[Chia sẻ] Nepal ngày thu xanh

backpackervn · 21-07-2009

Ngày chậm trôi trên phố cổ Changu Narayan - 1

@ Crudeoil, hix! bạn quá khen rồi! ANW, thanks!
...................................................................................................

Các bạn thấy Kathmandu thế nào? Cũng đền đài giông giống nhau, cũng những phố phường na ná, bầu trời thu ngày nào cũng xanh xanh như nhau… phải không? Bpk chỉ sợ, cứ vòng đi vòng lại nhiêu đó làm bạn phát chán, mai mốt không còn ham muốn đi Kathmandu nữa thì mình lại có tội (!). Còn bpk thì lúc nào cũng nhớ quắt quay nơi này, mãi mong có ngày được trở lại những ngày biếng lười hạnh phúc nơi đây!!!

Hôm nay, mình sẽ cùng đi thăm một trong những ngôi đền cổ xưa nhất Nepal nhé, Changu Narayan.

Changu Narayan chỉ là một ngôi đền nhỏ, nằm lọt trong 1 xóm cũng nho nhỏ, không phải là một quần thể các kiến trúc đền đài hoành tráng như Durbar Square ở Kathmandu hoặc Bhaktapur. Nhưng với nét đặc sắc riêng của mình, thêm vào giá trị thời gian, Changu Narayan cũng là 1 trong 7 di sản văn hóa Unesco – được nhắc đến rất nhiều trong guidebook cũng như của người dân Nepal trong những ngày bpk thơ thẩn ở Kathmandu. Hôm nay chúng ta sẽ cùng đến thăm di sản văn hóa thế giới đó!

Hụt một cái đám cưới trên đường quê Nepal (đang ngồi xe bus).

Đến Changu Narayan, có nhiều cách. Nếu đi từ Kathmandu, bạn phải đến Bhaktapur, rồi từ đó mới đi bộ, hoặc đi xe thêm 6km nữa để đến đó. Nếu bạn đi xe bus địa phương từ bến xe Ratna Park, Kathmandu xe sẽ dừng lại tại cổng đông thành Bhaktapur, như bpk có đề cập trước đây. Đến đó bạn cứ đi thẳng tiếp, gặp một ngã 3. Nếu bạn rẽ phải khoảng 20m, sẽ gặp bến xe đi Nargakot, đối diện 1 cái chợ nhỏ. Còn rẽ trái, đi thêm khoảng 200-300m, bạn cũng sẽ gặp một ngã 3 khác, nơi có nhiều người dân đang tụ tập. Hãy tham gia chờ xe cùng họ, bạn sẽ được lên chuyến xe đi Changu Narayan. Quãng đường chỉ khoảng 6km, bạn có thể đi bộ đến nơi và về. Có nhiều khách du lại đến Changu Narayan bằng cách trekking từ Nagarkot, xuôi xuống từ view-point của Nagarkot. Bpk hôm ở Nagarkot đã xuôi ngược từ Nagarkot lên xuống view-point 4 lần, tự xem là cũng đã “trekking” rồi nên chẳng mặn mà lắm với phương án đi trekking một mình từ Nagarkot xuôi về đây. Do vậy, bpk nhảy xe bus đến Bhaktapur, phần trekking tính sau. Hôm đó, đến Bhaktapur, cũng hơi trưa trưa và nắng nóng, mà đường đến Changu Narayan thì lên dốc nên bpk đã nhanh chóng ra quyết định, đi lên bằng xe để đến nơi sớm, mát mẻ khỏe khoắn còn nhiệt tình đi chơi. Còn lúc về, trời chiều mát mẻ, sẽ tàng tàng thả dốc lê thân về phố cũng được. Rồi bpk đã thực hiện như vậy, nhất là lúc đi lên, thấy con đường và cảnh vật 2 bên đẹp quá nên càng quyết tâm hơn cho chuyến đi bộ 6km xuống núi trở về.

Thợ cần mẫn làm việc, mặc kệ khách ngó nghiêng làm gì thì làm

Những gallery đơn sơ và ngô xào xạc trên cao

Cỏ mọc trên mái cứ tưởng nhà lợp tranh

(tbc.)

backpackervn · 21-07-2009

Ngày chậm trôi trên phố cổ Changu Narayan - 2

(cont.)

