một dải đất nối liền ở bên trái bán đảo, và Moses đã dẫn đoàn người chạy theo đường này để xuống núi Sinai - Serbal ở phía nam.
Cũng có thuyết cho rằng "Biển Đỏ" mà Moses vượt qua là ở vịnh biển phía bên phải bán đảo Sinai, chứ không phải bên trái. Có thăm dò địa chất cho thấy ở khu vực đáy biển này có một hành lang địa chất nối hai bờ biển, độ sâu chỉ khoảng 300m, trong khi đáy biển hai bên hành lang đó sâu đến khoảng 1000m; do đó có thể thời xa xưa nó nổi trên mặt nước. Theo thuyết này thì núi Sinai thực sự nằm ở Ả Rập.
Túm lại, khảo cổ học, lịch sử học vẫn chưa tìm thấy nơi chính thức cho Núi thánh Sinai và khoa học cũng chưa chứng minh công nhận hay phủ nhận những câu chuyện trong Kinh thánh.
Last edited:
Hỏi Phượt
Bài mới nhất
-
[Hỏi đáp] Thay nhớt ô tô chính hãng ở đâu tại Buôn Ma Thuột ?- Latest: thanhlphone122004
-
[Hỏi đáp] Bao lâu thì thay nhớt ô tô? Hướng dẫn chi tiết cho người dùng
- Latest: thanhlphone122004
-
[Chia sẻ] Tìm địa điểm lắp cốp điện ô tô giá rẻ tại Buôn Ma Thuột: Nâng cấp tiện nghi cho xế yêu
- Latest: thanhlphone122004
-
-