Nằm trên ngọn đồi ở phía đông Kathmandu, ngôi đền cổ này được xây dựng lần đầu vào TK IV. Vào thế kỷ XVIII, ngôi đền được xây dựng lại, chính xác là vào năm 1702, sau 1 trận hỏa hoạn. Tuy nhiên, những tượng đá trong đền được các nhà nghiên cứu cho biết là có niên đại từ TK thứ VI đến TK IX. Ngôi đền này lại ít nằm trong các tour du lịch mà chỉ có dân địa phương hoặc khách lẻ ghé thăm. Những ngày ở Nagarkot hay Bhaktapur, những người dân địa phương luôn hỏi là bpk đã đến viếng đền Narayan chưa làm bpk luôn tò mò về nơi này, nên đã lần mò tìm đến và vô cùng yêu thích ngôi đền nhỏ, trong xóm nhỏ, nơi thời gian như chậm trôi.

Bạn có hình dung, xóm chỉ có 1 con đường duy nhất từ cổng bán vé dẫn ngay vào đến cổng đền. Rẽ ngang rẽ dọc là xuống ngay các bậc thang để xuống dốc vì xóm và đền nằm ngay trên đỉnh đồi. Con đường đó, cũng là con đường nghệ thuật với các hàng quán bán đồ lưu niệm mộc mạc, và cả những quán ăn hết sức đơn sơ nhưng chân tình đong đầy. Khó kiếm được nơi nào đã trở thành điểm du lịch, có trong di sản Unesco mà người dân còn mộc mạc dễ thương đến vậy.

Đền Changu Narayan trong nắng trưa

Bpk đến Changu Narayan vào 1 trưa nắng. Con đường từ Bhaktapur lên đây dốc và bé, chạy ngoằn ngoèo qua các cánh đồng bậc thang sau mùa gặt đang được làm cỏ thật sạch chuẩn bị cho 1 vụ mùa mới. Ì ạch mãi lên dốc, chiếc xe cuối cùng cũng dừng lại dưới bóng cây cổ thụ xanh um, ngay trước con đường dẫn vào xóm nhỏ, nơi ngôi đền Changu Narayan đã nhẫn nại đứng từ ngàn năm trước.

Các bức tượng có niên đại từ TK VI chung quanh ngôi đền

(tbc.)

backpackervn · 22-07-2009

Ngày chậm trôi trên phố cổ Changu Narayan - 3

(cont.)

Changu Narayna hiền hòa, xưa cũ và cổ kính. Theo sử sách, đền được xây dựng vào năm 323 Công Nguyên, dưới triều vua Hari Datta Verma và những dòng chữ chạm khắc quanh đền được xác thực là của đức vua Lichhavi King Mandeva vào năm 464 Công Nguyên. Chưa nói đến ngôi đền, làng cổ quanh đền vẫn giữ được nếp xưa. Như đã nói, chỉ có 1 con đường gạch nhỏ dẫn đến đỉnh đồi, nơi ngôi đền tọa lạc. Con đường chạy giữa những ngôi nhà cũ, chẳng có sửa sang gì dù giờ đây tầng trệt đã là các “gallery” trưng bày và bày bán các tác phẩm của các nghệ nhân Nepal. Mộc mạc làm sao khi bên trên những bức tranh nhiều màu sắc, các thangka rực rỡ… là những túm ngô khô cứ xào xạc thì thầm khi những cơn gió nghịch ngợm ẩn núp từ đâu lâu lâu chạy ào về trong đường vắng. Đi lên con đường dốc, nhìn xuống, bạn còn thấy những mái nhà bên dưới đầy những cỏ khô vàng xơ xác. Cỏ trên mái dày đến mức thoảng nhìn không kỹ bạn sẽ tưởng mái nhà lợp tranh. Chắc những mái nhà này vào mùa mưa sẽ xanh rì cây cỏ chứ không buồn bã ủ rũ như ở những ngày nắng mùa khô này. Chủ nhân các gallery cứ im lặng ngồi làm việc, khách ghé ngó nghiêng thì cũng chỉ mỉm cười chào Namaste chứ cũng không đứng lên chèo kéo.

Đường làng trưa vắng tênh, quán nhà ai đó đang mở bài tụng ca Om Mani Padme Hum nghe thấy “feel” làm sao trong một trưa nắng thu xanh ngất ngây ở Changu Narayan. Thời gian như trôi rất chậm nơi đây, mọi thứ dường như ngưng đọng, chỉ có những lá cờ phướn nhiều màu, bay bay... trong gió thu.

Tượng thần Vishnu đang cỡi chim thần Garuda, có từ TK VII

Tượng thần Garuda quỳ trước cổng đền có niên đại từ rất xưa, từ năm 464 Công Nguyên

Điêu khắc tinh xảo ở các thanh giằng của ngôi đền, kể lại các câu chuyện gì mình chẳng biết (!?) Bạn nào có biết giải thích giúp nhé!

Một ngôi đền nhỏ khác kế bên đền Changu, đền Kileshwor, cũng 2 mái đơn sơ

(tbc.)

backpackervn · 22-07-2009

Ngày chậm trôi trên phố cổ Changu Narayan - 4

(cont.)

Các linh thần sư tử, voi, chim… ở trước các cửa đền

Đền xưa Changu Narayan chỉ có 2 mái, thờ thần Narayan (1 hóa thân của thần Vishnu) có kiến trúc sắc sảo của các bức tượng đá, của ngôi đền, các thanh giằng… mô tả các câu chuyện liên quan đến đạo giáo. Trước đền, còn có cả tượng thần chim Garuda đang quỳ và bàn tay với tư thế chào Namaste, có niên đại đâu từ TK V (Như vậy cách chào của người Nepal dường như không thay đổi sau 15 thế kỷ - và còn có thể lâu hơn thế!!!).

Đối diện với tượng thần Garuda đang quỳ này có trụ đá có khắc những chữ Phạn (Sanskrit)cổ xưa nhất của thung lũng Kathmandu, từ những năm 464 của đức vua Lichhavi King Mandeva khuyên mẫu thân của mình không hỏa thiêu sau sự băng hà của đức phụ hoàng. Ở 1 góc khác của đền, có tượng thần Vishnu đang cỡi trên chim thần Garuda, mà biểu tượng này hiện có trong tờ tiền giấy 10Rp của Nepal. Trước các cửa khác chung quanh đền đều có các đôi sư tử đá, voi đá, chim thần… oai phong đứng bảo vệ. Trong sân quanh đền, còn có rất nhiều các tượng nằm rải rác, chủ yếu là các hóa thân khác nhau của thần Vishnu. Trong sân cũng có cả tượng vua Bhupatindra Malla và hoàng hậu đang quỳ khấn nguyện trước đền (nhưng tượng vàng này bị đóng lại trong cũi sắt để bảo vệ nên không chụp hình).

Nói chung là những bạn nào yêu thích sự cổ xưa và những giá trị truyền thống sẽ choáng ngợp và dành nhiều thời gian hơn nữa cho ngôi đền nhỏ Changu Narayan này, chứ không như kẻ “khờ khạo lắm, ngây ngô lắm” bpk!

Các mảnh vỡ của ngôi đền, các trụ đá, tượng đá, thanh giằng... đang được phục chế

Chú nhóc Nepali dễ thương và hồn hậu. Ngồi “tám” với bpk đủ thứ, để “practice English”!!! Chẳng biết ai phải cần “practice nữa đây?!!!

(tbc.)

backpackervn · 23-07-2009

Ngày chậm trôi trên phố cổ Changu Narayan - 5

(cont.)

Đền trưa vắng, khách du lịch ít, chỉ có những người mộ đạo thành kính khấn vái trong đền hoặc trước các tượng thần linh. Nằm ngay trên đỉnh đồi không có cây cối nên ở đây rất nắng. Du khách không được vào bên trong nếu không phải là tín đồ Hindu giáo. Do vậy bpk cứ tỉ mẩn đi lòng vòng xung quanh đền ngắm nghía, quan sát dân chúng thành kính cúng bái. Chịu không nổi nắng thì lại chui tọt vào cổng thành ngồi, ngồi thấy mát mát lại chui ra. Chui ra chui vào mấy lượt như vậy mà cũng đã xế xế chiều. Lên đường thôi! Vẫy tay chào đền Changu Nayaran, bpk lon ton xuống phố kiếm cái bỏ bụng trước khi rời hẳn Changu Narayan.

Khẩu phần 3 bữa nay cho vào 1 bữa. Giá rẻ bất ngờ, 60Rp # 12.000 VND (sách để so sánh, không phải để khoe!)

Không vào các hàng quán xanh đỏ, bpk chui vào 1 cái quán xập xệ bên đường, sử dụng tuyệt chiêu Nhất Dương Chỉ chỉ vào 4 thứ, mì, trứng, rau và chảo dầu. Thế là món mì xào được chuẩn bị. Quán nhỏ và 2 vợ chồng chủ quán, cùng đứa con rất dễ thương. Cả cái quán chỉ có 1 cái ổ cắm điện duy nhất cho cái đèn đang thắp trong nhà, bpk đâu có biết, tranh thủ đưa cái sạc pin nhờ sạc giùm trong lúc chờ bữa. Thế là 2 vợ chồng kêu thằng con rút ngay cái đồ cắm, đang cắm điện cho cái đèn thắp sáng trong nhà, cắm ngay cái đồ sạc của bpk vào. Bkp í ới phản đối vì thấy kỳ quá, nhưng họ đều “nói” là không sao không sao và không cho bpk lấy cái đồ sạc ra. 2 vợ chồng cứ cặm cụi nấu nướng trong cái bếp tù mù, còn bpk ngồi ngoài đường, lòng ân hận không nguôi (!), nhưng cũng chẳng biết làm gì. Sau 15p chờ đợi, cuối cùng, dĩa mì xào cũng được dọn ra, trời ơi, nó bự chà pá luôn. Nói thật, dĩa này ở quê nhà là bpk phải chia làm 3-4 bữa nhưng nguyên tắc của bpk là không được (hoặc hạn chế hết mức việc) chừa đồ ăn nên cố gắng ngồi ăn cho hết. May quá, cuối cùng cũng xong nhưng no quá không đi nổi, phải ngồi lại thở dốc một hồi, nghỉ ngơi thêm tý nữa rồi mới vác xác lên đường. Cũng may, trời lại dịu dịu chút khi bpk ra đường.

Trong xóm nhỏ, bên dưới ngôi đền

Đi lang thang làm bạn với mấy chú này

Xuống mấy bậc thang, đi vài đoạn, rồi lại xuống mấy bậc thang bpk đi vào trong làng. Những ngôi nhà gạch trong làng cũng mái đầy cỏ khô tưởng như phơi cỏ trên đó. Bắp vẫn treo túm tụm đầy bên vách nhà. Đường làng thì đầy các chú gà vịt heo bò dê và cả sản phẩm của chúng nữa (!). Cũng những khoảnh sân lúa vàng, ngôi nhà nhiều bắp,… rất đặc trưng của làng quê Nepal. Nhưng cũng do “đặc trưng Nepal” như các làng khác nên bpk chia tay làng sớm, lên đường cuốc bộ 6km từ đây xuống Bhaktapur.

Con đường từ Changu Nayaran xuống Bhaktapur đẹp lạ. Trên những cánh đồng bậc thang, người dân mê mải làm lụng cày bừa. Một điểm là lạ là nông dân ở đây làm cỏ luôn cái bờ ruộng và xén lại cái bờ thật phẳng nên nhìn cánh đồng cứ là sáng bóng màu nâu đồng. Trên những nương đồi, người nông dân Nepal đã chuẩn bị các đống phân chuồng để chuẩn bị cày bừa vào trong đất, nhìn từ xa lại rất hay, trong như những điểm hoa văn cho bức tranh đồng quê thêm sinh động. Thêm nữa, rất nên thơ, những đốm saree đỏ rực của các cô gái Nepal trên đồng trưa nắng, bổ sung thêm hoa văn đỏ điểm xuyết cho bức tranh đồng quê thêm mặn mà. Thi thoảng, con đường lại ngang qua những đồng cải vàng chạy miên man, vàng rực rỡ, rồi những thôn xóm quê yên bình, rồi những vách núi bóng râm đổ xuống mát lạnh con đường. Người dân ở đây cũng rất dễ thương và nồng hậu, vui vẻ chỉ đường mỗi khi bpk “cố tình” đi lạc vào các con đường khác mỗi khi muốn lang thang vào hẻm ngang ngõ tắt và cả những lúc đi lạc thật sự nữa (!).

Cánh đồng điểm xuyết hoa nâu bên dưới xa, phân gio đôi khi làm vật trang trí cũng đẹp (!?).

Ven núi, những nương cải pha màu như tranh

Nương tam giác mạch khoe sắc với nương cải

(tbc.)

backpackervn · 23-07-2009

Ngày chậm trôi trên phố cổ Changu Narayan - 6

(cont.)

Rồi đến những vườn cải vàng ngất ngây

Đu quay ở trường học đầu xóm bay tít cao

Con đường be bé bên tay phải, bpk đi lang thang trên đó đó.

Cánh đồng có bờ được vạt sạch cứ sáng choang

Hỡi người áo đỏ trên nương
Làm ai cứ mãi vấn vương trên đường. Hix! Cóc nhảy ra kìa pà-kon ơi!!!

Miên man đi mãi trên đường quê tươi đẹp lòng rộn ràng niềm vui, quên đi cái nắng quai quái xế chiều. Cứ lon ton đi, ngắm, nghía, ngó, chụp… Để đến khi thấy bụi đất tung bay đầy trời mới biết mình đã về đến phố thị, mới biết mình vừa chia tay đồng quê, chia tay Changu Narayan cổ xưa và hồn hậu!!!

Chào nhé Changu Narayan!

BM · 23-07-2009

Ngưỡng mộ bạn quá! Nepal là điểm đến mà trong hành trình Tibet của mình đã từng tính đến nhưng lại thôi. Bài viết của bạn đã đánh thức ước mơ Nepal của mình. Tiếp tục chia xẻ Nepal nhé! Chúc vui!

backpackervn · 25-07-2009

Ngày vui ở Thành phố nghệ thuật Patan – 1

@ bigminh, rất vui khi đã "đánh thức" được giấc mơ Nepal của bạn. Chúc giấc mơ đó sớm thành hiện thực!
......................................................................................................

Chúng ta vừa đi thăm Changu Narayan về. Ngôi đền xưa đó là điểm yêu thích của rất nhiều người, nhưng cũng có thể sẽ làm vài người khác hơi buồn chán vì sự khiêm tốn và bé nhỏ của nó. Có thể vì nơi đây chỉ có 1 ngôi đền, có tham quan kỹ, có hướng dẫn chi tiết đến đâu thì cũng chỉ mất vài mươi phút là hết… nên các tour du lịch thường ít đưa khách đến đây mà thường chọn những nơi “hoành tráng” khác, có nhiều điểm tham quan, nhiều đền đài… như các quảng trường Durbar chẳng hạn, nên Changu Narayan thường rất vắng khách. Qua những tấm hình trên, bạn cũng thấy đường phố chính vắng tanh, trong đền cũng vậy nữa – nhưng đó chính là lý do bpk thích. Như vậy cũng hơi ích kỷ khi lôi kéo các bạn tới chỗ “hoang vắng” đó hén. Đền bù lại, bpk sẽ làm guide cùng các bạn đến một điểm đến hoành tráng khác nghen. Không nói các bạn cũng biết ngay đó là các quảng trường Durbar phải không? Ngoài Durbar Square ở Kathmandu thì dường như Durbar Square ở Patan là điểm đến thứ 2 khi du khách ghé thăm Kathmandu. Quảng trường Durbar ở Patan còn được nhiều người cho là hoành tráng và cuốn hút hơn cả quảng trường ở Kathmandu. Vậy, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau đến Patan để xem thử sẽ bỏ phiếu bầu chọn cho nơi nào nhé.

Hoa trong những ngày lễ hội Tihar, ở Patan

Cho cuộc sống thêm sắc màu

Mấy anh trai bán trầu ở Patan này sao cạnh tranh nổi mấy em bán trầu tươi mát ở Taiwan hén?

Có nhiều tên gọi khác nhau như “Thành phố của cái đẹp” (Laltipur - theo Phạn ngữ), Yala - theo người Newari… “Thành phố Nghệ thuật” là 1 cái tên gần đây được người dân Patan yêu thích khi nói về thành phố thân yêu của mình. Là thành phố lớn thứ 2 của thung lũng Kathmandu, Patan tách biệt với thủ phủ Kathmandu bởi dòng sông thiêng Bagmati và chỉ cách khu trung tâm du lịch bụi Thamel khoảng 5km. Bạn có thể đến đây bằng taxi, bus hoặc safa tempos, 1 loại xe giống như xem lam ở miền nam VN ngày xưa, nhưng chạy bằng điện, để giảm ô nhiễm, như mong muốn của các tổ chức quốc tế hiện rất quan tâm đến môi trường quá ô nhiễm khói bụi nơi đây, đã tài trợ cho Kathmandu. Bpk hôm đó lên Ratna Park, tính đi bằng bus vì chẳng biết bến của safa tempos nằm ở đâu nhưng khi hỏi tuyến xe bus để đi, quần chúng nhân dân Nepal đã nhiệt tình đứng chờ cùng bpk và chặn ngay 1 chiếc safa tempos (hình như số 8 thì phải) và đẩy bpk lên đó. Thế là bpk được đi bằng safa tempos đến Patan, lúc về cũng vậy. Giá chỉ 8Rp (đắt hơn trong LP đến những 1Rp!!!!), mà xe dừng ngay trước cổng Durbar Square của Patan nữa chứ. Sau này bpk mới biết, nếu đi bus, từ bến xe bus ở Patan đi bộ đến Durbar Square phải mất thêm khoảng 15p. Vậy là nhờ sự mến yêu của các bạn ở Ratna Park, bpk vừa tiết kiệm tiền, vừa khỏi phải đi bộ trong nắng nóng, dành sức để ăn chơi!!!

Durbar Square Patan chào đón quý khách trong ngày vui năm mới của người Newari

Chứng nhận di sản văn hóa Unesco của Patan đây nhé.

(tbc.)

backpackervn · 25-07-2009

Ngày vui ở Thành phố nghệ thuật Patan – 2

(cont.)

Patan có truyền thống Phật giáo từ rất lâu. Người ta cho rằng 4 tòa bảo tháp ở 4 góc của thành là do vị Đại đế người Ấn độ, nổi tiếng mộ đạo, Ashoka xây dựng nên vào những năm 250 trước công nguyên. Trong thành, người ta tìm thấy những dòng chữ nói về việc này được chạm khắc trên đá ở những đền đài dinh thự, được cho là có từ thế kỷ thứ V. Trước kia, nơi này nằm trong quyền kiểm soát và cai trị của các lãnh chúa địa phương cho đến cuộc chinh phục của đức vua Shiva Malla đến từ Kathmandu vào năm 1597, lúc vương triều Malla đã lần đầu hợp nhất các vùng đất của thung lũng Kathmandu. Các đền đài, dinh thự của Patan đã được xây dựng trong thời hoàng kim của vương triều Malla bắt đầu từ đây cho đến thế kỷ XVIII.

Thần Hanuman đang bị các chú chim “đè đầu, cỡi cổ”!

Quảng trường Durbar đông vui ngày hội, hay ngày nào cũng đông?

Ngôi đền thờ thần Krishna thứ 2, bên trong quảng trường

Dù có nhiều ngôi đền đẹp khác nằm rải rác trong vùng, trái tim của Patan chính là quảng trường Durbar, nằm ngay trước cung điện hoàng gia. Ngay từ cổng ra vào, đã có rất nhiều phù điêu, tượng đá nằm dọc bên đường, nào là thần Hanuman, nào là thần Ganesha,… Vui vui là các linh thần lừng danh này cứ bị các chú chim bồ câu đè đầu cỡi cổ. Ngay bên trái cổng ra vào là ngôi đền bằng đá, được xây dựng vào năm 1723, thờ vị thần Krishna, đặc biệt với kiến trúc bát giác nên rất lạ so với những kiến trúc gỗ cổ xưa khác của Nepal. Trước ngôi đền này, có đôi sư tử đá oai nghiêm đứng “bảo vệ” cho ngôi đền. Điều lạ khác nữa là trong quảng trường, lại có 1 ngôi đền thờ thần Krishna khác cũng làm bằng đá xám. Cả 2 ngôi đền thờ thần Krishna này đã làm quảng trường Patan thêm đa dạng so với các quảng trường khác.

Roof-top café ở quảng trường Durbar

Gallery đường phố ở Patan

(tbc.)

Nambyus · 25-07-2009

Với nền văn hóa đa dạng nhiều màu sắc như vầy, chắc Nepal còn vô khối chuyện đời thường chưa khám phá hết được!

Tìm kiếm

Tìm kiếm

[Chia sẻ] Nepal ngày thu xanh

backpackervn

Phượt gia

backpackervn

Phượt gia

backpackervn

Phượt gia

backpackervn

Phượt gia

backpackervn

Phượt gia

backpackervn

Phượt gia

BM

Hoàng phượt sư

backpackervn

Phượt gia

backpackervn

Phượt gia

Nambyus

Ễnh ương

Hỏi Phượt

Bài mới nhất

Forum statistics